"Chấm dứt kỷ nguyên nhà ống"

Chiều 14.11, Quốc hội tiếp tục thảo luận về dự thảo Luật đất đai (sửa đổi). Phát biểu góp ý, đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) cho biết, đất đai là vấn đề mà nhân dân và cử tri than phiền, khiếu kiện nhiều nhất.

Ở Việt Nam, hầu hết các tỉ phú giàu lên rất nhanh nhờ đất và liên quan đến đất; nhiều vụ tham ô lớn và rất lớn cũng có liên quan đến đất đai. Qua đó nói lên sự cấp thiết phải sửa đổi luật này. 

"Dân gian có câu 'tấc đất tấc vàng', ngày nay đúng cả nghĩa đen và nghĩa bóng. Vàng quý ở giá trị nội tại của nó, còn đất quý không chỉ ở giá trị nội tại, mà còn ở tài sản trên đất, cây cối, vật nuôi trên đất - được gia tăng qua đường sá, đô thị hoá và tổ chức dịch vụ trên đất. Kinh tế phát triển, đất càng lên giá", ông Trí nêu quan điểm.

Do đó, để tránh tiêu cực, đại biểu Trí đề nghị dự thảo luật cần có quy định cụ thể về thủ tục, quy trình thực hiện và phương pháp xác định giá quyền sử dụng đất - để dù có bỏ khung giá quyền sử dụng đất, nhưng vẫn đảm bảo chặt chẽ, tiện lợi và hiệu quả.

Ngoài ra, theo đại biểu cần quy định rõ vai trò và nhiệm vụ của thẩm định giá quyền sử dụng đất. 

Dẫn điều 86 trong dự thảo luật đề cập đến thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia, công cộng, đại biểu đoàn Hà Nội đề nghị luật sửa đổi phải sửa cho hợp lý nhất việc dự án tự thỏa thuận. Bởi đây là điểm nghẽn, tắc nghẽn lớn trong thực tiễn khi triển khai các dự án hiện hiện nay, đặc biệt là các dự án vừa và nhỏ mang tính an sinh xã hội.

Đại biểu cho rằng, tốt nhất đề nghị chính quyền địa phương phải triển khai đền bù giải tỏa theo quy định của pháp luật để giao đất sạch cho chủ đầu tư thực hiện các dự án. 

Đại biểu Nguyễn Anh Trí cũng cho rằng, việc chia đất, phân lô bán nền là cách làm lạc hậu, gây tốn kém quỹ đất, dễ tiêu cực, đặc biệt là việc xây dựng lô nhô, lắt nhắt, phá vỡ cảnh quan, quy hoạch. 

"Đất nước chúng ta đã trải qua vài thập kỷ để tạo nên kỷ nguyên nhà ống mà nguyên nhân ban đầu là do phân đất, chia đất mặt tiền bám đường 5m, thậm chí 3m mà chiều dài hàng chục đến hàng trăm mét", ông Trí cho biết.

Đại biểu Trí đề nghị cùng với việc sửa đổi Luật quy hoạch, Luật xây dựng để chấm dứt kỷ nguyên nhà ống bất hợp lý, gây mất mỹ quan, phải quy hoạch đất đai thật chuẩn để nhân dân có nơi ở tốt, hợp lý và đẹp nhất có thể.

Xác định giá đất cần tính đến nhu cầu mua nhà của người có thu nhập thấp

Góp ý về dự thảo luật, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh (đoàn Ninh Bình) khẳng định, việc quy định giá đất sát với thực tiễn là cần thiết. Tuy nhiên, việc xác định giá đất cần tính đến nhu cầu mua nhà của người có thu nhập thấp.  

Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh đề nghị dự án luật cần có quy định cụ thể về giảm tỉ suất thuế, có cơ chế để tiếp tục phát triển chính sách xã hội đối với người có thu nhập thấp và người yếu thế.

Việc định giá đất sát với giá thị trường sẽ tránh tình trạng lãng phí

Cuối giờ chiều, phát biểu tiếp thu, giải trình, ông Trần Hồng Hà - Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, tài chính đất đai cùng với quy hoạch là công cụ mà Nhà nước thực hiện quyền quản lý nhà nước và quyền đại diện cho chủ sở hữu toàn dân về đất đai.

Trong đó, việc phân bổ lại nguồn lực đất đai, phát huy giá trị đất đai và đưa nguồn lực này để vào phát triển cho kinh tế - xã hội và giải quyết hài hòa các mối quan hệ.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, trên cơ sở thu thập đầy đủ cơ sở dữ liệu về giá đất, dùng phương pháp toán học, phương pháp thống kê tính toán, cùng với phương pháp để xác định vùng đất chuẩn, thửa đất chuẩn, số lượng thửa đất… thì có thể xác định được giá đất. Điều này sẽ giải quyết được những bất cập hiện nay.

Đồng thời, từ giá đất này ta sẽ thực hiện rất nhiều công việc để đảm bảo trách nhiệm đóng góp về mặt tài chính của người sử dụng đất, cũng như tính được giá đất cụ thể. Cùng với đó, công khai được giá đất cụ thể và người dân có quyền tiếp cận.

"Nếu xác định được vấn đề định giá đất sẽ thực hiện được rất nhiều công việc cụ thể để ổn định thị trường, xác định trách nhiệm đóng góp về mặt tài chính của người sử dụng đất. Các thông tin đều được số hoá đất đai, thông qua hệ thống cơ sở dữ liệu về bản đồ địa chính. Việc định giá đất sát với giá thị trường sẽ tránh tình trạng lãng phí, đầu cơ và thổi giá", ông Trần Hồng Hà cho hay.

Về thu hồi đất và bồi thường, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, dự thảo đã quy định rõ tiêu chí giao đất không phải đấu thầu, đấu giá. Về vấn đề đất đai cần phải đấu thầu, đấu giá có 2 hình thức. Trong đó quan trọng nhất ở đây là làm sao thực hiện được hài hòa lợi ích của người dân và lợi ích của Nhà nước và lợi ích doanh nghiệp.

Tuy nhiên, khó khăn nhất là làm sao xác định được điều kiện, tiêu chí, Bộ trưởng Hà cho biết sắp tới sẽ nghiên cứu và mong các đại biểu Quốc hội, chuyên gia, khoa học tiếp tục tham gia góp ý lượng hóa, cụ thể.

Về vấn đề quy hoạch, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường khẳng định quy hoạch đất đai sẽ gắn với quy hoạch giao thông. Tập trung quản lý đất đai theo không gian, quản lý về chỉ tiêu phân bổ đất đai để làm sao sử dụng một cách hiệu quả, khai thác bền vững.