Nông dân lo ngại bị giả mạo mã vùng trồng

Thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT) tỉnh Đắk Lắk, hiện địa phương có diện tích trồng sầu riêng là hơn 22.500ha, trong đó diện tích cho thu hoạch khoảng 11.000ha, cao nhất cả nước. Nhưng hiện, mới có 49 vùng trồng sầu riêng của tỉnh được Tổng cục Hải quan Trung Quốc cấp mã số, tổng diện tích gần 2.200ha sản lượng đạt khoảng 45.200 tấn.

Tại Đắk Lắk, trong mùa vụ sầu riêng vừa qua đã xảy ra nhiều trường hợp gian lận, mạo danh trong việc sử dụng mã số vùng trồng. Rất may đã được cơ quan có thẩm quyền phát hiện, ngăn chặn kịp thời.

Một chủ vựa thu mua sầu riêng đóng chân trên Quốc lộ 26 (huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk) - chia sẻ: "Dù địa bàn chưa xuất hiện tình trạng mạo danh sử dụng mã vùng trồng nhưng nông dân rất lo ngại. Bởi sầu riêng vùng Krông Pắk có uy tín ở Đắk Lắk và cả nước với chất lượng thơm ngon, năng suất cao.

Đa phần diện tích sầu riêng ở huyện đã được cấp mã vùng trồng. Nếu thực sự có đối tượng mạo danh thì sẽ gây tổn hại rất lớn đến thương hiệu, tranh chấp pháp lý, ảnh hưởng nghiêm trọng trong quá trình xuất khẩu, thiệt hại là vô cùng lớn. Chỉ cần một lô hàng bị trả về là khả năng doanh nghiệp phá sản".

Anh N.V.D (huyện Krông Pắk) nói rằng: Hiện, khu vực đất gia đình đã được cấp mã vùng trồng nên mỗi lần đến mùa thu hoạch đầu ra ổn định, chỉ quan tâm giá cao hay thấp để tính bài toán kinh tế rồi dàn trải vốn làm tiếp vụ khác. Tuy nhiên, nếu có ai cố tình trà trộn, mạo danh đóng gói mã vùng trồng, thì hệ lụy rất lớn.

Cả một lô hàng với 4 đến 5 xe tải đến hải quan nhưng chỉ cần quét mã vùng trồng không chuẩn sẽ bị trả lại. Nghiêm trọng hơn, khi đó cơ quan chức năng có thể kiểm tra và nếu thấy cần thiết sẽ thu hồi mã vùng trồng.

Siết chặt quản lý để đảm bảo uy tín

Hiện sản xuất sầu riêng của địa phương còn nhỏ lẻ, chưa có vùng nguyên liệu rộng lớn. Trình độ kỹ thuật của nông dân còn thiếu và yếu cả về tư duy sản xuất hàng hóa chuyên nghiệp theo quy định của nước nhập khẩu. Việc liên kết giữa đại diện vùng trồng hoặc các đơn vị xuất khẩu với người dân chưa thực sự công khai, minh bạch, rõ ràng...

Lãnh đạo Sở NNPTNT tỉnh Đắk Lắk nhận định với những khó khăn địa phương đang gặp phải, thay vì chỉ dựa vào tài liệu kỹ thuật như hiện nay, tỉnh đề xuất Bộ NNPTNT cần ban hành Nghị định hoặc Thông tư để hướng dẫn triển khai công tác cấp và quản lý mã số vùng trồng.

Bộ nên nghiên cứu, đánh giá việc trồng xen sầu riêng với các cây trồng khác và đưa ra tiêu chí đánh giá các mô hình phù hợp có sự tương hỗ tích cực giữa các cây trồng xen, đảm bảo tuân thủ các yêu cầu đối với mã vùng trồng sầu riêng; từ đó, làm cơ sở để đàm phán với phía thị trường Trung Quốc để chấp thuận về hình thức trồng xen canh đối với cây sầu riêng.

Cục Bảo vệ thực vật Chỉ đạo các Chi cục Kiểm dịch vùng kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng các mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói của các tổ chức, cá nhân khi xuất khẩu để hạn chế tình trạng gian lận mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói...; hướng dẫn chế tài xử lý những hành vi vi phạm liên quan...