Thời gian qua, Báo Lao Động đã có loạt bài phản ánh về tình trạng lạm thu tại các trường học vào đầu năm học mới. Nhà trường đứng ngoài cuộc và Ban đại diện cha mẹ học sinh là người đứng ra kêu gọi, thu các khoản tiền đóng góp.

Nhiều phụ huynh cho rằng, Ban đại diện cha mẹ học sinh là “cánh tay nối dài” của nhà trường, giúp hợp thức hóa nhiều khoản lạm thu dưới hình thức “tự nguyện”, “vì học sinh”,…

Thực tế, phóng viên cũng đã nhận được chia sẻ của chính những thành viên của Ban đại diện cha mẹ học sinh, nói rằng, họ cũng rơi vào tình thế "cực chẳng đã".

Cụ thể, tại Trường Mầm non Vạn Thái (Ứng Hòa, Hà Nội), đầu năm học, phụ huynh nhận được một danh mục với nhiều khoản dự kiến thu vô lí như bảo hiểm thân thể, tiền bảo dưỡng điều hòa, tiền làm thẻ học sinh, trang thiết bị phục vục cơ sở bán trú,…. Điều đáng nói, không chỉ phụ huynh, chính thành viên trong Ban đại diện cha mẹ học sinh cũng không đồng tình với các khoản nhà trường đưa ra. 

“Chúng tôi – thành viên trong Ban đại diện cha mẹ học sinh là những người do chính phụ huynh tiến cử nên nhận được sự tin tưởng. Khi nhận được thông báo từ giáo viên, tâm lí chung của phụ huynh là nghĩ những khoản thu này đã có sự thống nhất giữa nhà trường và Ban đại diện cha mẹ học sinh.

Sau buổi họp phụ huynh hôm đấy, tôi đã nhận được rất nhiều cuộc gọi từ phụ huynh, hỏi về các khoản dự kiến thu. Tôi đã nêu quan điểm của Hội cha mẹ học sinh là không đồng ý đưa ra các khoản thu như vậy. Nhưng khó có thể giải thích đến từng phụ huynh. Thành thử, chính chúng tôi mang tiếng là “cánh tay nối dài” của nhà trường” – phụ huynh này bức xúc nói.

Thậm chí, ngay cả tiền ăn của trẻ, mức thu, đơn vị cung cấp thực phẩm cũng do nhà trường tự ý đưa ra và không hề thông qua ý kiến Ban đại diện cha mẹ học sinh.

“Tiền ăn của học sinh dự kiến là 17.000 đồng/ngày. Cách đây vài năm, tôi đã muốn tăng tiền ăn của trẻ lên để đảm bảo dinh dưỡng vì rau quả, thực phẩm đều tăng giá. Chúng tôi không phản đối mức thu này nhưng điều quan trọng, Ban đại diện cha mẹ học sinh không hề được tham gia bàn bạc, nêu ý kiến.

Mọi quy trình từ lựa chọn đơn vị cung cấp thực phẩm, đồ dùng bán trú đến định giá... đều do nhà trường quyết định. Tôi cảm thấy vai trò của Ban đại diện cha mẹ bị mờ nhạt và khó có thể đấu tranh đòi lại quyền lợi hợp pháp cho các con”- phụ huynh này nói.

Tình trạng lạm thu không phải mới xảy ra mà đã xuất hiện từ rất lâu, gây bức xúc dư luận. Nhưng cũng phải thẳng thắn thừa nhận, tại nhiều trường học, thay vì "tiếp tay" cho nạn lạm thu, Ban đại diện cha mẹ học sinh đã và đang có những đóng góp tích cực, phát huy rất tốt chức năng, nhiệm vụ của Hội cha mẹ học sinh trong việc xây dựng môi trường học tập cho con em. 

Ví dụ, ngay chính tại Trường mầm non Vạn Thái, khoảng thời gian từ tháng 9.2019-2.2020, Ban đại diện cha mẹ học sinh đã vận động, kêu gọi ủng hộ được 24 chiếc điều hòa cho học sinh và thuê thợ lắp đặt, đưa vào sử dụng trong nhà trường. Hệ thống điều hòa có đường dây điện, đồng hồ riêng biệt và phụ huynh sẽ chi trả số tiền điện này.

Nhờ có hoạt động của Hội cha mẹ học sinh, các học sinh đã có điều hòa, chất lượng buổi học đã được nâng lên đáng kể.

“Chính những người trong cuộc đôi khi cũng gặp nhiều áp lực. Họ bỏ công, bỏ sức không lương, phối hợp với nhà trường thực hiện các hoạt động giáo dục, chăm lo, nâng cao chất lượng học tập, sinh hoạt của học sinh.

Nếu chỉ vì một vài trường hợp cá biệt làm sai quy định, hoặc thoả hiệp với nhà trường thu các khoản vô lý mà đánh đồng tất cả, tôi nghĩ không nên. Cần có cái nhìn khách quan hơn và sẻ chia với những người làm trong Ban đại diện cha mẹ học sinh nếu họ thực hiện nhiệm vụ công tâm, vì lợi ích của học sinh” – chị Trịnh Thu Lan (Hà Nội) bày tỏ quan điểm.