Ngân hàng Nhật Bản (BOJ) hôm nay (28.7) đã công bố linh hoạt hơn trong chính sách tiền tệ của mình, đặc biệt là điều chỉnh chính sách kiểm soát đường cong lợi suất (YCC). Động thái này đã khiến thị trường tài chính toàn cầu đầy bất ngờ và các nhà kinh tế băn khoăn về những thay đổi lớn hơn có thể diễn ra.

Phát biểu tại cuộc họp báo sau đó, Thống đốc BOJ - ông Kazuo Ueda - cho biết: “Bằng cách làm cho đường cong lợi suất trở nên linh hoạt hơn, chúng tôi đã nâng cao tính bền vững trong điều hành chính sách của mình".

Theo đó, với chính sách YCC suốt 7 năm nay, BOJ đã mua vào trái phiếu để ghìm lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản ở mức thấp. Đây là một nỗ lực để kích thích lạm phát ở một đất nước vốn đã “mệt mỏi” vì giảm phát. Tuy nhiên, những lần điều chỉnh dù chỉ nhỏ trước đây của BOJ đối với chính sách YCC đã gây ra biến động lớn trên thị trường tài chính Nhật Bản và thế giới.

Từ góc độ thị trường, các nhà đầu tư tự hỏi đây chỉ là một sự điều chỉnh kỹ thuật đơn thuần hay là khởi đầu của một chu kỳ thắt chặt tiền tệ mới như FED hay ECB.

Duncan Wrigley - kinh tế trưởng tại Pantheon Macroeconomics - cho biết: “Chống lạm phát không phải là lý do chính cho việc điều chỉnh chính sách. Bởi đằng sau đó là hàm ý cho động thái thắt chặt mạnh mẽ hơn vì BOJ đã nhận thấy lạm phát đang dai dẳng hơn những gì đã dự báo".

Theo BOJ, lạm phát tiêu dùng cốt lõi (không bao gồm thực phẩm tươi sống) đạt 2,5% tính đến tháng 3, tăng mạnh so với ước tính 1,8% trước đó. Đồng thời có những rủi ro ngược đối với dự báo, tức là lạm phát có thể tăng nhiều hơn dự kiến.

Một số chuyên gia khác nhận thấy việc điều chỉnh tính linh hoạt cho thấy ngân hàng trung ương này vẫn chưa sẵn sàng chấm dứt YCC. Các nhà kinh tế của Capital Economics nhấn mạnh tầm quan trọng của các số liệu lạm phát trong tương lai.

"Lạm phát duy trì trên mục tiêu càng lâu thì khả năng BOJ sẽ phải tuân theo điều chỉnh hiện nay đối với YCC bằng việc thắt chặt chính sách tiền tệ thực sự càng lớn” - họ nói.

Nhưng tính thời điểm ở đây rất quan trọng, theo Michael Metcalfe từ State Street Global Markets. Ông nói: “Nếu lạm phát thực sự quay trở lại Nhật Bản, điều mà chúng tôi tin là đã xảy ra, thì BOJ sẽ nhận thấy phải tăng lãi suất giống như các ngân hàng trung ương lớn khác. Đây sẽ là một tín hiệu tích cực trong trung hạn đối với đồng yên Nhật, vốn vẫn đang bị định giá quá thấp".

Trên thực tế, việc kiểm soát đường cong lợi suất của BOJ đã bị nghi ngờ bóp méo hoạt động tự nhiên của thị trường.

Ông Kit Juckes - chiến lược gia tại Societe Generale - nhận định: "Việc neo giữ lợi suất của trái phiếu chính phủ Nhật Bản vào thời điểm các ngân hàng trung ương lớn khác đang tăng lãi suất là yếu tố chính khiến đồng yên rơi về mức thấp nhất so với giá trị thực từ những năm 1970. Vì vậy nếu BoJ muốn loại bỏ YCC thì cần rất cẩn thận. Đồng yên nhờ đó sẽ tăng giá chậm dần".