Kết nối Metro liên vùng

Tuyến Metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) dài gần 20 km, từ ga Bến Thành (Quận 1) đến Depot Long Bình (Thành phố Thủ Đức) đã đạt gần 96% khối lượng, dự kiến hoàn thành cuối năm nay.

Ngay từ bây giờ, kế hoạch kéo dài tuyến Metro số 1 qua tỉnh Bình Dương, Đồng Nai đã được các địa phương liên quan thống nhất nhằm tăng kết nối vùng.

Theo đó, Metro số 1 sẽ kéo dài từ ga Bến xe Suối Tiên (gần bến Miền Đông mới) rồi đi trên cao bên phải Quốc lộ 1, sau đó rẽ trái nối qua ga Bình Thắng (trước nút giao Tân Vạn, tỉnh Bình Dương). Đoạn này dài 1,8 km, ước tính có tổng mức đầu tư gần 3.000 tỉ đồng.

Tại ga Bình Thắng, tuyến Metro chia làm 2 nhánh. Một nhánh đi trên cao về tỉnh Đồng Nai dài 18,3 km, nối đến các điểm như ngã ba Vũng Tàu, Chợ Sặt, khu vực xã Hố Nai 3 (huyện Trảng Bom).

Nhánh còn lại về Bình Dương dài 29,55 km, đi qua nút giao Bình Chuẩn, sau đó nối đến Khu liên hợp Công nghiệp - Đô thị - Dịch vụ Bình Dương (thị xã Bến Cát, Tân Uyên và Thành phố Thủ Dầu Một).

Về kết nối Metro số 1 liên vùng sẽ rất thuận lợi bởi nhu cầu đi lại giữa TPHCM, Đồng Nai, Bình Dương rất lớn, đặc biệt là các chuyên gia và người lao động tới các khu công nghiệp.

Dựa trên lưu lượng, nhu cầu vận chuyển khách, Sở GTVT TPHCM đề xuất ưu tiên đầu tư trước đoạn từ ga Bến xe Suối Tiên đến ga Bình Thắng và một phần đoạn tới Biên Hòa (tỉnh Đồng Nai).

Ngoài kéo dài Metro số 1, hiện tuyến Metro số 5 giai đoạn 2 (ngã tư Bảy Hiền - bến xe Cần Giuộc Mới) dài 14,5 km, tổng vốn khoảng 2,1 tỉ USD cũng đang được kêu gọi đầu tư. Dự án này hoàn thành sẽ kết nối địa bàn Long An với các khu vực trung tâm TPHCM.

Bên cạnh đó, hai tuyến Metro số 3b (Ngã 6 Cộng Hòa – Hiệp Bình Phước) và số 4 (Thạnh Xuân – Khu đô thị Hiệp Phước) cũng đang được nghiên cứu kết nối với một số tuyến Metro trên địa bàn tỉnh Bình Dương.

Giúp mở rộng không gian phát triển

PGS.TS Phạm Xuân Mai - thành viên Hội đồng cố vấn giao thông cho TPHCM cho rằng, cần nhìn rộng ra giao thông TPHCM mang tính giao thông vùng. Trong bối cảnh hiện nay, nên dùng giao thông đường sắt làm chủ lực cho giao thông vùng. Bởi càng phát triển, đường bộ càng tắc nghẽn khi phải trở thành con đường chủ đạo vận chuyển hàng hóa với khối lượng 100 triệu tấn/năm.

“Trong vùng bán kính 120- 200 km trở lại không nghĩ đến hàng không, trong khi đường thủy không có khả năng đi sâu vào nội địa. Chính vì thế, hệ thống giao thông vùng chủ yếu là đường bộ, đường sắt và đường sắt là chủ lực. Đường sắt sẽ dùng 2 hệ thống tàu song hành gồm tàu tốc hành chở khách và tàu trung chuyển hàng. Nếu làm điều này sẽ giải quyết được rất nhiều các vấn đề về giao thông vùng, giảm tai nạn giao thông, tăng hiệu quả kinh tế, giảm chi phí và tăng được toàn bộ sự luân chuyển về kinh tế xã hội trong toàn vùng” - ông Phạm Xuân Mai nói.

Tại hội nghị Hội đồng điều phối Vùng Đông Nam Bộ tổ chức ngày 18.7, Bộ trưởng Kế hoạch - Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho rằng, TPHCM cần mở rộng không gian bằng cách kéo dài đường sắt đô thị sang các địa phương lận cận trong vùng nhằm thay đổi một cách cơ bản về hạ tầng của Thành phố. Từ đó giúp nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư, tạo động lực phát triển mạnh mẽ cho TPHCM.

Việc phát triển mạng lưới đường sắt đô thị liên vùng cũng góp phần quan trọng để phát triển các đô thị vệ tinh, tận dụng được không gian ngầm và phát triển được các mô hình TOD (phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng) dọc các tuyến đường sắt đô thị này.

Vùng đô thị của TPHCM đang tiếp tục được mở rộng, kết nối với các đô thị xung quanh của Đồng Nai, Bình Dương, Long An. Giám đốc Sở GTVT TPHCM Trần Quang Lâm cho rằng, các tuyến đường sắt đô thị cần nghiên cứu, đề xuất điều chỉnh sao cho phù hợp với quy mô, tầm nhìn phát triển của TPHCM. Trong đó, đường sắt đô thị cần kết nối liên vùng, nhất là kết nối các sân bay, cảng biển... tạo tiền đề phát triển kinh tế, xã hội Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Hiện UBND TPHCM đang hoàn thiện đồ án điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng TPHCM đến 2040 và tầm nhìn đến 2060. Một số tuyến đường sắt đô thị kết nối liên vùng sẽ được cập nhật vào đồ án này.