Liên quan đến sự việc lan truyền rộng rãi clip một nữ sinh lớp 9 bị đánh hội đồng dã man ở Hưng Yên, Tiến sĩ Trần Thành Nam - giảng viên chuyên ngành Tâm lý học lâm sàng trẻ em và vị thành niên, Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội đã đưa ra những kiến giải về giải pháp gốc rễ "chặt đứt đuôi" bạo hành học đường.

Theo dõi đoạn clip đang được lan truyền chóng mặt về vụ bạo hành, cảm xúc của ông như thế nào? Dưới góc độ tâm lý, nữ sinh bị bạo hành sẽ chịu những hệ quả thương tổn ra sao, thưa ông?

- Tôi vô cùng tức giận, không thể nào chịu nổi khi chứng kiến những hành vi dã man đó. Nữ sinh là nạn nhân trong vụ việc này sẽ chịu những tổn thương rất nặng nề.

Đây có thể gọi là trường hợp sang chấn tâm lý lớn bởi chịu đựng sự dã man về mặt cơ thể. Và sau đó khi nội dung clip đưa lên mạng lan truyền, nữ sinh lại tổn hại tinh thần.

Với trạng thái phải nhập viện, đó chính là biểu hiện rối loạn stress sau sang chấn. Dạng rối loạn này đặc trưng bởi 3 dấu hiệu chính:

Thứ nhất là cảm xúc sợ hãi, hoảng sợ cao độ, nhạy cảm với tất cả yếu tố có thể gợi nhớ, kích thích nỗi sợ hãi. Thứ hai,  nạn nhân có hành vi né tránh, không muốn quay lại trường học. Thứ ba, về lâu dài, những ký ức về việc bị bạo hành có thể tái hiện kể cả khi thức hoặc len lỏi vào cả giấc ngủ trở thành ác mộng.

Từ đó, môi trường học đường của nữ sinh này không phải môi trường an toàn nữa. Thử nghĩ xem, nếu một học sinh đến trường trong trạng thái nơm nớp, lo sợ, giật mình, làm sao để an tâm học hành.

Theo ông, nên xử lý những nữ sinh có hành vi bạo hành như thế nào? Hiện, dư luận đang rất phẫn nộ, vậy liệu có một "tình tiết giảm nhẹ" nào cho những nữ sinh này hay không?

- Chúng ta cần học tập những quy chuẩn trong trường học ở những nước phát triển. Họ có Luật đảm bảo An toàn trường học - luật không khoan nhượng. Tất cả những người vi phạm luật như mang vũ khí, chất gây nghiện, bạo hành học đường ngoài chịu trách nhiệm pháp luật còn phải chịu phạt từ trường học. Như sự việc nhóm nữ sinh tấn công, làm nhục bạn học trong trường có thể bị phạt theo luật không khoan nhượng đình chỉ học 6 tháng đến 1 năm.

Tuy nhiên, vẫn có "tình tiết giảm nhẹ" cho những nữ sinh này. Bởi có thể, bây giờ họ là thủ phạm nhưng có thể từng là nạn nhân của bạo hành. Phần lớn những nghiên cứu đều chỉ ra những người có xu hướng bắt nạt bạo hành thường cũng chính là nạn nhân của bạo hành ở thời gian trước đó. Có thể là bạo lực gia đình hoặc bạo lực ở không gian khác. Những người này có giá trị tự trọng hoặc cách thức nhìn nhận bản thân cực kì tiêu cực. 

Vậy xin ông đưa ra những giải pháp gốc rễ để "chặt đứt đuôi" bạo lực học đường?

- Những sự việc bê bối trong trường học nối đuôi nhau, nhưng cứ để "sự đã rồi" mới kỷ luật ban giám hiệu, giáo viên không phải cách thức bền vững.

Theo tôi, cách thức bền vững là phải ban hành một quy định an toàn trong trường học. Phải có bộ phận thực thi, có nhiệm vụ chức trách xác định sàng lọc những tình huống, học sinh có nguy cơ.

Những học sinh từng có lý lịch về bạo hành cần có chế độ theo dõi. Đồng thời, đưa ra những chương trình huấn luyện kỹ năng chống bạo lực học đường. Thông điệp chính hướng đến nhà trường sẽ chiến đấu không khoan nhượng với hành vi bạo lực, học sinh sẽ bị đình chỉ học 6 tháng đến 1 năm nếu vi phạm. Nhà trường cũng cần kết nối với những cơ quan an ninh và cung cấp những số điện thoại để nạn nhân tố giác khi cần thiết.

Quan trọng nhất, không được "tầm thường" và "bình thường hoá" hành vi bạo lực học đường!

Xin chân thành cảm ơn ông!