Người Việt có tục lệ làm cơm tất niên để dâng lên ông bà tổ tiên vào ngày 30 Tết (hoặc 29 Tết với những năm âm lịch thiếu) để báo cáo về một năm đã qua, cầu mong năm mới sức khoẻ - tài lộc hơn.

Tất niên là gì?

Theo quan niệm của người Việt, tất niên là bữa cơm sum họp của cả gia đình sau một năm học tập, làm việc ở nơi xa. Là lúc để cả gia đình tạm biệt năm cũ và đón chào năm mới với những dự định mới. 

Bữa cơm tất niên ngày cuối năm còn là bữa cơm để con cháu bày tỏ lòng biết ơn, sự thành kính với ông bà tổ tiên.

Ngày nay, vì tính chất công việc mà nhiều gia đình chuẩn làm mâm cơm tất niên sớm hơn, không ấn định vào chiều hoặc đêm giao thừa như trước. Tuy nhiên, các món ăn trong mâm cỗ cúng tất niên vẫn mang đầy đủ hương vị Tết cổ truyền.

Cách làm mâm cơm cúng tất niên chi tiết, đơn giản

Thịt gà luộc

Để có món gà luộc ngậm hoa hồng thắp hương ngày cuối cùng của năm cũ, gia chủ nên chọn con gà trống khoẻ mạnh, mào đỏ tươi, không nên mua những con gà có mào tái hoặc tím bầm, ủ rũ, mỏ chảy nước rãi, mắt lờ đờ, cánh xệ, thân gầy gò, ức trơ xương, lông xơ xác...

Để có một con gà luộc ngon cúng tất niên, gia chủ có thể bỏ thêm vào nước luộc gà hành tím, hạt nêm, một chút muối. Muốn gà có màu vàng, gia chủ có thể bỏ thêm nghệ tươi vào nước luộc. Sau khi luộc 20-30 phút, gia chủ vớt gà ra thịt gà thêm săn chắc. Khi gà nguội, rửa sạch gà với nước đun sôi để nguội và để ráo.

Nem rán 

Trong mâm cỗ cúng tất niên không thể thiếu hương vị giòn rụm, thơm ngon của nem rán.

Cách làm nem cũng rất đơn giản, gia chủ chuẩn bị nguyên liệu: Thịt lợn băm, cà rốt, rau thơm, hành, miến, mộc nhĩ, trứng... tất cả băm nhỏ, tạo thành hỗn hợp - gọi là nhân nem.

Sau đó, gia chủ bắc chảo nóng, đổ dầu ăn và cuốn nem để rán. Kinh nghiệm làm nem cúng tất niên ngon là cần sự khéo léo, tỉ mỉ, không được để lửa quá to để nem bị cháy.

Canh măng chân giò

Đây cũng là món ăn không thể thiếu trong mâm cơm ngày cuối năm. Để có món canh măng chân giò ngon, việc chọn măng, chân giò phải thật kĩ lưỡng. 

Măng khô phải ngâm với nước để mềm ra, cắt bỏ phần thân già; sau đó luộc qua. Chân giò cũng phải chọn loại mới, làm sạch lông; loại bỏ móng, và đem luộc qua để bỏ những chất bẩn, hôi còn sót lại. 

Chân giò thường sẽ được gia đình ninh trước, khi bắt đầu mềm sẽ bỏ măng vào ninh cùng đến khi đạt độ mềm. Sau khi nêm nếm gia vị, gia chủ thêm chút hành lá hoặc rau mùi để tăng sự thơm ngon hấp dẫn.

Ngoài các món ăn trên, gia chủ có thể chuẩn bị thêm giò lợn, giò thủ, thịt lợn luộc...