Triệt tiêu được "dạy vẹt, học vẹt"

Bày tỏ quan điểm về việc có cần thêm bộ SGK nữa hay không, trao đổi bên hành lang Quốc hội, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương) cho rằng: “Vẫn cần” nhưng cũng khẳng định hiện nay không phải là thời điểm để thực hiện điều này.

Theo bà Nga, trong Nghị quyết, chủ trương thực hiện một chương trình nhiều bộ SGK, chúng ta không nói 5, 6, 7 hay 10 bộ.

Trước câu hỏi: "Nếu Bộ GDĐT biên soạn một bộ SGK có rơi vào độc quyền hay không?" - bà Nga cho rằng: Ở thời điểm này, chắc chắn rơi vào độc quyền, sẽ lại quay trở lại một bộ SGK.

Với SGK, giáo viên có quyền lựa chọn bất cứ bộ sách nào để dạy cho học sinh. Theo Chương trình giáo dục phổ thông mới, việc dạy bộ SGK nào không quan trọng mà quan trọng là hết lớp 1, học sinh đọc thông viết thạo, làm tính thành thạo trong phạm vi 10 theo đúng chuẩn chương trình hay không?

Khi học sinh đạt được đúng chuẩn chương trình này, SGK không quan trọng nữa mà quan trọng là học sinh đạt được chuẩn kỹ năng. Đây là điều ưu việt.

Thứ nhất là yêu cầu đội ngũ giáo viên phải thực sự bản lĩnh và có năng lực. Bởi thay vì được cung cấp sẵn một bộ SGK để dạy thì giáo viên phải tự chịu trách nhiệm để tìm hiểu và lựa chọn SGK phù hợp dạy cho học sinh.

Như vậy, giáo viên phải am hiểu về đối tượng học sinh, biết được năng lực học sinh và bộ SGK nào ưu việt với học sinh nhất.

Khi giáo viên có bản lĩnh và năng lực lựa chọn SGK, thậm chí có những vấn đề giáo viên phải tự biên soạn ngoài SGK để dạy cho học sinh, để làm sao học sinh học xong lớp này phải đạt được theo chuẩn chương trình đề ra. Giáo viên còn có thể chọn lựa bài học ưu việt hơn trong những sách SGK khác nhau để dạy cho học sinh.

Thứ hai, học sinh là không bị phụ thuộc vào SGK. Từ đó triệt tiêu được dạy vẹt và học vẹt.

Tiếp đó là xây dựng được một thế hệ công dân mới không suy nghĩ theo lối mòn, không hành động dập khuôn, các em sẽ trưởng thành và sống đầy bản lĩnh, biết đưa ra ý kiến, chính kiến của mình trong mọi vấn đề và các em sẽ rất linh hoạt trong mọi vấn đề của cuộc sống.

Đây là ý nghĩa và mục đích của Chương trình giáo dục phổ thông mới, nhưng rất tiếc đến thời điểm này, chưa nhiều người thấm thía được tính ưu việt của chương trình mới. Vì chưa thấm được tính ưu việt, cộng với việc chúng ta chuẩn bị chưa kỹ về mặt cơ sở hạ tầng giáo dục nên chương trình giáo dục chưa phát huy được.

Cơ sở hạ tầng đầu tiên chính là giáo viên. Trong quá trình chọn SGK, giáo viên cũng sẽ cảm thấy vô cùng áp lực.

Thậm chí, chúng ta chưa đào tạo được đội ngũ giáo viên dạy những môn học mới. Ví dụ như dạy liên môn ở cấp THCS, chúng ta vẫn sử dụng giáo viên đào tạo đơn môn để dạy liên môn.

Thời điểm phù hợp để Bộ GDĐT biên soạn sách giáo khoa?

Đại biểu Việt Nga đưa quan điểm rằng Bộ GDĐT nên biên soạn một bộ SGK, nhưng không phải ở thời điểm này.

"Bởi thời điểm này, nếu tiến hành biên soạn sẽ nảy sinh rất nhiều rắc rối như tôi nêu ở trên, như quay về độc quyền hay các hệ lụy khác khi đội ngũ biên soạn sách chưa chuẩn bị xong.

Thời điểm thích hợp là khi chúng ta đã chuẩn bị rất kỹ về các điều kiện hạ tầng. Mỗi bản thân giáo viên, phụ huynh và học sinh đều hiểu rất rõ về ý nghĩa của nhiều bộ SGK và thoải mái lựa chọn SGK"- bà Nga nói.

Để đạt được điều này, bà Nga cho rằng Bộ GDĐT cùng toàn thể xã hội phải có những nỗ lực rất lớn. Đặc biệt là cải thiện hạ tầng về cả giáo viên và cơ sở vật chất.

"Chương trình giáo dục phổ thông mới nhằm tăng tương tác và tính tích cực của học sinh, cho nên kết cấu chương trình các em làm việc nhóm rất nhiều. Nếu muốn tổ chức các nhóm thì tổ chức lớp học phải khác, việc kê bàn học phải theo nhóm, đòi hỏi phải có không gian.

Nhưng chúng ta chỉ có lớp học theo truyền thống, với bảng đen phía trên và kê bàn ở dưới, giáo viên độc thoại, học sinh ngồi nghe. Như vậy rất khó khăn khi chương trình mới triển khai và chính bản thân giáo viên cũng không thấy được tính ưu việt của chương trình"- bà Nga nói.

Chương trình giáo dục phổ thông mới yêu cầu rất nhiều hoạt động trải nghiệm và các hoạt động khác nữa cho học sinh, nhưng cách Nhà nước giao ngân sách cho ngành giáo dục thực hiện vẫn là “giao theo cách cũ, chương trình cũ”.