NSƯT Thanh Loan sinh năm 1951, bà được biết đến rộng rãi trên màn ảnh nhỏ Việt từ thập niên 1980.
Năm 15 tuổi, Thanh Loan thi tuyển diễn viên của Trường Quân đội. Năm 1967, bà nhập ngũ vào Trường Nghệ thuật Quân đội đúng thời điểm bắt đầu chiến tranh ở miền Bắc.
Sau khi tốt nghiệp, bà trở thành diễn viên ở đoàn kịch nói Tổng cục Chính trị.
Năm 1973, bà bắt đầu sự nghiệp nghệ thuật trong bộ phim "Người về đồng cói" của đạo diễn Bạch Diệp, kịch bản do nhà văn Lê Hựu Viết.
Vai diễn Ni cô Huyền Trang của NSƯT Thanh Loan trong "Biệt động Sài Gòn" trở thành một trong những nhân vật kinh điển của màn ảnh Việt.
Sau vai diễn Ni cô Huyền Trang, NSƯT Thanh Loan chuyển sang làm đạo diễn phim tài liệu và nghỉ hưu với quân hàm Đại tá. Bà giữ chức Phó Giám đốc Hãng phim Công an. Năm 1993, NSƯT Thanh Loan được phong tặng danh hiệu NSƯT.
Ở tuổi 72, NSƯT Thanh Loan sống yên bình bên chồng là tiến sĩ Toán học. Bà giữ chức Phó Chủ tịch hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Nội, Phó Chủ tịch phụ trách Hội Điện ảnh Hà Nội.
Trong số 136 nghệ sĩ được gửi trình xét tặng NSND, có 119 người được thông qua.
20 nghệ sĩ tên tuổi không được xét duyệt gây bất ngờ trong đó có NSƯT Thanh Loan, NSƯT Chí Trung, NSƯT Tiến Quang (Quang Tèo).
Như vậy, NSƯT Chí Trung đã 3 lần trượt xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT Tiến Quang (Quang Tèo) thiếu 1 phiếu bầu.
Trong khi các nghệ sĩ tên tuổi trượt danh hiệu thì có nhiều trường hợp được xét tặng NSND gây bất ngờ như: Ca sĩ Phạm Phương Thảo sinh năm 1982, là NSND ở tuổi 41; vợ chồng NSƯT Tấn Minh (51 tuổi) và NSƯT Thu Huyền (Huyền chèo, 48 tuổi) đều được xét tặng danh hiệu NSND lần thứ 10.
Các nghệ sĩ khác được phong tặng danh hiệu NSND lần thứ 10 còn có: Xuân Bắc, Trần Lực, Thanh Lam, Trịnh Kim Chi, Mỹ Uyên...