Quy trình phạt “nguội” 6 bước

Ngày 25.2, tại buổi khảo sát của Đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM về tình hình thực hiện Luật Xử lý vi phạm hành chính trên địa bàn TPHCM, ông Trần Quang Lâm - Giám đốc Sở GTVT TPHCM  - cho biết, thời gian qua lực lượng CSGT của TPHCM đã triển khai xử lý vi phạm qua hình ảnh đối với các lỗi như dừng đỗ xe sai quy định, vượt đèn đỏ, vi phạm tốc độ, đi ngược chiều và không đúng phần đường, chạy xe vào giờ cấm, đường cấm... Tuy nhiên, nhiều trường hợp lái xe và chủ xe không chấp hành việc xử lý vi phạm dẫn đến hiệu quả xử lý còn thấp. Theo Phòng CSGT Đường bộ - Đường sắt (PC08) Công an TPHCM, tỉ lệ chấp hành xử phạt chỉ đạt 20%.

Để nâng cao hiệu quả xử lý qua hình ảnh, ông Trần Quang Lâm cho biết, Sở GTVT TPHCM đang phối hợp với Công an TPHCM xây dựng dự thảo quy trình thí điểm xử phạt vi phạm giao thông qua hình ảnh (xử phạt nguội) theo 6 bước: Ghi hình ảnh vi phạm; trích xuất; lập hồ sơ vi phạm; gửi thông báo; làm việc và lập biên bản vi phạm; cập nhật kết quả, kết thúc hồ sơ. Ông Trần Quang Lâm cho biết thêm, hiện các vấn đề liên quan đến “phạt nguội” qua hình ảnh, TPHCM đã chuẩn bị sẵn sàng về nguồn lực, công nghệ. Dự kiến quý III/2020, TPHCM sẽ kiến nghị Chính phủ cho phép TPHCM tiến hành thí điểm quy trình xử phạt này.

Về chế tài để buộc người vi phạm qua hình ảnh đến đóng phạt, ông Trần Quang Lâm cho biết, TPHCM sẽ kiến nghị Bộ GTVT chỉ đạo Cục Đăng kiểm cảnh báo từ chối đăng kiểm cho phương tiện vi phạm sau khi nhận được thông báo đề nghị của cơ quan chức năng (Sở GTVT, Thanh tra GTVT, CSGT) mà không cần chờ có quyết định xử lý vi phạm hành chính. Ngoài ra, TPHCM sẽ kiến nghị Bộ GTVT tham mưu Chính phủ bổ sung quy định về trách nhiệm của chủ phương tiện theo hướng bắt buộc chủ phương tiện phải nộp phạt thay cho người vi phạm trong trường hợp chủ phương tiện không xác định được người vi phạm. TPHCM cũng sẽ kiến nghị Bộ Công an ban hành quy định về việc không giải quyết thủ tục sang tên đối với trường hợp vi phạm bị phát hiện qua hình ảnh mà chưa chấp hành quyết định xử phạt.

Tỉ lệ đóng phạt thấp vì thiếu chế tài

Phạt “nguội” hay còn gọi là xử lý vi phạm qua hình ảnh là hình thức xử phạt vi phạm hành chính đối với các phương tiện tham gia giao thông sau khi những vi phạm đã xảy ra. Hiện tại, đối với công tác xử lý vi phạm qua hình ảnh, đối tượng tập trung xử lý chủ yếu của CSGT TPHCM là xe ôtô. Đối với người điều khiển môtô, xe gắn máy thì CSGT tập trung phát hiện và xử lý ngay tại hiện trường. Các phương tiện vi phạm trong quá trình lưu thông trên đường có gắn camera sẽ được ghi lại, hoặc CSGT cầm camera ghi hình những trường hợp vi phạm. Những hình ảnh này được chuyển về Đội chỉ huy giao thông và điều khiển đèn tín hiệu giao thông để nơi này trích xuất hình ảnh, gửi thông báo xử phạt đến chủ xe.

Theo Phòng Cảnh sát Giao thông Đường bộ - Đường sắt (PC08), Công an TPHCM, các phương tiện vi phạm qua hình ảnh vi phạm nhiều lỗi, đa phần tập trung vào những lỗi dừng, đỗ không đúng quy định, chạy quá tốc độ, chạy xe không đúng làn đường, vượt đèn đỏ. Tuy nhiên, CSGT TPHCM gặp nhiều khó khăn trong quá trình xử lý vi phạm qua hình ảnh. Nguyên nhân do nhiều chủ phương tiện khi nhận được thông báo vi phạm qua hình ảnh thì không đến cơ quan chức năng để chấp hành quyết định xử phạt. Ngoài ra, hệ thống giám sát hiện tại chỉ tập trung ở những khu vực trọng điểm, chưa rộng khắp trên địa bàn thành phố.

Theo PC08, năm 2019, CSGT TPHCM xử lý khoảng 60.000 trường hợp vi phạm qua hình ảnh nhưng chỉ có khoảng 15.000 trường hợp chấp hành xử phạt (tức khoảng 20%). Như vậy, có tới 80% số người vi phạm không đóng phạt. PC08 cho biết không thể chuyển danh sách xe đến các trung tâm đăng kiểm để đề nghị dừng đăng kiểm xe vì chưa đủ tính pháp lý. Do vậy, PC08 đề xuất cần có luật quy định rõ ràng, hoặc biện pháp chế tài để buộc người vi phạm qua hình ảnh đến đóng phạt.