Đây là một nội dung đáng chú ý đang được Ngân hàng Nhà nước (viết tắt là NHNN) xây dựng trong dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 50/2018 quy định về hồ sơ, trình tự, thủ tục chấp thuận một số nội dung thay đổi của ngân hàng thương mại (viết tắt là NHTM), chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Trong dự thảo này, NHNN dự định bổ sung quy định về giảm vốn điều lệ của NHTM cổ phần, trừ trường hợp ghi giảm vốn điều lệ của NHTM trong trường hợp chuyển giao bắt buộc NHTM được kiểm soát đặc biệt.
Bổ sung nói trên xuất phát từ thực tế thời gian qua, NHNN nhận được đề nghị của NHTM cổ phần có nhu cầu giảm mức vốn điều lệ theo quy định tại Điều 29 Luật các tổ chức tín dụng (TCTD), được điều chỉnh bởi Thông tư số 50/2018.
Tuy nhiên, Thông tư này lại chỉ mới quy định về việc tăng mức vốn điều lệ của NHTM, vốn được cấp của chi nhánh ngân hàng nước ngoài mà chưa có quy định về việc giảm vốn điều lệ của NHTM cổ phần.
Từ yêu cầu thực tế này, NHNN sửa đổi, bổ sung phạm vi điều chỉnh của Thông tư 50 theo hướng bổ sung thủ tục giảm vốn điều lệ của NHTM cổ phần.
Cụ thể, dự thảo của NHNN bổ sung quy định về giảm mức vốn điều lệ của NHTM cổ phần thông qua việc mua lại cổ phần của cổ đông để phù hợp với các quy định về trách nhiệm của đại hội đồng cổ đông; quy định về mua lại cổ phần của doanh nghiệp, NHTM; quy định về công ty đại chúng mua lại cổ phiếu của chính mình; quy định về thành lập, tổ chức, hoạt động và an toàn hoạt động ngân hàng.
Với quy định này, các NHTM cổ phần khi muốn giảm vốn điều lệ phải có văn bản đề nghị nêu lý do giảm, mức vốn điều lệ dự kiến giảm, cam kết giảm vốn điều lệ không làm giá trị thực của vốn điều lệ thấp hơn mức vốn pháp định, không dẫn đến vi phạm các tỉ lệ cũng như giới hạn an toàn hoạt động, thời gian dự kiến hoàn thành việc giảm mức vốn điều lệ.
Phương án giảm mức vốn điều lệ tối thiểu phải có kế hoạch mua lại cổ phần, danh sách cổ đông và tỉ lệ sở hữu cổ phần của cổ đông so với vốn điều lệ thời điểm hiện tại và dự kiến sau khi giảm vốn điều lệ; danh sách người sở hữu cổ phiếu hạn chế chuyển nhượng; danh sách cổ đông hoặc người có liên quan có tỉ lệ sở hữu cổ phần từ 20% trở lên so với vốn điều lệ thời điểm hiện tại và dự kiến sau khi giảm vốn điều lệ.
Đáng chú ý, các ngân hàng phải có đánh giá tác động của việc giảm vốn điều lệ đối với tình hình hoạt động, an toàn hoạt động của ngân hàng trước và dự kiến sau khi giảm vốn điều lệ, trong đó bao gồm các chỉ tiêu an toàn về vốn điều lệ, giá trị thực của vốn điều lệ; tỉ lệ an toàn vốn tối thiểu; giới hạn góp vốn, mua cổ phần; giới hạn, hạn chế cấp tín dụng.
Các ngân hàng sẽ chỉ được thực hiện giảm vốn điều lệ sau khi có văn bản chấp thuận của NHNN. Trường hợp không chấp thuận, NHNN sẽ có văn bản trả lời và nêu rõ lý do.