Cải cách luật khai thác lithium do Tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador đệ trình đặt việc khai thác kim loại này vào một công ty nhà nước, không có sự tham gia của các công ty tư nhân.
Kế hoạch kế hoạch quốc hữu hóa hoạt động thăm dò và khai thác lithium của Mexico được thông qua tại Thượng viện với 87 phiếu thuận và 20 phiếu chống vào ngày 19.4. Kế hoạch được Thượng viện Mexico chấp thuận một ngày sau khi được Hạ viện thông qua.
Đảng Morena của Tổng thống Mexico Lopez Obrador đều đang kiểm soát cả Thượng viện và Hạ viện.
Tổng thống Lopez Obrador chia sẻ với báo giới rằng, 8 nhượng bộ đã được cấp cho các công ty để thăm dò lithium sẽ được xem xét lại.
Trước đó, chính phủ Mexico cho hay, các nhượng bộ về vấn đề lithium sẽ còn hiệu lực trong trường hợp các công ty đạt được những tiến bộ cần thiết để bắt đầu sản xuất.
"Chúng ta sẽ phát triển công nghệ (để khai thác mỏ) hoặc mua lại mỏ, nhưng lithium là của chúng ta" - ông Lopez Obrador nói. Trong cuộc tranh cử tổng thống Mexico năm 2018, ông đã cam kết cải tổ mô hình kinh tế " tân tự do" của Mexico.
Lithium được khai thác chủ yếu ở Australia và Nam Mỹ, trong khi Trung Quốc thống trị chuỗi cung ứng.
Các mỏ kim loại của Mexico chủ yếu được phát hiện ở phía bắc bang Sonora, nơi những phần tử buôn ma túy và các băng nhóm tội phạm có tổ chức khác hoạt động.
Lithium "sẽ là tài sản độc quyền của nhà nước và vì lợi ích của nhân dân. Tài nguyên của chúng ta sẽ an toàn và quá trình chuyển đổi năng lượng sẽ được đảm bảo" - Jesus Ramirez, phát ngôn viên của Tổng thống Lopez Obrador, chia sẻ.
Mexico có các dự án lithium đang trong giai đoạn thăm dò, nhưng theo các chuyên gia, vẫn chưa biết liệu những dự án này có mang lại lợi nhuận hay không và việc khai thác chúng có thể mất tới hai thập kỷ.
Kế hoạch lithium ban đầu được đưa vào cải cách hiến pháp nhằm củng cố nhà cung cấp điện thuộc sở hữu nhà nước, nhưng dự luật đó đã không giành được đủ số phiếu bầu để thông qua vào ngày 17.4.
Theo AFP, cuộc cải cách năng lượng của Mexico khiến Mỹ và Canada phát cảnh báo, lưu ý Mexico có nguy cơ vi phạm các cam kết thương mại khi ủng hộ các công ty nhà nước phụ thuộc nhiều vào nhiên liệu hóa thạch.
Các sửa đổi hiến pháp ở Mexico cần sự ủng hộ của 2/3 nhà lập pháp, thì cải cách luật khai thác mỏ chỉ cần đa số đơn giản để thông qua.