"Tránh việc hạ giá để lấy thành tích nhưng tăng lỗ cho doanh nghiệp"

Tại hội nghị bàn về cách tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp bán lẻ tổ chức ngày 21.9, ông Nguyễn Đức Hạnh - Chủ tịch HĐQT Công ty Dầu khí Sơn Hải (thương nhân phân phối xăng dầu từ năm 2011) cho biết, bức xúc nhất hiện nay của các doanh nghiệp chính là chiết khấu hoa hồng từ tháng 7 đến nay rất thấp, có những lúc bằng 0 đồng, có lúc chỉ 50 đồng/lít.

Chiết khấu thấp khiến doanh nghiệp không đủ vốn để kinh doanh, "lỗ chồng lỗ" trong khi doanh nghiệp chịu đủ mọi loại chi phí từ lương, thuê nhân sự, vận chuyển, phí bảo hiểm, công đoàn.

Theo ông Hạnh, tổng chi phí cho mỗi lít xăng chi phí từ đầu nguồn đến bán lẻ từ 1.250 - 1.300 đồng/lít còn chi phí cho dầu là 1.130 - 1.250 đồng/lít. 

"Doanh nghiệp không có lãi, nhưng không thể cắt giảm tiền lương của công nhân, người lao động. Đề nghị Bộ Công Thương, Bộ Tài chính kiểm soát chặt chẽ chi phí đầu vào của các doanh nghiệp đầu mối. Các cơ quan quản lý cần giám sát việc chiết khấu xăng dầu cho các đại lý, đảm bảo cho doanh nghiệp hoạt động", ông Hạnh đề xuất.

Bà Nguyễn Thị Bích Hường - Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần TMDV và Xây lắp Dầu khí - kiến nghị Liên bộ Công Thương, Bộ Tài chính cần đảm bảo được đủ các chi phí lưu thông của doanh nghiệp khi điều hành. Tránh việc hạ giá để lấy thành tích nhưng tăng lỗ cho doanh nghiệp.

Cũng theo bà Hường, các doanh nghiệp khổ sở vì "giá xăng cứ hạ, chiết khấu vẫn bằng 0 đồng". Bà Hường mong rằng các đầu mối, phân phối cần có sự chia sẻ với các doanh nghiệp bán lẻ. Nếu cứ để bằng 0 đồng, bà gọi đó là "sự áp bức" và bất bình đẳng với các doanh nghiệp, đại lý xăng dầu.

Theo quy định hiện hành, thời gian điều chỉnh là ngày 1, 11, 21 hàng tháng. Song bà Hường cho biết, nhiều kỳ điều chỉnh bị lùi lại vì rơi vào ngày nghỉ lễ, Tết kéo dài đến 5, 7 hoặc 9 ngày. "Giá thế giới thay đổi hôm nay thì mai doanh nghiệp đầu mối lập tức thay đổi chiết khấu rồi. Vậy mà cơ quan quản lý nhà nước thì bao nhiêu ngày sau mới điều chỉnh", bà Hường cho rằng điều hành như vậy làm cho thị trường méo mó.

Tình trạng khan hiếm, đứt hàng xảy ra liên tục

Bà Nguyễn Thị Sinh - Giám đốc Công ty TNHH MTV xăng dầu Chiến Thắng, cũng than thở doanh nghiệp đang đối mặt rất nhiều khó khăn khi chiết khấu quá thấp hoặc 0 đồng.

Bà Sinh cho biết, cách đây 6 năm, mức chiết khấu khoảng 600 đồng/lít, doanh nghiệp mới đủ chi phí vận hành. Trong khi đó, doanh nghiệp bà hiện nhập tại kho Đức Giang (Hà Nội) với chiết khấu bằng 0 đồng/lít, có thời điểm 20 đồng/lít, 70 đồng/lít.

Sau đó, vận chuyển từ kho Đức Giang đến TP.Yên Bái khoảng 450 đồng/lít. Chưa kể, các đại lý của doanh nghiệp bà Sinh lại cách TP.Yên Bái khoảng 100-120km, đường sá vùng núi vận chuyển khó khăn.

"Chi phí vận chuyển xăng dầu từ kho Đức Giang đến các đại lý khoảng 700 đồng/lít. Mức chiết khấu doanh nghiệp tính toán phải khoảng 1.200-1.300 đồng/lít mới đủ để bù trừ chi phí cho doanh nghiệp", bà Sinh nói.

Đại diện doanh nghiệp cũng cho biết, từ khoảng tháng 8 đến nay, tình trạng khan hiếm, đứt hàng xảy ra liên tục, không có hàng để cấp. Thời gian trước, doanh nghiệp đầu mối cấp xăng dầu cho công ty theo sản lượng bình quân của 3 tháng trước đó, song hiện nay khi nào có hàng mới cấp.

Thời điểm cấp hàng nhiều là khoảng 27m3 xăng dầu/ngày, trong khi nhu cầu thực tế của 5 cửa hàng và 10 đại lý của công ty gấp khoảng 2,5 lần con số đó. Điều này dẫn tới tình trạng khi doanh nghiệp nhập xăng dầu về không biết phân chia sản lượng thế nào cho các cửa hàng, đại lý trong hệ thống.

Trước các thông tin cửa hàng xăng dầu "găm" hàng chờ tăng giá, nhiều doanh nghiệp tại hội nghị giải thích. Bà Nguyễn Thị Bích Hường khẳng định doanh nghiệp không "găm" hàng vì điều kiện bể chứa không cho phép. Thêm nữa, doanh nghiệp cho rằng "găm" hàng nếu bị cơ quan quản lý phát hiện sẽ thiệt hại rất lớn.

Ông Bùi Ngọc Bảo - Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam - cho biết, diễn biến xăng dầu năm nay có tính "dị biệt" so với các năm trước. Với những tác động từ diễn biến thị trường thế giới, ông Bảo cho rằng bản thân các doanh nghiệp rất lúng túng. Ông cũng nói không có hiện tượng găm hàng bởi thị trường vốn rất khó đoán định.

Về bức xúc của đại lý, thương nhân phân phối về chiết khấu, ông Bảo cho hay, đây là hoạt động tương tác giữa các doanh nghiệp với nhau, song vẫn còn nặng tính chất nguyên tắc và không có quy định cụ thể về chiết khấu.

Ông Hoàng Anh Tuấn - Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương), thông tin, Việt Nam đã sản xuất được 70-75% xăng dầu, nhập khẩu trên dưới 20% để đảm bảo đáp ứng nhu cầu trên 23 triệu m3 xăng dầu mỗi năm.

Ông Tuấn nói, thời gian qua, không chỉ Việt Nam mà nhiều nước trên thế giới cũng gặp khó khăn, đặc biệt trong công tác đảm bảo nguồn cung xăng dầu.

"Về vấn đề điều hành, chiết khấu xăng dầu, chúng tôi là đơn vị tham mưu chính sách. Bản chất cuối cùng của chính sách là thực tiễn, thực tiễn doanh nghiệp đối mặt nhiều khó khăn, chúng tôi sẽ tiếp thu, tham mưu điều chỉnh làm sao cho phù hợp với thực tiễn phát sinh", ông Tuấn nhấn mạnh.