Một nhóm quốc tế do các nhà khoa học Trung Quốc dẫn đầu đã phát hiện và định vị vụ nổ vô tuyến nhanh lặp lại liên tục (FRB) đầu tiên với sự trợ giúp của kính viễn vọng vô tuyến lớn nhất thế giới - Kính viễn vọng vô tuyến hình cầu khẩu độ 500m của Trung Quốc (FAST).
Theo Hoàn cầu Thời báo, phát hiện này có thể giúp các nhà khoa học hiểu được nguồn gốc của các sóng vô tuyến sáng nhất phát ra từ hàng tỉ năm ánh sáng bên ngoài thiên hà.
FRB mới, được đặt tên là FRB190520B, được phát hiện trong một thiên hà lùn nghèo kim loại cách xa 3 tỉ năm ánh sáng.
Khám phá ban đầu được thực hiện bởi Niu Chenhui, nhà nghiên cứu từ Đài quan sát Thiên văn Quốc gia của Học viện Khoa học Trung Quốc (NAOC) thông qua FAST từ ngày 20.5.2019. Sau đó, Law Casey, nhà khoa học của Viện Công nghệ California, định vị FRB190520B vào tháng 7.2020.
Nghiên cứu do nhà khoa học chính của FAST Li Di dẫn đầu đã được công bố trên tạp chí Nature hôm 8.6.
FRB là những chớp vô tuyến bí ẩn kéo dài vài mili giây từ không gian sâu, nhưng ít người biết về nguồn gốc của chúng mặc dù một số nhà khoa học cho rằng chúng có thể là bằng chứng về sự sống của người ngoài hành tinh.
Cho đến nay, chưa đến 5% trong số hàng trăm FRB được phát hiện là lặp lại. Chỉ một số ít đang hoạt động và chỉ FRB190520B mới được phát hiện là hoạt động liên tục, do đó cung cấp những cái nhìn quý giá về bí mật của chúng.
FRB190520B có mật độ điện tử xung quanh cao nhất trong tất cả các FRB và cho thấy các hành vi bùng nổ đáng tin cậy có thể được phát hiện hàng tháng. Bốn vụ nổ đã được phát hiện trong 24 giây đầu tiên.
Các đặc điểm của FRB190520B chỉ ra rằng nó có thể là "trẻ sơ sinh". Theo nhóm nghiên cứu, khám phá này gợi ý về bức tranh tiến hóa của FRB.
Niu cho biết, FRB190520B là FRB lặp lại đầu tiên được FAST phát hiện và chỉ là FRB lặp lại thứ hai với nguồn vô tuyến liên tục nhỏ gọn. Kính viễn vọng vô tuyến Arecibo của Mỹ phát hiện FRB121102A đầu tiên vào năm 2016.
Niu nói với Hoàn cầu Thời báo rằng hành vi của FRB190520B tương tự như FRB121102A, nhưng hoạt động liên tục hơn và có môi trường điện từ phức tạp hơn.
Duncan Lorimer - giáo sư tại Đại học West Virginia, người đã phát hiện ra FRB đầu tiên - nhận xét rằng, phát hiện mới của FAST cho thấy hiện tượng FRB có thể là do một số quần thể nguồn và dự kiến sẽ có thêm các kết quả khác trong tương lai.
Nghiên cứu hợp tác ngày càng có ý nghĩa trong lĩnh vực thiên văn học và việc định vị FRB190520B được tiến hành với sự giúp đỡ của các nhà khoa học và thiết bị từ Mỹ.
Tại cuộc họp báo ngày 6.6, Hou Jianguo - Chủ tịch Viện Khoa học Trung Quốc - cho biết,cho đến nay, FAST đã cung cấp thời gian quan sát cho 27 dự án quốc tế từ 14 quốc gia.