Ngày 12.1, GS Nguyễn Minh Thuyết - Tổng chủ biên chương trình giáo dục phổ thông mới, thông tin Dự thảo chương trình môn Ngữ văn mới đưa ra 6 tác phẩm bắt buộc, gồm có: “Bài thơ Thần”, “Hịch tướng sĩ”, “Bình Ngô đại cáo”, “Truyện Kiều”, “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” và “Tuyên ngôn độc lập”. Tất cả các tác phẩm còn lại chỉ nêu trong một danh mục gợi ý.
Đánh giá về chương trình Ngữ văn mới, nhiều giáo viên cho rằng chương trình được xây dựng theo hướng mở, không quy định chi tiết về nội dung dạy học và các văn bản cụ thể mà chú trọng những yêu cầu cần đạt về đọc, viết, nói và nghe cho mỗi lớp… Việc này khắc phục được tình trạng học vẹt, học theo văn mẫu.
Tuy nhiên, việc chọn 6 tác phẩm bắt buộc phải đưa vào sách giáo khoa mới còn nhiều ý kiến tranh luận.
Trên trang cá nhân của mình, TS Trịnh Thu Tuyết – một giáo viên dạy Văn tại Hà Nội đã đưa ra quan điểm, góp ý về Dự thảo chương trình Ngữ văn mới và nhận được nhiều sự đồng tình.
Theo cô Tuyết, quan sát 6 tác phẩm bắt buộc, có thể thấy nội dung tư tưởng, cảm hứng chủ đạo, đặc trưng thể loại hình như chưa thật cân đối.
“Trong số 6 tác phẩm bắt buộc thì ngoại trừ Truyện Kiều, 5 tác phẩm còn lại đều phản ánh tinh thần quật cường, bất khuất, ý chí độc lập tự chủ của dân tộc Việt trong và sau những cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại.
Đọc chương trình, thấy tự hào về truyền thống ngàn năm bất khuất, mà vẫn không khỏi băn khoăn: "Cả 5 tác phẩm đều mang cảm hứng sử thi, hướng về vận mệnh cộng đồng, ca ngợi những phẩm chất cộng đồng, phản ánh những nỗi đau và vẻ đẹp cộng đồng...
Vậy, học sinh tìm đâu cái đời thường bình dị, nhọc nhằn, đa đoan đa diện của cuộc sống nhân sinh thế sự, tìm đâu con người cá nhân với cả vẻ đẹp, góc tối khuất và những nỗi đau?”- TS Trịnh Thu Tuyết đặt câu hỏi.
Cũng theo TS Tuyết, 6 tác phẩm được chọn phần lớn đều thể hiện cảm hứng yêu nước và khuynh hướng sử thi sâu đậm. Học sinh sẽ chủ yếu được bồi dưỡng lòng yêu nước hơn là những phẩm chất còn lại như chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm... như mục tiêu đề ra.
Sự khó khăn trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục sẽ càng đặt ra rõ hơn nếu giả thiết một vài nhóm tác giả viết sách giáo khoa lựa chọn những tác phẩm khác nhau để đưa vào chương trình cũng thiên về một hướng cảm hứng hoặc thể loại, hoặc giai đoạn văn học nào đó.
Từ đó TS Tuyết đưa ra kiến nghị: Nên chăng cần phác họa gương mặt tinh thần của dân tộc đầy đặn hơn ngay trong những nét khái lược nhất của các tác phẩm bắt buộc?