Sáng 11.12, trao đổi với Lao Động, ông Phạm Văn Quang - Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) tỉnh Phú Thọ - cho biết, ngay khi tiếp nhận thông tin về khó khăn trong đổ thải, các ngành chức năng tỉnh đã nhóm họp nhằm đưa ra giải pháp.
Cụ thể, ông Quang nói: "Các huyện, địa phương có tuyến cao tốc đi qua, gặp khó ở đâu sẽ đề xuất, UBND tỉnh chỉ đạo thì chúng tôi sẽ tham mưu. Tới đây, sẽ quy hoạch một điểm đổ thải mới cho dự án, đảm bảo kịp tiến độ bàn giao công trình".
Được biết, dự án xây dựng cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ kết nối với cao tốc Nội Bài - Lào Cai được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư theo hình thức đầu tư công với tổng mức đầu tư trên 3.100 tỉ đồng.
Dự án có tổng chiều dài 40,2km, trong đó gần 29km đi qua tỉnh Phú Thọ thuộc địa phận 4 huyện, thị là thị xã Phú Thọ, huyện Phù Ninh, Thanh Ba và Đoan Hùng.
Trước đó, Báo Lao Động đã phản ánh về những bất thường trong quá trình thi công tuyến cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ.
Cụ thể, công văn của UBND huyện Thanh Ba gửi UBND tỉnh Phú Thọ nêu rõ: “Trong quá trình thi công san hạ cốt nền Khu tái định cư xã Đại An (Khu 1, xã Đại An), người dân phản ánh đơn vị thi công đã vận chuyển một phần đất (nghi ngờ là khoáng sản cao lanh) ra khỏi địa bàn huyện Thanh Ba.
Ngày 12.11.2021, Công an huyện Thanh Ba phối hợp Phòng TNMT đã kiểm tra và tạm giữ một số phương tiện vận chuyển của đơn vị thi công để xem xét, xử lý theo quy định. UBND huyện Thanh Ba đã thông báo tình hình với chủ đầu tư và đề nghị đơn vị thi công tạm dừng vận chuyển đất ra khỏi địa bàn huyện”.
Ngoài ra, những bất cập trong quá trình đổ thải, san gạt tạo mặt bằng cho các khu tái định cư là vấn đề chính quyền địa phương đau đầu nhất.
Dự án cao tốc có hai khu tái định cư nằm trên địa phận xã Đại An. Một khu phát hiện trữ lượng cao lanh lớn, một khu chỉ là đất đá thông thường, dẫn đến thái độ làm việc của nhà thầu 2 bên cũng khác nhau. Một bên chỉ chăm chăm mang đất (chứa cao lanh) ra ngoài địa phương để bán, bên còn lại đã bức xúc lại càng bức xúc.
“Cấp huyện không thay đổi được quy định về quãng đường di chuyển đổ thải. Đó là thẩm quyền của các cấp cao hơn. Chúng tôi đã có ý kiến nhiều về việc này nhưng chưa được giải quyết” - Phó chủ tịch UBND huyện Thanh Ba Nguyễn Trung Tình cho hay.
Theo tìm hiểu của PV, Dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu tái định cư xã Đại An được Công ty CP Toàn Thịnh triển khai từ tháng 5.2021 theo hợp đồng số 46/2021/HĐXD ký kết với BQL Dự án Đầu tư xây dựng công trình giao thông dân dụng và công nghiệp tỉnh Phú Thọ.
Tại đây, trong quá trình thi công, Công ty CP Toàn Thịnh đã phát hiện phần lớn diện tích đất trong dự án có màu trắng giống cao lanh.
Thế nhưng thay vì báo cáo, công ty này đã âm thầm tăng cường thêm phương tiện khai thác rồi ồ ạt vận chuyển ra khỏi địa bàn. Sau đó, tập kết đất tại cảng An Đạo (cách khoảng 20km) rồi rao bán với giá trên dưới 120.000 đồng/m3.
Tuy nhiên trên thực tế, số lượng khoáng sản khủng này hiện vẫn đang trong chế độ "nằm chờ" tại cảng An Đao, chưa được niêm phong, thu hồi theo đúng quy định.
Cao lanh là một loại đất sét màu trắng, bở, chịu lửa, với thành phần chủ yếu là khoáng vật kaolinit cùng một số khoáng vật khác như illit, montmorillonit, thạch anh... Trong công nghiệp, cao lanh được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như sản xuất đồ gốm sứ, vật liệu chịu lửa, vật liệu mài, sản xuất nhôm, phèn nhôm, đúc, chất độn sơn, caosu, giấy, xi măng trắng.
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Phú Thọ có nhiều mỏ cao lanh ở các huyện như Thanh Ba, Thanh Thuỷ, Tam Nông, Hạ Hoà...
Trung bình mỗi khối cao lanh "sạch" ở Phú Thọ hiện nay có giá khoảng 280.000 - 320.000 đồng.