Xóm trọ của những người lao động tự do nằm sâu trong con ngõ nhỏ 127 Phúc Xá (quận Ba Đình, Hà Nội). Đây là nơi trú ngụ của gần một trăm con người đến từ nhiều nơi khác nhau với khoảng 17 căn phòng được chắp vá bằng tôn, gạch, gỗ ép.
Họ tụ họp một nơi để mưu sinh giữa lòng thủ đô. Người bán cháo dạo, người khuân vác hàng thuê ở chợ Long Biên, người thì chạy xe ôm kiếm sống.
Tìm đến xóm trọ vào những ngày đầu năm, cảnh tượng đìu hiu chưa từng thấy hiện ra vì hầu hết phòng trọ đều "cửa đóng then cài", thật khó để thấy bóng dáng của người lao động trong xóm trọ.
Vô tình gặp bà Hoàng Thị Hiền (52 tuổi, quê ở Nam Định), bà Hiền cho biết mình lên đây từ mùng 6 Tết. Công việc chính của bà Hiền là bốc vác thuê ở chợ Long Biên và bắt đầu từ 9 giờ tối đến rạng sáng hôm sau. Đầu năm ít việc nên bà còn có thể vừa làm vừa chơi.
Bà Hiền cho biết, xóm trọ hiện chỉ có lác đác người lao động. Những người từ Hưng Yên, Hải Dương từ khi nghỉ Tết thì không dám lên vì có dịch; mặt khác mọi người sợ sẽ có không việc làm nên đã ở lại quê mà chưa trở lại.
"Nhiều năm qua, chưa bao giờ tôi thấy xóm trọ lại hiu hắt đến thế. Vì sợ dịch diễn biến phức tạp nên mọi người chưa dám trở lại Hà Nội làm việc. Trên đây chi phí tốn kém lại còn phải thuê nhà, có lên cũng không có việc rồi cũng phải về quê mà thôi" - bà Hiền nói.
Dịch tác động không nhỏ tới việc làm của những người lao động phi chính thức. Từ tài xế xe ôm đến người bán hoa dạo cũng ế sức, ế khách.
Ngồi chờ khách tại bến xe bus trên đường Yên phụ (Q.Tây Hồ, Hà Nội) ông Nguyễn Xuân Bộ (63 tuổi, quê Hưng Yên) cho biết, mọi năm dịp đầu năm chỉ cần đứng một điểm đón khách thì một ngày ông Bộ có thể kiếm được 400.000-500.000 đồng/ngày. Nhưng năm nay ảnh hưởng của dịch COVID-19 trung bình một ngày ông Bộ chỉ chạy được 1-2 chuyến xe.
Ông Bộ không thuê trọ mà sẽ chạy xe từ Hưng Yên lên Hà Nội để chở khách nên với lượng công việc hiện tại, ông chỉ cố kiếm đủ tiền xăng xe.
Tương tự, chị Hoàng Thị Hà (35 tuổi, quê Nam Định) - làm nghề bán hoa dạo chia sẻ, thời điểm sau Tết người dân đi lễ chùa, du xuân nhiều nên lượng hoa bán được nhiều đáng kể, nhưng năm nay dịch COVID-19 bùng phát, người dân hạn chế đi du xuân, lễ hội đầu năm nên cả ngày chỉ bán được vài bó hoa, nhiều hôm tối muộn xe chở hoa vẫn còn nặng trĩu.
"Cách đây không lâu, tôi quay lại nghề bán hoa rong nhưng chẳng may dịch bệnh lại bùng phát, đường phố thưa người qua lại nên số hoa bán bán được chẳng đáng là bao. Hôm nay, từ sáng đến trưa tôi chỉ bán được duy nhất một bó hoa 30.000 đồng, chỉ mong từ giờ tới chiều vớt vát được phần nào tiền vốn” - chị Hà than thở.
Ngồi bên chiếc xe đạp chất đầy hoa tươi, chị Ngọc (38 tuổi, quê Thanh Hoá) bùi ngùi vì sáng đến trưa chưa có ai mở hàng. Dù đã hạn chế về số lượng hoa nhưng vắng khách nên hoa vẫn ế.
Chị Ngọc bảo sẽ cố gắng cầm chừng vài hôm nữa, nếu tình trạng ế hàng tiếp diễn, có lẽ chị Ngọc phải về quê kiếm việc làm tạm thời đợi hết dịch mới lên.