Trình bày trước Quốc hội sáng 30.5 các nội dung sửa đổi bổ sung Luật Giáo dục đại học (GDĐH), Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ gây chú ý khi đổi cụm từ "học phí" thành "giá dịch vụ đào tạo".

Tuy nhiên, đề xuất này đã không nhận được sự nhất trí của Ủy ban Văn hoá, giáo dục thanh thiếu niên và nhi đồng. Chủ nhiệm Ủy ban Phan Thanh Bình cho biết, tại cơ quan thẩm tra, nhiều ý kiến, đa số thành viên uỷ ban này tán thành quan điểm tính đúng, tính đủ học phí nhưng không nhất trí việc thay thuật ngữ "học phí" bằng "giá dịch vụ đào tạo"…

Cơ quan thẩm tra lưu ý quan điểm sửa đổi luật cần xác định, có thể xem GDĐH là dịch vụ đặc biệt nhưng không thương mại hóa; phân định rõ quản lý nhà nước với quản trị của trường đại học trên cơ sở đẩy mạnh tự chủ và nâng cao trách nhiệm giải trình.

Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo là Bộ GDĐT phản hồi: Ý kiến của cơ quan thẩm tra chủ yếu là về sử dụng thuật ngữ, không phải vấn đề quan điểm điều chỉnh pháp luật.

Theo quy định của Luật Phí, lệ phí hiện nay thì học phí được chuyển sang thực hiện theo cơ chế tính giá dịch vụ theo quy định của Luật Giá. Tuy nhiên, ở mức độ nhất định, với những khoản mà người học phải đóng góp cho quá trình học, thuật ngữ học phí vẫn nên sử dụng để đảm bảo tính thông dụng, dễ hiểu, dễ áp dụng.

Điều 105 Dự thảo sửa Luật Giáo dục vẫn quy định về học phí. Tuy nhiên, cơ chế xác định và thu học phí đã được đổi mới theo Luật Giá. Điều 105 nêu trên quy định: Mức thu học phí được xác định theo cơ chế giá dịch vụ giáo dục, đào tạo. Nội dung này được cơ quan thẩm tra rất đồng thuận.

Về tên gọi của Điều 65 Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học là “Giá dịch vụ đào tạo” vì điều này không chỉ quy định về học phí mà còn quy định về các vấn đề như: nhà nước đặt hàng đào tạo, dịch vụ sử dụng/ không sử dụng ngân sách nhà nước, dịch vụ tuyển sinh… nên gọi chung là Giá dịch vụ đào tạo theo nghĩa rộng, để khái quát cho tất cả các nội dung được đề cập đến trong điều này. Riêng phần đóng cho đào tạo được viện dẫn sang Điều 105 nêu trên; nghĩa là, đối với khoản tiền mà người học phải đóng cho quá trình học vẫn được quy định là học phí.

Về nội dung, đối với dịch vụ do Nhà nước đặt hàng đào tạo và cấp kinh phí để thực hiện và đối với các cơ sở GDĐH công lập, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định khung giá và giá cụ thể. Đối với các dịch vụ không sử dụng ngân sách, tài sản nhà nước, cơ sở GDĐH xây dựng và quyết định mức giá dịch vụ đào tạo theo quy định của pháp luật. Các mức này đều được tính theo cơ chế tính giá và phải được công bố công khai cho từng năm học, khoá học cùng với thông báo tuyển sinh.

Quy định như trên với mục đích để đảm bảo đổi mới căn bản về tài chính GDĐH, phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội Việt Nam, minh bạch để người học lựa chọn các chương trình, cơ sở đào tạo phù hợp.

Tuy nhiên, theo Bộ GDĐT, dự thảo mới được đưa ra xin ý kiến Quốc hội và toàn xã hội. Ban soạn thảo sẽ tiếp tục lắng nghe, tiếp thu, giải trình các ý kiến góp ý để hoàn thiện dự thảo trong thời gian tới.