Mới đây, đề thi chọn học sinh giỏi Văn ở Quảng Ngãi đã gây sốt khi đề cập đến việc thấu hiểu cha mẹ. Đề văn có dẫn lại lời thoại của ông bố trong phim “Reply 1988” nói với con gái, “Bố không sinh ra đã làm bố. Bố cũng chỉ là lần đầu tiên làm bố”, với ý nói, tất cả chúng ta đều phải học cách làm bố và làm mẹ, điều đó chưa bao giờ là dễ dàng.
Chị Ngân Hằng (sinh năm 1983) chia sẻ, trong nhiều tình huống, chị không biết phải làm thế nào cho đúng. “Khi phát hiện con xem phim đen, lười học, yêu sớm... tôi thực sự bất lực, không biết phải làm sao, và mất cả sự tự tin làm mẹ”.
Giới chuyên gia tâm lý luôn đưa lời khuyên, phải nhẹ nhàng, trò chuyện với con cái như một người bạn để lắng nghe, thấu hiểu con. Tuy nhiên, mỗi đứa trẻ một tính cách. Có trẻ dễ dàng chia sẻ, tâm sự, nhưng cũng có trẻ ương bướng, chống đối, giữ khoảng cách và im lặng. Rất khó để áp dụng một mẫu số chung cho việc làm cha mẹ. Trong đó có nhiều tình huống được đánh giá là “khó nhằn” với các bậc phụ huynh.
Khi con lười học
Nhiều chuyên gia giáo dục vẫn khuyên, hãy dạy trẻ cách yêu học, yêu trường hợp, yêu thầy cô bạn bè. “Phải để mỗi ngày đến trường với con là một ngày vui”, “Tạo tâm thế vui vẻ cho con khi học”, “Không ép con học”... Rất nhiều phụ huynh đã thuộc nằm lòng những kiến thức chuyên gia khuyên bảo.
Bạn có thể áp dụng các phương pháp dạy con của Châu Âu, Nhật hay bất kỳ nền giáo dục tiến bộ nào trên thế giới, nhưng đừng quên rằng, con bạn đang sống ở Việt Nam, trong môi trường giáo dục, và sẽ “sinh tồn” trong những đặc thù của đời sống xã hội ở Việt Nam.
Bé có thể “học cho vui”, “thích gì học nấy”... nhưng tất cả những kỹ năng ấy có phù hợp với cả chặng đường sống trong tương lai không? Việc học khác biệt với tất cả các bạn có thực sự là điều tốt?
Chưa kể, vẫn có câu “Khổ luyện mới thành tài”. Nếu ghét bỏ sự khổ luyện, thì cách giáo dục nào sẽ là ưu việt nhất?
Câu trả lời thực sự không hề dễ dàng với các bậc làm cha mẹ.
Khi con yêu sớm
Thế hệ Gen Z đã khác xa 8X, 7X. Tâm sinh lý phát triển sớm, dậy thì sớm, cộng thêm nhiều yếu tố xã hội, trẻ ngày càng yêu sớm. Từ lớp 5, lớp 6, trẻ đã biết để ý đến các bạn cùng lớp và có tình cảm đặc biệt. Việc phụ huynh được trẻ tâm sự chuyện “cảm nắng” bạn cùng lớp từ khi học tiểu học, đã không còn xa lạ.
Việc kiên nhẫn, lắng nghe, phân tích, kết bạn cùng con... nhiều bậc phụ huynh sẽ áp dụng, nhưng không phải lúc nào cũng đạt được kết quả như ý. Trẻ ở độ tuổi dậy thì đa số ương bướng, thích khẳng định cái tôi và coi bạn bè là cả thế giới.
Nhiều phụ huynh sẽ trải qua cảm giác bất lực khi càng làm bạn, càng lắng nghe con, con sẽ càng coi đó là sự “dung túng”, và lún sâu vào yêu đương khi còn nhỏ tuổi.
Khi phát hiện con xem phim đen
Chuyện giáo dục giới tính muôn đời vẫn gây tranh cãi, khi giới hạn về giáo dục giới tính rất khó xác định. Có người cho rằng giáo dục giới tính sớm là cần thiết, nhiều ý kiến khác lại nói, giáo dục giới tính là “vẽ đường cho hươu chạy”.
Trẻ dậy thì sớm, sẽ có những biểu hiện tâm sinh lý sớm, tò mò thôi thúc. Trong bối cảnh, phim sex, phim đen tràn ngập Internet, chỉ cần một cú “click chuột” là có cả thế giới.
Rất nhiều phụ huynh sẽ bối rối khi phát hiện ra con xem phim đen, khi còn đọc truyện sex. Cũng rất nhiều phụ huynh không biết phải làm gì, khi lời nói, sự phân tích có thể là không đủ với những đứa trẻ ương bướng.
Trở lại câu chuyện về lời thoại được trích dẫn trong đề văn gây bão, làm cha mẹ chưa bao giờ là điều dễ dàng. Những đứa trẻ cá tính đang lớn lên giữa thế giới phẳng luôn đặt phụ huynh vào những tình huống mà đôi khi, mọi sự đúng sai chỉ cách nhau gang tấc.