Theo Bộ Tài chính, Thuế TTĐB là loại thuế thu vào hàng hóa, dịch vụ mà Nhà nước không khuyến khích tiêu dùng (thuốc lá, rượu, bia,..), cần tiêu dùng tiết kiệm (xăng gốc hóa thạch), và những nhóm hàng hóa, dịch vụ được bộ phận người có thu nhập cao tiêu dùng cần phải điều tiết thu nhập (ô tô, máy bay, du thuyền,...).
Xăng là nhiên liệu gốc hóa thạch, không tái tạo cần phải sử dụng tiết kiệm nên hầu hết các nước đều thu thuế TTĐB đối với mặt hàng xăng, ví dụ Pháp. Đức, Ý, Anh, Hàn Quốc, Úc, Thái Lan, Trung Quốc, Cam-pu-chia, Lào...
"Tại Việt Nam, mặt hàng xăng thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB từ năm 1995. Quy định này là phù hợp với mục tiêu của thuế TTĐB và phù hợp với thông lệ quốc tế. Bên cạnh đó, trong bối cảnh ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu đang là vấn đề toàn cầu, cam kết của Chính phủ Việt Nam tại Hội nghị COP26 về đạt mức phát thái ròng bằng "0" vào năm 2050, cùng với các giải pháp khác thì việc thu thuế TTĐB đối với xăng như hiện nay là phù hợp, góp phần giảm phát thải" - phía Bộ Tài chính nêu quan điểm.
Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng cho biết, tại kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XV, trên cơ sở chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã trình Quốc hội phương án giảm thuế TTĐB đối với xăng và thuế giá trị gia tăng đối với xăng dầu.
Tuy nhiên, ngày 11.11.2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) có Báo cáo về việc tiếp thu, giải trình về đánh giá tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2022, dự toán ngân sách nhà nước năm 2023 và Dự thảo Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2023.
Theo đó, UBTVQH có ý kiến: Các dự báo xu thế giá dầu thô thế giới năm 2023 là thấp hơn so với giá dầu năm 2022, bên cạnh đó, cùng với các chỉ số tích cực về kinh tế vĩ mô trong nước hiện nay, thì việc thiết kế cơ chế "dự phòng" trong điều hành giá xăng dầu trong nước thông qua thuế TTĐB và thuế giá trị gia tăng là chưa thực sự cần thiết.
Ngoài ra, năm nay, bên cạnh các biện pháp điều hành thị trường xăng dầu trong nước, vẫn có dư địa sử dụng thuế bảo vệ môi trường với mặt hàng này.
Trên cơ sở trả lời của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ Tài chính đã báo cáo Thủ tướng cho phép dừng xây dựng dự án nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế TTĐB với xăng và thuế giá trị gia tăng với xăng dầu.