Áp lực từ sự kỳ vọng
Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 THPT công lập của Hà Nội thường được tổ chức vào tháng 6 hằng năm. Nhiều năm trở lại đây, Hà Nội tổ chức kỳ thi với 4 môn thi.
3 môn Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ đã được thông báo trước. Riêng môn thi thứ 4 thường cách kỳ thi vài tháng, Sở GDĐT Hà Nội sẽ tổ chức bốc thăm trong các môn còn lại gồm: Sinh học, Hoá học, Vật lí, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân.
Việc thi môn thứ 4 với mục đích định hướng học sinh học đều các môn, không học lệch, phân biệt môn chính, môn phụ.
Nhiều phụ huynh ví kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT công lập tại Hà Nội còn căng thẳng và áp lực hơn đại học.
"Nếu thi đại học, sẽ có rất nhiều sự lựa chọn, thậm chí còn có thể thi lại. Riêng với lớp 10, nếu chẳng may thi trượt, tương lai của các con sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều" - chị Nguyễn Thuỳ Dung, phụ huynh có con học lớp 9 tại quận Hoàng Mai, Hà Nội bày tỏ.
Hiện nay, nhiều phụ huynh đang đề nghị Sở GDĐT bỏ môn thi thứ tư để giảm áp lực cho cả học sinh và phụ huynh.
Tuy nhiên, dưới góc nhìn của nhà giáo, thầy Đinh Đức Hiền, Giáo viên Sinh học tại Hệ thống giáo dục HOCMAI cho rằng, áp lực không đến từ số lượng môn thi mà đến từ chính kỳ vọng của phụ huynh. Dù thi bao nhiêu môn, thì nếu còn thời gian, phụ huynh vẫn sẽ tìm các lớp học thêm cho con.
"Phần lớn phụ huynh mong muốn con trúng tuyển nguyện vọng trường công lập. Tuy nhiên, ở tại Hà Nội, mỗi năm chỉ tiêu cho trường THPT công lập chỉ khoảng 60% nên áp lực là rất lớn. Rất nhiều học sinh lớp 9 ở Hà Nội vất vả học đến 12 giờ đêm" - thầy Hiền chia sẻ.
Liên quan đến việc nên thi bao nhiêu môn kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10, thầy Nguyễn Quang Tùng - Hiệu trưởng Trường THCS và THPT M. V. Lômônôxốp (Hà Nội) cho rằng: "Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 là kỳ thi đầu vào và cần thi theo định hướng của chương trình lớp 10 mới. Việc thi 4 môn như hiện tại không còn phù hợp bởi có những môn lên lớp 10 các em không lựa chọn.
Thực tế qua nhiều năm, việc thi 3 môn Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 vẫn đủ để phân loại học sinh. Sau đó tùy vào năng lực cũng như định hướng nghề nghiệp của học sinh để các em chọn thêm những môn học tự chọn".
Áp lực từ sự đổi mới
Hiện nay, nhiều tỉnh thành trên cả nước áp dụng thi 3 môn Toán, Ngữ văn, tiếng Anh để thi tuyển vào lớp 10.
Theo thầy Hiền, hình thức thi như hiện nay vẫn còn nhiều bất cập.
Cụ thể, học sinh đang học thuộc chương trình cũ, ngay từ lớp 8 đã ôn thi 3 môn Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và hầu hết bỏ qua những môn học khác.
Trong khi đó, giai đoạn lớp 8, 9 là giai đoạn cực kỳ quan trọng trong việc trải nghiệm, định hướng nghề nghiệp, tiền đề cho bậc THPT bởi theo Chương trình giáo dục phổ thông mới, lên lớp 10, các em phải chọn môn học tự chọn theo năng khiếu, sở trường của bản thân.
"Rất nhiều học sinh bậc THPT mất gốc các môn tự nhiên, xã hội. Ở bậc THCS, các em không được trải nghiệm nghiêm túc, thực sự, đầy đủ thì không thể biết mình thực sự phù hợp với môn học nào để lựa chọn khi lên bậc THPT.
Bên cạnh đó, việc nhân đôi Toán, Văn vô hình trung đẩy áp lực cho học sinh, phụ huynh lên cao, thậm chí cho chính giáo viên 2 môn này về mặt gánh thành tích, dẫn đến tình trạng môn chính môn phụ rõ nét" - thầy Hiền phân tích.
Với kinh nghiệm nhiều năm đứng lớp, thầy Hiền nhận định, mục tiêu giờ đây không chỉ là kiến thức mà quan trọng hơn là năng lực, phẩm chất, làm sao đánh giá học sinh một cách toàn diện. Do vậy, việc thi vào 10 cũng cần có bước chuyển mình phù hợp.
"Áp lực không phải ở số môn thi bao nhiêu. Điều quan trọng là cần có cách kiểm tra đánh giá phù hợp và thái độ của người học" - thầy Hiền nêu quan điểm.