Thông tin đáng chú ý nhất trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong thời gian vừa qua là việc đưa vào hoạt động sàn giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ thứ cấp từ ngày 19.7.2023.

Trao đổi với Lao Động, ông Phan Tùng Lâm - Giám đốc Kinh doanh trái phiếu và Sản phẩm cấu trúc, Chứng khoán SSI - cho biết: "Nhờ có sàn giao dịch minh bạch, nhà đầu tư sẽ được hưởng lợi khi giao dịch thuận tiện online, T0, tìm người mua/bán dễ dàng hơn. Đồng thời nâng cao mức độ minh bạch, công khai của thị trường, cũng như giúp cho cơ quan quản lý thực hiện chức năng giám sát, quản lý thị trường tốt hơn".

Theo ước tính từ Chứng khoán SSI, sẽ có tổng cộng 733 nghìn tỉ đồng trái phiếu hoặc 455 tổ chức phát hành phải đăng ký ở HNX trong vòng 3 tháng tới. Tuy nhiên cho đến nay, chỉ có 19 mã phát hành từ Tracodi, Vietcombank và Vinfast đã được đăng ký, với tổng giá trị là 9 nghìn tỉ đồng. Điều này đồng nghĩa dư địa trong thời gian tới còn rất lớn.

Bà Thái Thị Việt Trinh - Chuyên viên phân tích cao cấp tại SSI - đánh giá thị trường trái phiếu sẽ minh bạch hơn nhờ sàn giao dịch thứ cấp này.

"Trước đây, những tổ chức phát hành có nghĩa vụ báo cáo thông tin các đợt phát hành cho HNX. Tuy nhiên việc tiếp cận đến các thông tin về đợt phát hành như mục đích phát hành, tài sản đảm bảo, lãi suất phát hành hay tổ chức tham gia lưu ký... là khá khó khăn. Bên cạnh đó, các giao dịch thứ cấp và việc quan sát được dòng tiền trên thị trường thứ cấp là điều gần như không thể trong thời gian qua do thiếu thị trường công khai. Do đó, sàn giao dịch này có thể cung cấp cho các nhà đầu tư một cách tiếp cận dễ dàng và chính thức hơn để nghiên cứu và theo dõi đường cong lợi suất/biến động giá, đặc biệt là với các tổ chức phát hành chưa niêm yết" - bà Trinh nói.

Bên cạnh đó, mục tiêu chính của sàn giao dịch trái phiếu thứ cấp là cung cấp thanh khoản cho nhà đầu tư. Chỉ khi giữ được quy mô thanh khoản tốt cùng nhiều mã trái phiếu được giao dịch thì mới là điều cốt lõi để duy trì được lợi ích vốn có của một sàn giao dịch thứ cấp đối với thị trường nói chung.

Thứ ba, trong một thị trường hiệu quả, các giao dịch của người mua và người bán trên thị trường thứ cấp sẽ quyết định xu hướng của lợi suất trái phiếu doanh nghiệp. Đó sẽ là những chỉ báo mang tính định hướng để xác định các rủi ro về sức khỏe tài chính của nhà phát hành hay các biến động vĩ mô trên thị trường.

Với những lợi ích trên, bà Trinh tin rằng sàn giao dịch trái phiếu doanh nghiệp thứ cấp sẽ giúp nhu cầu trái phiếu doanh nghiệp có thể phục hồi. Trước hết là từ các nhà đầu tư tổ chức với nguồn vốn dồi dào và nhu cầu đa dạng hóa danh mục đầu tư. Đối với các nhà đầu tư cá nhân vẫn còn nhiều việc phải làm để khôi phục lại niềm tin và tâm lý đầu tư. Ngoài ra, điểm hỗ trợ cho thị trường này là môi trường lãi suất hiện đang có xu hướng giảm sẽ phần nào cải thiện nhu cầu đối với trái phiếu doanh nghiệp.