Sau khi báo Lao Động phản ánh Công ty TNHH MTV Nông nghiệp Xuân Thành (trụ sở tại xã Minh Hợp - Quỳ Hợp - Nghệ An) ép buộc người dân dân trồng chè theo quy hoạch trong khi hiệu quả kinh tế bấp bênh, người dân đã phản ánh nhiều vấn đề bức xúc liên quan đến doanh nghiệp này.  

Ông Nguyễn Công Hoan (xóm Thọ Thành, xã Minh Hợp) phản ánh: Năm 2017, sau 10 năm trồng 1,5ha cao su, giá mủ xuống quá thấp không đủ tiền công cạo mủ, ông buộc phải phá bỏ để trồng quýt. Công ty Xuân Thành đã lập biên bản và phạt ông số tiền hơn 105 triệu đồng.  

“Tôi là dân không hiểu pháp luật, họ nói tôi làm sai quy hoạch, căn cứ Quy chế công ty xử phạt nên tôi phải chấp nhận. Lúc đó làm cao su hầu như không có thu, lại thêm bị phạt quá nặng, nhưng tôi buộc phải nộp vì nếu không sẽ bị thu hồi đất” - ông Hoan nói.

Được biết, do “xé rào” trồng quýt, hiện nay, ông Hoan đang có nguồn thu rất khá do giá quýt tăng, lên đến 400 triệu đồng/ha/năm, gấp 10 lần cây cao su. Nếu vẫn duy trì cao su theo quy hoạch của công ty, thì gia đình không biết lấy gì để sống.

Do giá mủ cao su quá thấp, nhiều hộ dân đã phá đi để trồng cây khác, đều bị Công ty Xuân Thành xử phạt rất nặng, mặc dù toàn bộ chi phí trồng cây, chăm sóc đều do dân tự bỏ ra. Ông Hồ Xuân Hoạt (xóm Minh Kính) cho hay: Năm 2017, cây cao su không có nguồn thu, cũng phải phá đi để trồng cam, bị công ty phạt hơn 113 triệu đồng.

“Lúc đầu, họ đòi phạt mấy trăm triệu, tôi xin, họ mới giảm xuống chừng đó. Sau trồng cam cũng không có hiệu quả gì, gia đình rất khó khăn” - ông Hoạt nói.

Rất nhiều hộ dân khác cũng vì quá khó khăn buộc phải phá cây cao su trồng cây khác, đều bị công ty phạt vài chục triệu đến hàng trăm triệu đồng. Ai cũng bức xúc nhưng buộc phải nộp vì nếu không chấp hành sẽ bị thu hồi đất.

Người dân cũng phản ánh mức thu nghĩa vụ đất (thuế đất) của Công ty Xuân Thành quá cao. Ông Nguyễn Nam Thuyên - Giám đốc Công ty CP Nông - Công nghiệp 3/2 (xã Minh Hợp) - cho biết: Mức thu nghĩa vụ đất đai của công ty áp dụng mức 500 nghìn đồng/ha/năm đối với đất trồng chè, cao su; 950 nghìn/ha/năm đối với đất trồng mía; 700 nghìn/ha/năm đối với đất trồng cây cam; dân chậm nộp không tính lãi suất.

Trong khi đó, cùng trên 1 địa bàn xã Minh Hợp, cùng 1 loại đất, Nông trường Xuân Thành thu các mức: 2 triệu đồng/ha/năm đối với đất trồng cao su, rau màu; đất trồng cam thu 2 triệu đồng/ha (cam già); 2,8 triệu đồng/ha (trồng cam thu bói) đến 3,8 triệu đồng/ha/năm (với cam tơ), có thời điểm lên đến 7 triệu đồng/ha/năm. Dân thua lỗ vẫn thu, ai chậm thì thu tiền lãi suất và lãi suất quá hạn.

Trao đổi với phóng viên về mức thu 3,8 triệu đồng/ha/năm đối với đất trồng cam tơ, ông Lê Viết Minh - Giám đốc Công ty Xuân Thành - cho hay, mức thu này đã giảm so với trước đây, và nay công ty duy trì như thế để dân phá bỏ các vườn cam không hiệu quả.

“Công ty Xuân Thành không giúp được gì nhiều cho dân, chỉ lo thu thuế. Chúng tôi đề nghị tỉnh giải thể công ty, trả đất về cho địa phương để người dân đỡ khó khăn, vất vả” - nhiều người dân xã Minh Hợp kiến nghị.