Hạn chế chúc tụng rượu bia, mâm cao cỗ đầy ngày Tết

Theo phong tục truyền thống, Tết Nguyên đán là dịp các gia đình được đoàn tụ, sum vầy, họ hàng, bạn bè đến nhà nhau gặp gỡ, chúc tụng những lời hay ý đẹp đầu năm. Những bữa tiệc tất niên sum họp, liên hoan tân niên ầm ĩ, náo nhiệt cứ liên tiếp diễn ra từ cuối năm cũ đến đầu năm mới, thậm chí kéo dài đến tận ngày rằm.

Chỉ cách đây chừng vài năm, mỗi dịp Tết đến, gia đình anh Như Hai (29 tuổi, Tiên Lữ, Hưng Yên) cũng giống như nhiều gia đình khác ở địa phương, lại tụ tập họ hàng, người thân, giết thịt hẳn một con lợn để làm cỗ đón Tết.

"Trước Tết, gia đình tôi thường làm tiệc tất niên để tiễn biệt năm cũ, chào đón năm mới. Sau Tết, các nhà lại đến gặp gỡ, chúc tụng nhau. Nhà nào cũng chuẩn bị sẵn mâm cơm, chén rượu để đón Tết", anh Hai cho biết.

Do họ hàng, bạn bè đều ở gần ngay trong tỉnh, mỗi người ít nhất cũng có 1,2 bữa tiệc tất niên. Ra Tết, việc ăn nhậu, tiệc tùng ngày càng nhiều, có khi phải tất bật "chạy show" cả ngày. Do đó, dịp này, đối với các gia đình, đặc biệt là đàn ông trong nhà phải uống rượu nhiều, vô cùng mệt mỏi và bận rộn.

Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, kể từ khi Nghị định 100 và Luật Phòng chống tác hại của rượu bia ra đời, thói quen này đã có nhiều thay đổi.

Chị Ngân Giang (31 tuổi, Thái Nguyên) - về quê ngoại ở Hưng Yên ăn Tết - cho biết, gia đình chị ở xa, dịp Tết phải lái xe đường dài về quê nên không tiện uống bia rượu. Trước kia, khi ở quê, tiệc tùng liên miên, nhà chị phải chọn thuê lái xe ngoài về quê, hoặc ở lại qua đêm, chờ chồng tỉnh rượu rồi mới có thể về nhà. Thế nhưng vài năm nay, mọi chuyện đã khác.

"Những năm trở lại đây, các gia đình không còn thói quen cứ có khách đến là ngả mâm, cỗ bàn và uống rượu. Thay vào đó, người đến chúc Tết chỉ được mời uống trà, ăn bánh kẹo ngọt và trò chuyện", chị kể.

Theo chị Giang, thói quen này khá tốt, vừa giúp gia đình tiết kiệm được thời gian chuẩn bị mâm cỗ, dọn rửa bát đĩa, vừa khiến khách không bị ép ăn, uống liên miên ngày Tết. Thời gian rảnh rỗi, cả gia đình có thể ngồi lại cùng nhau, trò chuyện, vui vầy đầu năm.

Đặc biệt, việc hạn chế tiệc tùng, rượu chè giúp giảm thiểu nguy hiểm khi lái xe, đảm bảo an toàn giao thông ngày Tết.

Không mất phong vị truyền thống

Vì tình hình kinh tế khó khăn, nhiều gia đình cũng lựa chọn ăn Tết tiết kiệm mừng Xuân Giáp Thìn 2024. Chị Trần Huyền (41 tuổi, Hưng Yên) cho biết, năm nay, vì không chủ định tiệc tùng liên tục đón khách ngày Tết, gia đình chị cũng không giết thịt lợn làm cỗ như mọi năm. Mặc dù vậy, mâm cỗ truyền thống bày cúng gia tiên, đón năm mới không thể thiếu.

"Chiều 30 Tết, gia đình tôi vẫn thịt gà, nấu xôi, mua miếng thịt lợn, chế biến các món ăn tươm tất làm mâm lễ cúng Giao thừa. Tuy không mổ lợn làm cỗ lớn đãi khách như mọi năm, việc chuẩn bị mâm lễ vẫn phải bài bản, đầy đủ dâng ông bà, tổ tiên", chị nói.

Sau khi lễ tạ gia tiên, cả nhà cùng ngồi hưởng lộc, thưởng thức bữa ăn đầu năm mới. Theo chị, việc chế biến mâm cao, cỗ đầy ngày Tết không đáng lên án, nhưng phải phụ thuộc vào điều kiện, hoàn cảnh từng gia đình. Dù vậy, nên làm vừa phải, tùy vào số người dùng bữa mà chuẩn bị, tránh tình trạng dư thừa gây lãng phí.

Trên bàn tiệc ngọt, họ hàng, bạn bè vẫn vui vẻ chúc tụng, mừng tuổi nhau ngày Tết. Không còn phải ép rượu bia, ăn uống linh đình, bữa tiệc càng trở nên thoải mái, ấm cúng.

Mặt khác, cả nhà có thể dành thời gian để nghỉ ngơi, đi thăm họ hàng hoặc quây quần nói chuyện cùng nhau. Một số gia đình tận dụng dịp này để cùng diện áo dài du xuân, đi lễ chùa đầu năm theo phong tục truyền thống của người Việt.

"Tết vui, ý nghĩa không phụ thuộc vào mâm cỗ cao bao nhiêu, ly rượu đầy thế nào. Đôi khi chỉ là chiếc bánh chưng, khoanh giò mỡ với đĩa dưa muối, hành muối đơn giả, nhưng cả nhà được đoàn tụ, con cái vui vầy, đón một cái Tết ấm no, an toàn là đủ", chị Huyền chia sẻ.