Khai bút đầu năm (hay còn gọi là khai bút đầu xuân) là tập tục từ xa xưa của người Việt, bằng cách chắp nét bút để viết nên những con chữ đầu tiên trong năm mới.
Người Việt xưa quan niệm, cây bút chính là công cụ gắn bó giữa đời sống trí tuệ và tâm hồn. Những nét bút mạch lạc, rõ ràng, đẹp đẽ, những điều tốt lành được viết ra giống như một lời cầu chúc năm mới đến mọi sự thuận lợi, suôn sẻ, hanh thông.
Việc khai bút đầu xuân đặc biệt được những người trong ngành giáo dục, học sinh, sinh viên, những ai làm công việc liên quan đến viết lách, gắn bó với câu chữ coi trọng.
Tết năm nay, chị Nhã Linh (Thanh Hoá) đã cùng con trai học lớp 2 trang trí góc học tập thật đẹp với nhiều màu sắc đỏ tươi, rực rỡ. Vừa trang trí, chị Linh vừa trò chuyện, hướng dẫn con các phong tục truyền thống của người Việt, trong đó có tục khai bút đầu năm.
"Con sẽ thực hiện tập tục khai bút đầu năm bằng cách viết nắn nót những điều con mong ước trong năm mới hoặc những lời chúc con gửi tặng ông bà, bố mẹ. Tôi kỳ vọng con sẽ hiểu và yêu hơn nét đẹp truyền thống văn hoá của người Việt" - chị Linh chia sẻ.
Em Lê Đức Minh - học sinh lớp 9, Trường THCS Bế Văn Đàn (Đống Đa, Hà Nội) cũng luôn quan niệm, tục khai bút đầu năm sẽ đem lại nhiều may mắn trong học tập.
Bởi vậy, hằng năm, sau khi đón giao thừa cùng gia đình, người thân, Đức Minh sẽ ngồi vào bàn học, nắn nót viết những dòng chữ khai bút đầu năm mới.
"Năm học tới em sẽ có kỳ thi quan trọng. Thông qua tục khai bút đầu năm, em hy vọng mình sẽ gặp nhiều may mắn, thuận lợi trong việc học tập, thi đỗ vào trường mình mong muốn" - Đức Minh vui mừng nói.
Em Minh Phương, học sinh lớp 10 tại Thanh Hoá cũng duy trì thói quen khai bút đầu năm vào ngay thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Năm nay, ngoài việc viết ra những điều ước cho năm mới, Minh Phương còn dành thêm thời gian giải bài tập với hy vọng năm mới sẽ học tập tốt hơn năm cũ.
"Môn Toán em học kém nhất trong các môn nên thời điểm khai bút, em dành thêm 15 phút giải bài tập Toán. Em kỳ vọng năm học tới, môn Toán của em sẽ được cải thiện" - Minh Phương hồ hởi.
Ngày nay, phong tục khai bút đầu năm vẫn được nhiều thế hệ học trò duy trì theo nhiều cách thức khác nhau. Tập tục này không chỉ thể hiện giá trị văn hóa truyền thống, mà còn thúc đẩy tinh thần ham học, tôn sư trọng đạo của bao thế hệ người Việt.