Thị trường phản ứng thận trọng
Trong một dấu hiệu bất an, chỉ số Euro Stoxx 50 và DAX của Đức giảm 0.35% trong phiên giao dịch ngày 8.11, trong khi chỉ số FTSE ở London giảm 0.24% và S&P 500 giảm 0.3%. Diễn tiến này trái ngược với sự tăng điểm hôm 7.11, cao nhất trong vòng 6 tháng qua, sau khi Trung Quốc thông báo nước này và Mỹ nhất trí huỷ bỏ thuế quan theo các giai đoạn khác nhau nếu đạt được thoả thuận thương mại “giai đoạn 1”.
Phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc Cao Phong không đưa ra mốc thời gian cụ thể, nhưng được Reuters dẫn lời nói rằng hai bên đồng ý huỷ bỏ một số thuế quan và đây là điều kiện quan trọng để có bất kỳ thoả thuận nào. “Cuộc chiến thương mại bắt đầu bằng thuế quan và nên kết thúc bằng việc hủy bỏ thuế quan” - ông Cao Phong nói.
Một quan chức Mỹ xác nhận, việc huỷ các mức thuế sẽ là một phần trong giai đoạn đầu tiên của thoả thuận thương mại mà dự kiến được đưa ra để Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình ký kết. Phát ngôn viên Nhà Trắng Stephanie Grisham nói với Fox News rằng Mỹ “rất, rất lạc quan” về việc đạt được một thoả thuận nhằm tháo ngòi nổ cuộc chiến thương mại kéo dài 16 tháng qua giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Tuy nhiên, Cố vấn Thương mại Nhà Trắng Peter Navarro lại phát biểu với Fox Business Network rằng “hiện tại không có thoả thuận nào để huỷ bỏ bất kỳ mức thuế hiện hành nào như một điều kiện của thoả thuận giai đoạn 1, và người duy nhất có thể đưa ra quyết định đó là Tổng thống Donald Trump”.
Các chuyên gia cảnh báo rằng thoả thuận vẫn có thể sụp đổ, trong khi giới chức Mỹ cho biết rất nhiều công việc vẫn còn phải được thực hiện khi ông Donald Trump công bố phác thảo của một thoả thuận tạm thời vào tháng trước. Ông Donald Trump đã sử dụng thuế đánh vào hàng trăm tỉ đôla hàng hoá Trung Quốc như một vũ khí chủ chốt trong cuộc chiến thương mại kéo dài. Viễn cảnh dỡ bỏ thuế, ngay cả theo từng giai đoạn, đã vấp phải chỉ trích của các cố vấn trong và ngoài Nhà Trắng. Các nghị sĩ đảng Cộng hoà đang hối thúc chính quyền ông Donald Trump ràng buộc bất kỳ điều kiện dỡ bỏ thuế nào với việc Bắc Kinh phải tuân thủ các điều kiện cụ thể của thoả thuận. Phát ngôn viên Bộ Tài chính Mỹ từ chối bình luận còn Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ hiện chưa đưa ra thông báo nào.
Kỳ vọng thoả thuận tạm thời
Về phần mình, Tân Hoa xã cho biết, hải quan và Bộ Nông nghiệp Trung Quốc đang xem xét dỡ bỏ hạn chế đối với gia cầm nhập khẩu của Mỹ. Trung Quốc đã cấm nhập gia cầm và trứng của Mỹ kể từ tháng 1.2015 do dịch cúm gia cầm. Một nguồn tin trước đó nói với Reuters, các nhà đàm phán Trung Quốc muốn Mỹ giảm 15% thuế quan đối với 125 tỉ USD hàng hoá có hiệu lực từ ngày 1.9. Bắc Kinh cũng tìm kiếm giảm mức thuế 25% trước đó đánh vào 250 tỉ USD hàng hoá Trung Quốc, từ máy móc, chất bán dẫn đến đồ nội thất.
Nếu một thoả thuận tạm thời được ký kết, Trung Quốc cũng hy vọng Mỹ sẽ dỡ bỏ thuế đánh vào 156 tỉ USD hàng hoá dự kiến có hiệu lực từ ngày 15.12 tới, bao gồm điện thoại di động, máy tính xách tay và đồ chơi. Một nguồn tin quen thuộc với tình hình cho biết, Bắc Kinh đang hối thúc Washington “gỡ bỏ tất cả các mức thuế càng sớm càng tốt”.
Một thoả thuận như vậy được mong đợi có thể được ký kết trước cuối năm nay khi ông Donald Trump và Tập Cận Bình gặp nhau tại một địa điểm chưa được xác định. Hàng chục địa điểm đã được đề xuất cho một cuộc họp, ban đầu dự kiến sẽ diễn ra bên lề Hội nghị thượng đỉnh APEC giữa tháng 11 vốn đã bị huỷ tại Chile - một quan chức cấp cao của chính quyền Tổng thống Donald Trump nói với Reuters hôm 6.11.