Áp lực học tập

TS.BS Ngô Anh Vinh - Phó Trưởng khoa Sức khỏe vị thành niên (Bệnh viện Nhi Trung ương) - cho biết: Áp lực học tập là vấn đề mà bất kỳ học sinh nào cũng đều phải đối mặt khi chuẩn bị vào năm học mới đặc biệt là chuyển cấp. Tuy nhiên, nếu tình trạng này diễn ra lâu dài sẽ khiến trẻ mất đi niềm vui, sự hào hứng khi học tập và có nguy cơ mắc phải các vấn đề về rối loạn tâm lý.

Một nghiên cứu gần đây nhất tại khoa Sức khỏe Vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương về các rối loạn tâm lý ở học sinh tại một số trường trung học cơ sở tại Hà Nội (từ lớp 6 đến lớp 9) cho thấy, các biểu hiện lo âu ở trẻ chiếm tỉ lệ 38%, tiếp theo là stress với 33% và trầm cảm là 26,1%.

Kết quả nghiên cứu cũng chỉ ra rằng: Stress và trầm cảm gặp nhiều nhất ở lứa tuổi 14 và 17, là thời điểm các cháu học sinh thi chuyển cấp lên trung học phổ thông và đại học. Điều đáng chú ý là stress gặp nhiều hơn ở trẻ ngoan và học khá.

Mới đây, M một học sinh ở Hà Nội phải đi khám tâm lý tại Khoa Sức khỏe vị thành niên (Bệnh viện Nhi Trung ương) do áp lực học tập. M vốn là một học sinh giỏi, là niềm hy vọng của gia đình, bạn bè, thầy cô và luôn là tấm gương để các bạn noi theo.

Tuy nhiên, từ khi đỗ vào cấp 3 là trường chuyên của tỉnh, em cảm thấy có quá nhiều sự cạnh tranh vì các bạn đều là học sinh giỏi và mức độ khó của chương trình học ngày càng cao. Sợ mình bị rơi xuống nhóm cuối của lớp, bạn bè và bố mẹ nghĩ mình kém cỏi nên M càng quyết tâm học suốt ngày đêm. M thức thâu đêm để học, không còn tư tưởng làm việc gì khác, thậm chí không muốn ăn. Càng ngày M càng thấy lo lắng, căng thẳng, mệt mỏi, thiếu ngủ và luôn trong tình trạng ngủ không sâu giấc.

M giấu bố mẹ về những suy nghĩ và những biểu hiện của mình nên bố mẹ cho rằng M vẫn bình thường. Tuy nhiên, gần đây bố mẹ nhận thấy M ngày càng gầy, giảm cân không rõ lý do nên lo lắng đưa trẻ đi khám.
Tại Khoa Sức khỏe vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương, các bác sĩ chẩn đoán trẻ bị rối loạn lo âu do liên quan đến những áp lực về học tập.

Tại Viện Sức khỏe tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai), TS.BS Dương Minh Tâm, Trưởng Đơn nguyên liên quan đến rối loạn tâm thần stress cho biết: Trong thực tế điều trị tại viện phần lớn, các trẻ đến khám và điều trị trầm cảm, stress là đến từ các trường chuyên, lớp chọn.

Với những trẻ ngoan, có thành tích cao trong học tập thường có những áp lực tự thân hơn là những trẻ mải chơi. Những trẻ này thường căng thẳng và bị stress, nhất là khi không đạt được kỳ vọng sẽ bị nặng hơn trẻ khác.
Điều này cho thấy các áp lực từ việc học tập, áp lực từ gia đình, áp lực thành tích là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng stress ở lứa tuổi học đường.

Đừng để trẻ rơi vào vòng xoáy áp lực

Theo TS.BS Ngô Anh Vinh, những năm gần đây, đặc biệt là vào thời điểm gần mùa thi, số lượng trẻ đến khám và điều trị về các rối loạn cảm xúc do áp lực học và thi có chiều hướng tăng lên. Việc phải chịu nhiều áp lực từ bố mẹ, từ thầy cô, từ điểm số và thành tích… dẫn tới nhiều ảnh hưởng khác nhau cho các em học sinh.

TS.BS Dương Minh Tâm cho biết, để giúp trẻ giảm căng thẳng, áp lực gia đình và nhà trường không nên đặt nặng thành tích học tập quá mức để tránh các áp lực học tập đối với trẻ. Cần đánh giá đúng năng lực của trẻ để đưa ra chương trình học tập và mục tiêu phù hợp, hợp lý; Gia đình và thầy cô giáo cần gần gũi và lắng nghe trẻ để biết được mong muốn và nguyện vọng về học tập của trẻ.

Ngoài học tập, luôn đảm bảo cho trẻ được có các hoạt động cân bằng, thư giãn như tham gia vui chơi giải trí, chơi thể thao, các hoạt động dã ngoại,...