Là Phó trưởng đoàn Việt Nam đưa học sinh sang Anh tham dự kỳ thi Olympic Toán quốc tế 2019, ông có hài lòng về kết quả mà các thành viên trong đoàn đạt được?

- Tôi dẫn đoàn tham dự Olympic Toán quốc tế từ năm 2012. Phải nói, nhiều năm nay học sinh Việt Nam đều giành được thành tích cao. Đây không phải năm đạt kết quả cao nhất, nhưng rất đáng tự hào. Tất cả thành viên trong đoàn đều có huy chương, các em đều giữ được tinh thần rất tốt.

Năm nay, Thái Lan vươn lên xếp trên Việt Nam trong kỳ thi Olympic Toán học quốc tế. Cụ thể Thái Lan xếp thứ 5, Việt Nam xếp thứ 7  trong top 10 nước đứng đầu về thành tích tại kỳ thi. Trước thực tế này ông có suy nghĩ gì?

Thực tế, trước năm 2012, Việt Nam thua Thái Lan về xếp hạng, nhưng từ năm 2012 đến 2018, Việt Nam không thua, luôn xếp trên Thái Lan. Đến năm 2019, Thái Lan vươn lên xếp trên Việt Nam, chúng tôi cũng chưa tìm hiểu nguyên nhân. Nhưng đây sẽ là động lực để thầy trò cùng cố gắng hơn nữa.

Những năm gần đây, các nước Đông Nam Á đều cạnh tranh để vươn lên giành thứ hạng cao trong cuộc thi. Nước nào cũng muốn vươn lên giành vị trí là nước đứng đầu. Họ đầu tư vào phong trào học sinh giỏi rất mạnh mẽ, không muốn thua kém ai.

Nhiều năm tham gia dẫn đoàn học sinh Việt Nam tham dự kỳ thi Olympic quốc tế, chứng kiến những học sinh giành giải cao đều đi du học, ở lại nước ngoài làm việc. Ông có lo ngại về điều này?

Năm 2012, lần đầu tôi đưa học sinh dự thi Toán Olympic quốc tế. Thế hệ học sinh năm đó đã tốt nghiệp các trường danh tiếng ở nước ngoài, có người đang làm tiến sĩ. Tôi không lo ngại chuyện các em ở lại hay trở về Việt Nam. Bây giờ các em chưa về, thì đến một lúc nào đó, 10- 20 năm sau, khi có thành tựu, bằng cách nào đó các em vẫn cống hiến cho đất nước.

Mới đây, một thành viên đi cùng đoàn đưa học sinh sang Anh tham dự Olympic Toán học quốc tế đã viết lại câu chuyện ông hội ngộ với GS Tony Gardiner - vị giám khảo đã chấm cho ông điểm tuyệt đối trong kỳ thi Olympic Toán học năm 1979. Gặp lại nhau sau 40 năm, hai người đã nói với nhau những gì?

Cách đây 40 năm, cũng tại thủ đô nước Anh, tôi đoạt huy chương vàng với số điểm tuyệt đối 40/40, đồng thời giành giải đặc biệt về lời giải độc đáo trong kỳ thi Olympic Toán học năm đó. Ông GS Tony Gardiner làm giám khảo của kỳ thi đề xuất trao giải đặc biệt cho tôi. 

Năm nay, GS Tony Gardiner đã 82 tuổi. Ông là giáo sư của trường đại học lớn. Gặp lại nhau khi hai mái đầu đã đều bạc, tôi rất xúc động. Chúng tôi chào nhau thân tình. Có lẽ GS Tony Gardiner nghĩ đoàn Việt Nam sẽ đi qua nên ông đứng chờ.

GS Tony Gardiner đã nhắc lại kỷ niệm của 40 năm trước, khi chấm bài thi của tôi. Ông rất ấn tượng với cách giải. Lúc đầu thấy lời giải quá ngắn, ông và các giám khảo khác đều cười nhưng sau khi xem kỹ thì ai cũng bất ngờ.

Hai người ôn lại kỷ niệm của 40 năm trước. Khi ra về ông tặng tôi một món quà nhỏ. Tôi có nói đùa rằng, cứ để lại đây để 40 năm sau, biết đâu lại được gặp lại ông.