Thương hiệu vang bóng một thời

Nhà máy Diêm Thống Nhất được thành lập năm 1956. Đây là nhà máy đầu tiên được xây dựng tại Miền Bắc xã hội chủ nghĩa. Hoạt động của nhà máy chủ yếu liên quan đến kinh doanh và sản xuất sản phẩm sinh lửa là Diêm.

Những ngày đó, đất nước còn khó khăn, chia cắt, bếp gas hay bếp điện vẫn chưa xuất hiện, bật lửa cũng chưa phổ biến, thì diêm Thống Nhất là công cụ gần như duy nhất giúp người Việt thắp lửa. Diêm Thống Nhất gần như là đơn vị độc quyền, thống lĩnh trên thị trường khi có mặt trong mọi cửa hàng tạp hóa.

Những bao diêm với logo hình chú chim bồ câu trắng xuất hiện ở mọi nhà và đã ăn sâu vào tiềm thức của nhiều thế hệ người dân Việt Nam.

Năm 1993, nhà máy chuyển sang hoạt động theo mô hình doanh nghiệp với tên gọi Công ty Diêm Thống Nhất, quy mô hơn 500 lao động, sản phẩm chủ lực vẫn là diêm.

Thách thức của Diêm Thống Nhất xuất hiện trong vài năm gần đây, khi phải cạnh tranh với nhiều sản phẩm hiện đại hơn, như bật lửa, bếp gas, bếp điện.

Lãnh đạo công ty từng thừa nhận, so với sản lượng tiêu thụ hơn 180 triệu bao diêm/năm cách đây 10 năm, sản lượng diêm hiện nay đã giảm xấp xỉ 50% xuống còn khoảng 100 triệu bao/năm. Đà sụt giảm này được dự báo sẽ tiếp tục khi các sản phẩm tạo lửa trên thị trường ngày càng đa dạng.

Sản lượng tiêu thụ bật lửa càng tăng, diêm càng giảm

Đến nay, sản phẩm Diêm Thống Nhất đã trải qua “vòng đời” 63 năm – thời gian mà thương hiệu Việt nào cũng ao ước đạt được. Nhưng ở tuổi 63, giống như nhiều thương hiệu truyền thống khác, Diêm Thống Nhất không thoát khỏi tình cảnh khó khăn, cạnh tranh theo quy luật thị trường.

Thách thức xuất hiện khi những bao diêm dần bị thay thế bằng các sản phẩm tiện dụng và hiện đại hơn, như bật lửa.

Năm 2013, bật lửa Thống Nhất mới chỉ là số 0 tròn trĩnh, nhưng bắt đầu từ năm 2014, sản phẩm này bán được 1,65 triệu chiếc và liên tục tăng theo cấp số nhân,  lên đến 14,67 triệu chiếc vào năm 2018. Trong khi đó số lượng bao diêm sản xuất được 103 triệu bao năm 2017, và giảm xuống còn 98,25 triệu bao vào năm 2018 vừa qua.Khi sản lượng tiêu thụ diêm giảm dần mỗi năm, ban lãnh đạo Công ty cổ phần Diêm Thống Nhất đã tìm hướng đi mới cho công ty. Ngoài sản xuất diêm, công ty còn sản xuất cả bật lửa, đáp ứng sự thay đổi của cuộc sống hiện đại.

Quan trọng, theo doanh nghiệp, giá thành nguyên vật liệu đầu vào sử dụng trong sản xuất sản phẩm ngày càng tăng cao, trong khi giá thành của bao diêm khi bán ra thị trường phải cạnh tranh với các dụng cụ tạo lửa khác. Dù sản lượng vẫn ở mức cao, nhưng số lợi nhuận công ty thu về không được bao nhiêu.

Vì lý do này, Đại hội cổ đông công ty Diêm Thống Nhất vừa chính thức thông qua việc từ năm 2020 dừng sản xuất sản phẩm diêm. Với quyết định này, thương hiệu gắn liền với người Việt hàng thập kỷ sẽ chính thức bị "khai tử"  và sắp đi vào dĩ vãng.