“Bài toán khó” cho Bộ trưởng!

Vấn đề tăng lương, cải tiến thu nhập cho giáo viên một lần nữa đặt ra khi mới đây, người đứng đầu ngành giáo dục cho biết đang có lộ trình triển khai thí điểm không còn công chức, viên chức giáo viên. Trước thông tin này, các thầy cô – người hoang mang, người lo lắng. Còn các chuyên gia giáo dục thì ủng hộ.

Bởi để nâng cao chất lượng giáo dục phải bắt đầu từ đội ngũ giáo viên, muốn thu hút và giữ chân được giáo viên giỏi cần có chế độ đãi ngộ lớn. Nhưng sẽ rất khó thực hiện nếu cứ mãi bó buộc trong đồng lương công chức, viên chức.

Cũng có nhiều người đặt câu hỏi, chủ trương bỏ biên chế có giúp giáo viên sống được bằng lương? Và tăng lương giáo viên bằng cách nào? Đây là bài toán khó với vị tư lệnh ngành.

Thu nhập của giáo viên hiện nay còn thấp. Đã có nhiều giáo viên mầm non và tiểu học chua xót kể câu chuyện tằn tiện chi tiêu khi mức lương của mình thậm chí không bằng ôsin và bảo vệ. Chưa kể, nhiều nơi ký hợp đồng với mức thù lao thấp để trả cho giáo viên. Các thầy cô cố bám lấy những hợp đồng “bèo bọt” này để mong chờ có đợt thi tuyển, để có một chỗ trong biên chế. Thế nhưng, người trông đợi thì nhiều trong khi cơ hội lại ít, chưa kể tiêu cực có thể xảy ra.

Trong khi Nhà nước, Bộ trưởng Bộ GDĐT vẫn đang tìm cách để giải bài toán nâng cao thu nhập cho giáo viên, TS Lê Trường Tùng - Chủ tịch HĐQT Đại học FPT – đã nghĩ ra cách nhờ phụ huynh, xã hội “giải cứu giáo viên”. Ông cho rằng mỗi học sinh (phụ huynh) tiểu học hằng tháng góp 100 nghìn đồng để lập quỹ khuyến dạy, quỹ giải cứu giáo viên, để các thầy cô yên tâm làm nghề.

Không ngẫu nhiên, hai ngày nay, câu chuyện này nhận được sự quan tâm của dư luận. Nhiều người cho rằng, có thể giải cứu dưa hấu, giải cứu lợn nhưng tại sao phải giải cứu giáo viên? Việc "giải cứu giáo viên" sẽ hạ thấp đi sự cao quý của nghề trồng người này.

Trước phản ứng của dư luận, TS Lê Trường Tùng đặt câu hỏi: “Đến bao giờ thì giáo viên thật sự sống được bằng lương? Năm 2006, Nhà nước định đến 2010 giải quyết xong. Đến nay thì câu hỏi này vẫn còn đó, câu hỏi rất hay - nhưng lại rất khó trả lời”.

Bỏ biên chế, giáo viên có cơ hội sống được bằng lương?

Có nhiều ý kiến cho rằng, muốn nâng cao chất lượng giáo dục trước hết phải tăng lương cho giáo viên. Khi nào giáo viên còn phải làm thêm nghề khác để kiếm sống thì lúc ấy chưa nói chuyện đổi mới giáo dục. “Khi nhà giáo không sống được bằng lương, mọi cải cách giáo dục trước sau gì cũng sẽ thất bại”, Tiến sĩ Giáp Văn Dương - người sáng lập nền tảng giáo dục trực tuyến GiapSchool, thẳng thắn nêu quan điểm.

Tiến sĩ Giáp Văn Dương cũng cho rằng bãi bỏ chế độ công chức, viên chức là một tiến bộ của ngành giáo dục và hợp với xu hướng của xã hội. Có bỏ biên chế, giáo viên mới có cơ hội… sống được bằng lương.

“Các cụ đã nói: Thầy già, con hát trẻ. Nếu các thầy cô có tuổi, có biên chế, mà có năng lực thực sự, thì khi bãi bỏ biên chế, đó sẽ là cơ hội để các thầy cô có được nơi làm việc tốt hơn, thu nhập cao hơn, vì không còn bị ràng buộc vào Luật cán bộ, công chức nữa. Còn nếu những giáo viên/viên chức ngoài biên chế ra không còn gì khác, thì tốt nhất nên được thay bằng những người trẻ có năng lực”, Tiến sĩ Dương nhấn mạnh.

Về lâu dài, Tiến sĩ Dương cho rằng đã bãi bỏ biên chế, thì từ bộ trưởng xuống các cán bộ quản lý, các hiệu trưởng đều phải đi theo "luật chơi", chứ không chỉ giáo viên. Ông cũng đề xuất việc này nên áp dụng với tất cả các ngành nghề chứ không chỉ giáo dục.

"Hiện nay, Việt Nam có 11 triệu người ăn lương ngân sách. Con số quá lớn. Không ngân sách nào chịu nổi. Tốt nhất là giảm hệ thống cán bộ, công chức này xuống, tiến tới làm việc theo hợp đồng. Nếu cứ để họ “rung đùi” ngồi ôm biên chế, không có cạnh tranh để nâng cao chất lượng, để rồi “tặc lưỡi” với năng suất lao động chỉ bằng 1/4 Malaysia, 1/15 Singapore, thì đến khi nào mới tăng được thu nhập, đến khi nào nhà giáo mới có thể sống được bằng lương?", Tiến sĩ Dương khẳng định.