Sống trọng 3 chữ Đạo

Sinh năm 1923, là người con trong một gia đình giàu có nhất vùng tại đất Chu Minh (huyện Ba Vì, TP. Hà Nội), nhờ sự hiếu học, thông minh, Cụ Đỗ Thế Sử chăm chỉ học hành, ở tuổi niên thiếu, Cụ đã giác ngộ cách mạng và tích cực tham gia kháng chiến.

Cụ là người vận động mẹ của mình hiến ruộng đất cho chính quyền, sau đó lên đường tản cư kháng chiến. Khi giành chính quyền thời kỳ năm 1945, Cụ là Đại biểu HĐND khóa đầu tiên của tỉnh Sơn Tây.

Từng lâm vào hoàn cảnh vợ ốm đau, con đông, cụ viết đơn xin thôi việc khi đang giữ chức Tổng biên tập báo Sơn Tây về mở một HTX nhỏ chuyên ngành xén giấy, đóng sổ sách, tổ chức cho cả đàn con vừa học vừa lao động phụ giúp mình. Rồi cụ bà đột ngột ngã bệnh rồi qua đời, bỏ lại cụ cùng 9 người con nhỏ dại, đứa lớn nhất mới học lớp 10, đứa bé nhất cũng chỉ chập chững lên 2.

Cụ vì con, ban ngày miệt mài lao động, tối về chong đèn dạy con học hành. Nhờ sự dạy bảo của cụ, người con nào cũng ngoan ngoãn, học giỏi. Đó cũng là nền tảng thành công của tất cả sau này, các con cụ đều là doanh nhân thành đạt, thành GS, PGS-TS.

Sau này, để mãi là tấm gương đủ lớn cho con cháu noi theo, nương tựa, cụ tiếp tục đi học, ngoài 80 tuổi cụ học tiếng Anh, thông thạo xong, cụ học thêm tiếng Trung. Ở tuổi 90, cụ vẫn tinh anh, tự tin đối ngoại với đối tác nước ngoài, tính nhẩm nhanh nhạy không hề sai sót.

Và suốt hơn chục năm vật lộn nuôi con, đến khi người con út lên 17, học ngoại ngữ để ra nước ngoài thì cụ tục huyền, sinh thêm một người con, cụ bà đã có một con riêng, thế là tổng cộng cụ có 11 người con cả trai cả gái.

Và dựa vào trí tuệ, quyết tâm, đức hay lam hay làm và sự giáo dục bảo ban các con đến nơi đến chốn, Cụ đã làm cha của 22 người con cả gái trai dâu rể thành đạt, hiếu thuận, 37 đứa cháu cả gái trai dâu rể và 25 chắt.

Gần một thế kỷ, cụ Đỗ Thế Sử đã sống trọn vẹn với 3 chữ Đạo: Đạo quân tử, Đạo học và Đạo làm người. Đó cũng chính là 3 chữ vàng mà PGS TS Trương Gia Bình, hiện là Chủ tịch HĐQT của FPT đã tặng cụ Đỗ Thế Sử trong ngày doanh nhân 90 tuổi nhận Kỷ niệm chương “Vì phát triển doanh nghiệp” do VCCI tổ chức.

Kinh doanh phải từ gen và chữ Tín

Không chỉ được biết đến như giai thoại “Gà trống nuôi con thành tài”, Cụ Đỗ Thế Sử còn ghi danh gia đình họ Đỗ bởi hình ảnh “Lão đại gia” và truyền thống đại gia đình doanh nhân “hổ phụ sinh hổ tử”.

Cụ Sử bén duyên kinh doanh năm 14 tuổi khi còn “chạy cờ” giúp mẹ, bán tơ cùng các cô các bác Hàng Đào, Hàng Ngang. Sau đó, niềm đam mê ấy cháy mãi cho đến ngày cụ nhắm mắt. Một ông lão 73 tuổi vẫn thành lập công ty may mặc Gamexco, 90 tuổi cụ vẫn tinh anh điều hành công ty hàng ngàn nhân lực.

Đặc biệt, cụ còn là “cái bóng” không thể thiếu đứng sau sự thành công của rất nhiều người con doanh nhân: Ông Đỗ Minh Phú - Chủ tịch Hội đồng sáng lập Tập đoàn DOJI và Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Tiên Phong; ông Đỗ Anh Tú, Phó Chủ tịch HĐQT TPBank và Tổng giám đốc CTCP Diana; Ông Đỗ Quốc Bình - Chủ tịch Hiệp hội Taxi Hà Nội: Ông Đỗ Anh Tuấn - Tổng giám đốc CTCP Cơ nhiệt lạnh FTD…

Cụ luôn động viên các con, nền tảng của kinh doanh phải từ gen, khi các con cụ đã sẵn điều đó từ trong máu, chỉ cần khơi lên, tất yếu sẽ thành công. Như với ông Đỗ Minh Phú, trước đã được lựa chọn sang Nhật làm tiến sĩ. Nhưng ngày đó, người con trai này của cụ lại băn khoăn về hướng rẽ kinh doanh. Cụ Sử chỉ bảo: “Làm khoa học cũng tốt nhưng nếu biết cách làm giàu cho mình và đất nước thì càng tốt. Nhà doanh nghiệp sẽ là một trong những trụ cột của đất nước…”. Thế là ông Phú quyết định rẽ sang hướng trở thành doanh nhân đúng nghĩa và có được DOJI hay TPBank như hiện nay. Những người con khác của cụ theo nghiệp kinh doanh cũng tương tự như vậy.

Ngoài ra, để xây dựng một gia đình huyền thoại, điều cốt lõi cụ Sử để lại cho các con chính là chữ Tín - con chữ biểu hiện nhân cách người kinh doanh. Cụ vẫn dạy con rằng: “Dòng máu nhà mình là dòng máu kinh doanh và nó được lọc bằng chữ Tín”.

Với những điều cụ Sử đã làm suốt hơn nửa Thế kỷ qua, có lẽ, nó không chỉ đơn thuần là “tề gia” mà thực sự đã ghi vào sách đời như một tượng đài doanh nhân trăm tuổi đầy tài đức và nhân nghĩa.