Nguyên do bởi, mới đây, ngày 13.9.2017, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã có thông báo về quyết định sơ bộ thuế chống bán phá giá (CBPG) của đợt xem xét hành chính lần thứ 13 (POR13) đối với mặt hàng cá tra phi lê đông lạnh từ Việt Nam giai đoạn từ 1.8.2015 đến 31.7.2016.

Theo đó, trong quyết định sơ bộ của POR13, DOC công bố mức thuế 2,39USD/kg, cao gấp 3 lần mức thuế suất riêng lẻ trong kỳ xem xét hành chính lần thứ 12. Trải qua 13 kỳ xem xét hành chính trong vụ kiện chống bán phá giá thì đây là lần đầu tiên DOC đã có những điều chỉnh thiếu cơ sở pháp lý và bỏ qua các qui định thông thường từ trước đến nay khi đưa ra quyết định sơ bộ.

Từ những quyết định vô lý của DOC, việc xuất khẩu cá tra sang Mỹ sẽ gặp nhiều trở ngại. Minh chứng là trong 8 tháng của năm 2017, giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ bị sụt giảm 6% so với năm 2016.

Mặc dù  trong 8 tháng đầu năm 2017, giá trị XK cá tra sang một số thị trường lớn tiềm năng như: Brazil tăng 63,9%; Mexico tăng 26,4%; Colombia tăng 2,5%, Ảrập Xêút tăng 5,4% so với cùng kỳ năm trước, nhưng việc xuất khẩu cá tra sang Châu Âu bị giảm 21,7%; xuất khẩu cá tra sang 3 thị trường đơn lẻ khác cũng bị giảm sút, gồm: Hà Lan (giảm 3,6%), Anh (giảm 4,9%), Đức (giảm 19,8%). Từ những cơ sở trên, các chuyên gia nhận định: Giá trị xuất khẩu cá tra sang các quốc gia khác không đủ bù đắp giá trị xuất khẩu cá tra sang 2 thị trường lớn là Mỹ và Châu Âu. Năm 2017, cá tra Việt Nam khó có thể đạt mức tăng trưởng dương.

Trước tình hình đó, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ NN&PTNT, Bộ Công Thương rà soát tình hình và có giải pháp ứng phó kịp thời; khẩn trương xử lý các kiến nghị của VASEP theo quy định; báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 10.10.2017.