Từ mất mùa trầm trọng
Gia đình ông Nguyễn Thành Nam, ở xã Đắk Ngo, huyện Tuy Đức đang trồng chuyên canh 20ha điều. Thế nhưng, năm nay, vườn điều của gia đình ông Nam giảm mạnh.
Theo ông Nam, năm nay, gia đình ông cho người lao động thu gom hạt điều để đổi công xạc cỏ miễn phí. Nhưng do điều mất mùa, hạt điều xấu nên người lao động không bằng lòng với cách hoán đổi này.
"Để xạc cỏ cho vườn điều gia đình tôi phải bù thêm tiền công thì người lao động mới chịu dọn dẹp giúp gia đình. Nhìn chung, năm nay, nông dân chúng tôi tay trắng với cây điều. Ở trong thôn, xóm, hầu hết gia đình nào trồng điều cũng rơi vào tình cảnh bị mất mùa trầm trọng" - ông Nam khẳng định.
Đánh giá về việc cây điều mất mùa trầm trọng, ông Nam cho rằng nguyên nhân chính là việc biến đổi khí hậu, sâu bệnh hại cây điều bùng phát mạnh.
Tương tự, gia đình bà Đặng Thị Luyện, ở huyện Đắk Glong, có 1ha điều trồng xen với cà phê. Hàng năm, gia đình thực hiện chăm sóc, bón phân đầy đủ cho cây trồng. Tuy nhiên, năm nay vườn điều vẫn mất mùa.
Bà Luyện cho rằng, do ảnh hưởng của thời tiết bất thường, nhất là việc xuất hiện những cơn mưa trái mùa vào khoảng đầu năm âm lịch, nên điều rất ít quả.
Những năm được mùa, vườn điều của gia đình bà Luyện cho thu hơn 1 tấn hạt tươi. Thế nhưng năm nay, bà ước lượng chỉ được khoảng 4 tạ, tức thất thu khoảng 60% so với năm ngoái.
Đến rớt giá
Theo thống kê của ngành nông nghiệp, toàn tỉnh Đắk Nông có khoảng 18.500ha điều phân bố chủ yếu ở các huyện như Cư Jút, Đắk R'lấp, Tuy Đức...
Vụ thu hoạch năm 2022, cây điều không chỉ có mất mất mùa, mà giá cả cũng xuống thấp. Do đó, nhiều người nông dân sản xuất hạt điều đang đứng trước một năm thất bại kép.
Cụ thể, sau khi thu hoạch, người nông dân đang bán ra thị trường với mức giá khoảng 21.000 - 23.000 đồng/kg điều tươi. Mức giá này thấp hơn cùng kỳ năm ngoái khoảng 1.000 - 3.000 đồng/kg.
Theo tính toán của nhiều bà con nông dân, mức thu nhập từ sản xuất hạt điều năm nay ước đạt khoảng 22-25 triệu đồng/ha. Tuy nhiên, khi trừ tất cả các chi phí chăm sóc, phân bón, hầu như bà con nông dân không còn có lãi.
Công ty TNHH điều Đại Thành, ở huyện Đắk R’lấp là môt trong những đơn vị xuất khẩu hạt điều hàng đầu của tỉnh Đắk Nông. Theo ông Tạ Văn Truyền, Giám đốc công ty thì hiện nay hạt điều khô đang được bán ra thị trường với giá 31 ngàn đồng/kg, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước 3 ngàn đồng/kg.
"Hạt điều Việt Nam xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới. Năm 2021, các doanh nghiệp xuất khẩu được lượng hạt điều lớn. Tuy nhiên, trong quý I/2022, do giá xăng dầu "leo thang" nên cước vận chuyển cũng gia tăng mạnh đã khiến cho việc tiêu thụ hạt điều xuất khẩu không diễn ra thuận lợi, rất chậm.
"Thậm chí, thực tế hiện nay đang diễn ra tình trạng giá đầu vào của hạt điều cao hơn đầu ra. Do đó, đã có doanh nghiệp chế biến hạt điều xuất khẩu tạm ngưng sản xuất chờ diễn biến thị trường vì thực tế giá cả đang hết sức bất lợi, càng sản xuất càng thua thua lỗ" - ông Truyền cho biết.