Mong muốn xét tuyển bằng học bạ kết hợp với chứng chỉ tiếng Anh quốc tế vào Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia TPHCM, Nguyễn Ngọc Hoà - học sinh trường THPT Thị xã Quảng Trị (tỉnh Quảng Trị) quyết định đăng ký lớp học cấp tốc IELTS. Hoà cho biết, hầu hết các lớp dạy IELTS trên địa bàn tỉnh Quảng Trị đều là các lớp nhỏ lẻ do thầy cô giáo mở, duy chỉ có một trung tâm tiếng Anh lớn chuyên luyện thi IELTS thì cách nhà em hơn 10km. 

Vậy nên, trong suốt 3 tháng (từ tháng 5.2022-7.2022), bố mẹ phải đồng hành cùng Hoà trong quá trình đi học IELTS. Trước đó, Hoà dành phần lớn tự ôn tập tại nhà thông qua sách, báo và các video trên mạng. 

Địa điểm thi IELTS gần khu vực Hoà sinh sống nhất là tại quận Hải Châu, Đà Nẵng – cách hơn 100km. Em mất hơn 3 tiếng đồn hồ để đi đến địa điểm thi này.

“Em là thành viên đầu tiên của lớp có bằng IELTS. Đến hiện tại, cả lớp chỉ có 4/38 bạn sở hữu chứng chỉ này. Khác với các bạn học sinh ở các thành phố lớn, đối với bọn em, IELTS, TOEFL hay SAT dường như là một thứ gì đó rất khó chạm tới” – Hoà chia sẻ.

Trong khi Hoà khó khăn trong việc di chuyển đến địa điểm ôn luyện và thi IELTS, thì Xin Thuỳ Liên - học sinh trường THPT Xín Mần, Hà Giang cho biết cả huyện nơi em đang sinh sống không có bất kỳ trung tâm tiếng Anh nào. Mục tiêu của Thuỳ Liên là thi đỗ vào trường Đại học Sư phạm Hà Nội, thế nhưng, em cũng đang lo lắng khi có nhiều điểm bất lợi hơn các thí sinh khác. 

Trong khi các thí sinh khác có thể xét tuyển bằng kết quả thi đánh giá năng lực, xét tuyển bằng chứng chỉ ngoại ngữ,... thì em chỉ có thể cố gắng bằng việc cố gắng thể hiện tốt nhất trong kỳ thi tốt nghiệp THPT. 

Liên cho hay, nguồn học tiếng Anh duy nhất của em là thông qua các bài giảng của thầy cô tại trường THPT Xín Mần. Em ít khi có cơ hội được xem video, tham gia các bài giảng tiếng Anh trên mạng, và chưa từng có cơ hội học tập tại một trung tâm tiếng Anh.

“Lớp em có 31 học sinh và chỉ có 1 bạn duy nhất đã có chứng chỉ tiếng Anh IELTS. Như em được biết, bạn ấy đã phải đi xe khách gần 350km để đến điểm thi IELTS tại Hà Nội” - nữ sinh nói.

Tính đến thời điểm hiện tại, nhiều cơ sở giáo dục đại học đã công bố phương án tuyển sinh năm 2023. Trong đó, không ít trường sử dụng phương thức xét tuyển dựa vào chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế. Nhiều trường đại học quy định thí sinh có chứng chỉ IELTS khi xét tuyển sẽ được quy đổi sang thành điểm môn tiếng Anh, có trường quy đổi điểm IELTS từ 8.0 lên đến 15-16 điểm quy đổi.

Thạc sĩ Phạm Thị Thu Nga - Giáo viên Trường Trung học phổ thông chuyên Thái Nguyên - cho biết, việc các trường đại học tăng chỉ tiêu tuyển sinh bằng các chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế giúp mỗi học sinh ý thức được việc học ngoại ngữ này và phấn đấu trở thành một công dân toàn cầu. Thế nhưng, đây lại là điểm bất lợi đối với những học sinh vùng sâu, vùng xa khi không có cơ hội và nguồn kinh phí để ôn luyện và thi các chứng chỉ này. 

Thông thường, khoá luyện thi IELTS thường có giá lên tới hàng chục triệu đồng. Chi phí thi chứng chỉ ngoại ngữ này cũng khoảng 5 triệu đồng. Đây đều là những chi phí "khổng lồ" đối với các em học sinh vùng sâu, vùng xa, bố mẹ có nguồn thu nhập chính từ sản xuất nông nghiệp.

“Thực tế, việc học tiếng Anh trên lớp của các học sinh vùng sâu, vùng xa vốn đã rất khó khăn. Vậy nên, việc tiếp cận và thi các chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế của các em cũng không hề đơn giản” – cô Nga nhận định. 

Để tạo điều kiện tốt nhất cho những học sinh vùng cao không có điều kiện thi chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế, theo cô Nga, Bộ GDĐT có thể nghiên cứu việc khống chế phần trăm tuyển sinh bằng chứng chỉ ngoại ngữ của các trường đại học.