"Phí giữ chỗ", "phí ghi danh"... là tên gọi của các khoản phí mà một số trường tư đặt ra để "giữ chân" học sinh khi nộp hồ sơ vào trường. Dù cơ quan chức năng đã lên tiếng khẳng định các khoản phí này là sai quy định nhưng nhiều trường vẫn không thực hiện chỉ đạo "hoàn tiền cho phụ huynh".

Nhà trường cho rằng, việc thu khoản phí giữ chỗ là thỏa thuận giữa nhà trường và phụ huynh. Tuy nhiên, theo LS Trần Thu Nam, Đoàn luật sư Hà Nội, nhà trường đã lợi dụng tâm lý mong muốn tìm được nơi học cho con của phụ huynh, đặc biệt là trong lúc căng thẳng của cuộc chạy đua vào lớp 10. Ông đặt câu hỏi, liệu thỏa thuận này có phải là tự nguyện?

Dù trường tư có quyền tự chủ song vẫn nằm dưới sự quản lý của các sở giáo dục cũng như Bộ Giáo dục - Đào tạo, nên những quy định mà nhà trường đưa ra phải phù hợp với quy định chung của Bộ GDĐT cũng như của pháp luật.

“Các trường học nằm dưới sự quản lý của các cơ quan chức năng nhà nước thì tất cả những vấn đề liên quan đến thu chi đều phải theo quy định của pháp luật”, LS Nam nói.   

Mới đây, tại Hội nghị giao ban UBND TP Hà Nội 6 tháng đầu năm 2018, Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội Chử Xuân Dũng đã khẳng định, những khoản phí này là không đúng quy định, gây phiền hà…

Cụ thể, trong Nghị định số 69 của Chính phủ năm 30/5/2008, có quy định nguồn thu của các cơ sở thực hiện xã hội hóa, Điều 16 về trách nhiệm và Điều 14 về nguồn thu của các cơ sở quy định chỉ có phí, lệ phí và hoạt động thu từ việc cung cấp hàng hóa và dịch vụ… Trong 5 khoản của nghị định này, chỉ có khoản 1 là liên quan đến phí và lệ phí, không có khoản nào là phí giữ chỗ.

“Dù có thỏa thuận giữa nhà trường và phụ huynh nhưng nếu thỏa thuận này không đúng quy định thì đây là giao dịch vô hiệu”, LS Nam cho biết.

Sau phản ánh của báo chí liên quan đến vấn đề này, Sở GD&ĐT Hà Nội đã ra văn bản yêu cầu các trường hoàn lại toàn bộ các khoản phí, lệ phí mà nhà trường đã thu của phụ huynh khi nộp hồ sơ. Tuy nhiên, một số trường tư này vẫn “chây ì” không chịu hoàn lại phí cho phụ huynh.

Liên quan đến vấn đề này, LS Nam cho rằng, vấn đề này cần phải được giải quyết sớm bằng chỉ đạo chỉ ngành giáo dục, của UBND TP Hà Nội. Trong trường hợp, nhà trường vẫn không chịu trả lại tiền cho phụ huỳnh thì phụ huynh hoàn toàn có quyền khởi kiện nhà trường để yêu cầu trả lại tiền, theo quy định của Luật Dân sự. Căn cứ để khởi kiện là việc nhà trường đã thu khoản phí không đúng quy định của pháp luật.

“Các phụ huynh có thể ủy quyền cho một người hoặc cho một luật sư để tiến hành khởi kiện 1 vụ án hoặc nhiều vụ án”, LS Nam nói.