Chỉ còn 4 tháng nữa, một kỳ thi THPT quốc gia mới sẽ diễn ra. Làm gì để ngăn chặn gian lận? Ai phải chịu trách nhiệm khi sai phạm xảy ra? Chúng tôi có cuộc trao đổi với ông Mai Văn Trinh - Cục trưởng Cục quản lý chất lượng (Bộ GDĐT) xoay quanh vấn đề này.
Sẽ chấm kiểm tra bài thi đạt điểm cao để phát hiện gian lận
Về những điều chỉnh của kỳ thi THPT quốc gia 2019, ông Mai Văn Trinh cho biết:
- Bộ GDĐT có đưa ra một số giải pháp để đảm bảo kỳ thi an toàn và nghiêm túc. Gian lận của kỳ thi đều có thể xảy ra ở các khâu, vì thế đều cần giải pháp và điều chỉnh.
Ở khâu sắp xếp phòng thi, trong kỳ thi năm 2019, học sinh lớp 12 và thí sinh tự do sẽ được trộn lẫn cùng thi với nhau. Khâu in sao đề thi sẽ do đại diện một lãnh đạo của Sở GDĐT phụ trách. Khu vực in sao sẽ được cách ly, tổ chức thành 3 vòng độc lập.
Việc niêm phong túi đựng bài thi, ngoài việc sử dụng tem niêm phong chuyên dụng - trên đó có chữ ký của 2 cán bộ coi thi và phó trưởng điểm thi - thì sẽ có thêm bước phủ lớp keo dính trong lên tem niêm phong đó.
Việc bảo quản đề thi và bài thi sẽ có camera an ninh giám sát 24/24h. Phó trưởng điểm thi đến từ trường đại học sẽ ngủ tại phòng lưu trữ để trông coi.
Khâu chấm thi, với môn tự luận, năm nay những bài điểm cao môn Ngữ văn sẽ được lựa chọn để chấm kiểm tra, phát hiện có hay không việc gian lận. Điều chỉnh lớn năm nay là giao cho các trường đại học trực tiếp chấm bài thi trắc nghiệm.
Chúng tôi sẽ cố gắng làm tốt từng bước. Nếu các hội đồng thi thực hiện đúng, chuẩn mực theo quy chế thi, sẽ hướng tới một kỳ thi đảm bảo nghiêm túc, an toàn, có độ tin cậy cao.
Có ý kiến cho rằng nếu vẫn để kỳ thi THPT quốc gia do địa phương chủ trì, có thể vẫn xảy ra tiêu cực. Ông nhìn nhận ra sao về điều này?
- Băn khoăn đặt ra như vậy rất có cơ sở, nhưng không đồng nghĩa với việc nếu không giao cho địa phương thì tiêu cực được triệt tiêu. Vấn đề là chúng ta phải có quy trình chặt chẽ và quá trình giám sát.
Đặc biệt, tất cả các giải pháp kỹ thuật ở trên chỉ có thể thực hiện tốt nhờ yếu tố con người. Do đó, tiêu chí năm nay chúng tôi nhấn mạnh việc lựa chọn và tập huấn nhân sự tham gia tổ chức kỳ thi.
Thi trên máy tính để giảm sự tác động của con người
Về mặt lâu dài, Bộ GDĐT sẽ có cải tiến cách tổ chức kỳ thi ra sao để giảm bớt khâu thủ công, sự can thiệp của con người vào khâu tổ chức thi, nhằm phòng tránh gian lận?
- Việc này đã được định hướng rất rõ trong Nghị quyết 29, đó là đổi mới kỳ thi tốt nghiệp THPT, tuyển sinh theo hướng tổ chức kỳ thi ngày càng gọn nhẹ, giảm áp lực, có kết quả tin cậy.
Cùng với xu hướng hiện nay, khi các giải pháp công nghệ phát triển, khi ngân hàng câu hỏi thi đủ lớn, có sự chuẩn bị sẵn sàng của tất cả học sinh, chúng tôi đang suy nghĩ phương án có thể tổ chức thi ở trên máy tính.
Nhưng nói như thế không có nghĩa là cứ thi trên máy tính là công việc đã được giải quyết, mà sẽ phát sinh những vấn đề mới. Vì thế, con người vẫn là yếu tố quyết định mọi thành bại của kỳ thi.
Sai phạm xảy ra, ai chịu trách nhiệm?
Sau hàng loạt sự cố xảy ra vào năm ngoái, vẫn còn đó câu chuyện trách nhiệm của Bộ GDĐT và địa phương trong việc tổ chức thi. Trước khi kỳ thi THPT quốc gia 2019 diễn ra, vấn đề trách nhiệm sẽ được phân cấp ra sao? Ông có thông điệp gì gửi tới các địa phương, cũng như học sinh cả nước?
- Những sai phạm xảy ra ở kỳ thi trước có thể nói là cá biệt và không được phép diễn ra ở bất cứ hình thức nào. Quan điểm của Bộ GDĐT là kiên quyết xử lý, xử lý đến cùng đối tượng sai phạm.
Thông qua những gì đã diễn ra ở năm 2018, thông điệp rất rõ ràng là việc tổ chức kỳ thi THPT quốc gia đặt dưới sự chỉ đạo của Ban chỉ đạo thi quốc gia, nhưng người chịu trách nhiệm trực tiếp chính là Ban chỉ đạo thi tại các tỉnh, thành phố. Do đó, trách nhiệm của tỉnh/thành phố phải đặt lên rất cao.
Bộ rất mong lãnh đạo các địa phương, trước hết hãy trách nhiệm với con em mình, với sự phát triển, uy tín danh dự của địa phương. Các đồng chí hãy cố gắng chỉ đạo hướng tới kỳ thi THPT quốc gia 2019 thành công, tuyệt đối không để xảy ra những sai phạm như năm 2018.
Với thí sinh cả nước, mọi điều chỉnh năm nay đều hướng đến khâu tổ chức thi, do đó các em hãy yên tâm, chuẩn bị tâm lý vững vàng. Các em tham khảo kỹ các đề thi tham khảo, để có định hướng ôn tập và đặt niềm tin vào các thầy cô, cán bộ của sở/ ngành địa phương, trong việc hướng đến một kỳ thi công bằng.
Cảm ơn ông đã chia sẻ!