Cứ vào dịp cuối năm, nạn hàng gian, hàng giả lộng hành, nhiều “gian thương” tìm cách đưa củ tam thất bắc giống củ sâm, trà trộn vào Kon Tum để chào bán kiếm lợi nhuận bất chính.
Theo đó, UBND tỉnh yêu cầu Công an, Ban Chỉ đạo 389 tỉnh, Cục Quản lý thị trường thường xuyên kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm sở hữu trí tuệ đối với việc sử dụng chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu chứng nhận, buôn bán sâm Ngọc Linh không rõ nguồn gốc xuất sứ.
Các thương lái mua bán sâm Ngọc Linh không đảm bảo chất lượng, có dấu hiệu mua gian bán lận trong trường hợp vi phạm đến mức phải xử lý hình sự thì chuyển cơ quan Cảnh sát điều tra để xem xét, xử lý theo pháp luật.
UBND tỉnh Kon Tum yêu cầu Sở Khoa học và Công nghệ giám sát việc sử dụng và khai thác chỉ dẫn địa lý sâm “Ngọc Linh” cho sản phẩm sâm củ. Đơn vị phải cắt cử nhân viên, cán bộ đi kiểm tra, kiểm soát việc quản lý, sử dụng logo và tem chỉ dẫn địa lý “Ngọc Linh”, nhãn hiệu chứng nhận sâm Ngọc Linh Kon Tum trong hoạt động thương mại sản phẩm sâm củ. Việc này sẽ được báo cáo kết quả cho UBND tỉnh theo định kỳ.
“Tỉnh đã đầu tư mua sắm máy móc, thiết bị, dụng cụ, vật tư, hóa chất... để phân tích ADN sâm Ngọc Linh và các dược liệu khác (tách chiết, nhân bản, kiểm tra, định lượng ADN). Hoạt động này nhằm phục vụ giám định, kiểm định sâm Ngọc Linh thật và giả, phân tích hàm lượng Saponin và các hoạt chất sinh học khác trong sâm Ngọc Linh”, ông Lê Ngọc Tuấn cho hay.
Để mở rộng diện tích trồng loài cây được gọi là “quốc bảo” này, năm 2022, tỉnh Kon Tum giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chuẩn bị quỹ đất phù hợp, cung ứng giống sâm có nguồn gốc, xuất xứ, chất lượng rõ ràng phục vụ cho việc trồng Sâm Ngọc Linh theo kế hoạch.
Được biết, năm 2021, Công ty Cổ phần sâm Ngọc Linh Kon Tum đã trồng hơn 1 triệu cây sâm trên rừng tự nhiên. Trong chuyến thăm vùng đất thuốc huyện Tu Mơ Rông mới đây, ông Dương Văn Trang – Bí thư Tỉnh ủy Kon Tum cho biết: “Xã Măng Ri, huyện Tu Mơ Rông là địa phương có khí hậu, thổ nhưỡng mà xã khác, tỉnh thành khác trên cả nước không ai có để trồng cây sâm Ngọc Linh. Giá mỗi kg sâm củ trên 7 năm tuổi có giá bán trên thị trường hàng trăm triệu đồng. Vì thế việc chính quyền mở rộng diện tích trồng cây sâm, đưa người nông dân vào liên kết cùng trồng sâm, chia đều lợi nhuận với doanh nghiệp là hướng thoát nghèo bền vững nhất”.
Thế nhưng việc bảo vệ "giá trị thật" của sâm Ngọc Linh gặp nhiều khó khăn, nhất là khi các thương lái mua củ tam thất bắc có bề ngoài nhìn giống như củ sâm Ngọc Linh để trà trộn vào thị trường, bán kiếm lời.
Các thương lái cũng âm thầm vào các làng đồng bào người dân tộc thiểu số để bán giống sâm rẻ, giống không đảm bảo nguồn gốc. Tỉnh Kon Tum yêu cầu Công an khởi tố hình sự, mạnh tay với “gian thương” buôn bán sâm Ngọc Linh giả để lừa đảo khách hàng.