Nhưng Stephen Hawking vẫn là Stephen Hawking. Một Stephen Hawking quên đi căn bệnh ác nghiệt để cống hiến cho nền khoa học của nhân loại.

Căn bệnh của Stephen Hawking là teo cơ thần kinh vận động, buộc ông phải ngồi xe lăn và nhờ sự trợ giúp của một hệ thống máy tính đặc biệt để giao tiếp. Năm 1963 khi 21 tuổi, ông được chẩn đoán mắc căn bệnh quái ác này và bác sĩ cho rằng ông chỉ có thể sống thêm 2 năm, nhưng như chúng ta đã biết, ông đã thọ được đến tuổi 76 với một nghị lực phi thường vượt qua bệnh tật.

Stephen Hawking trở thành vĩ đại bởi những thành tựu nghiên cứu khoa học vũ trụ của ông như về hố đen, về vụ nổ lớn (The Big Bang), hay những cuốn sách để đời như “Lược sử thời gian” (A Brief History of Time), “Lí thuyết về tất cả mọi thứ”… Song về con người, ông cũng tạo được sự thú vị và thiện cảm với những người giao tiếp với ông. Một Stephen Hawking thông minh, dí dỏm, nhân văn và đặc biệt là sự đam mê nghiên cứu khoa học và truyền cảm hứng cho các thế hệ nhà khoa học cùng thời và sau thời của ông.

Còn nhớ vào ngày 23.10.2017, khi Đại học Cambridge (Anh) cho tải Luận án tiến sĩ về vũ trụ của ông, vì lưu lượng tải quá lớn đã gây ra sập mạng. Khi đó Stephen Hawking đã có một phát biểu để đời đầy nhân văn và sự khích lệ trong số rất nhiều câu nói để đời của ông, rằng việc công bố luận án tiến sĩ giúp “tạo cảm hứng cho mọi người trên thế giới, để họ nhìn lên các vì sao chứ không phải cúi xuống để chỉ thấy bàn chân của mình”.

Một người bị bệnh tật dày vò suốt mấy chục năm ròng, nhưng vẫn “nhìn lên vũ trụ và các vì sao” với cảm xúc lãng mạn và khát khao của một nhà khoa học muốn khám phá nhiều hơn.

Những phát biểu của Stephen Hawking dù về khoa học, về xã hội hay con người, cũng đều giản dị, nhưng hàm chứa triết lí cùng sự mãnh liệt hướng về phía trước, và đặc biệt là tính nhân văn. Ông dạy con điều mà ông luôn mong mỏi đối với những người khác: Một là luôn nhìn lên những vì sao và đừng nhìn xuống dưới chân. Hai là đừng bao giờ từ bỏ công việc vì công việc giúp chúng ta thấy sống có ý nghĩa. Ba là nếu có được tình yêu thì đừng bao giờ để vuột mất.

Nốt lặng trong quãng cuối cuộc đời của Stephen Hawking là ông đã để vuột mất tình yêu với người vợ đầu Jane Wilde. Người đã vượt qua được nỗi e sợ bệnh tật của ông và thậm chí cả nỗi ám ảnh cái chết để trở thành vợ, sinh cho ông ba đứa con, rồi lại quay lại chăm sóc ông như một người thân khi cuộc hôn nhân thứ hai của ông tan vỡ. Với phụ nữ, Stephen Hawking được hưởng cả hương vị ngọt ngào và sự đắng cay. Và vẫn là một Stephen Hawking đầy dí dỏm và triết lí khi nói về phụ nữ: “Phụ nữ, họ là một sự bí ẩn hoàn toàn”.

Cuộc đời Stephen Hawking là một sự định nghĩa về hành trình đi đến sự vĩ đại, để trở thành một nhà khoa học vĩ đại.