Loài đào quý dâng vua

Làng đào Nhật Tân (quận Tây Hồ, Hà Nội) những ngày giáp Tết lại trở nên tấp tập, bận rộn hơn hẳn. Người ra, người vào, tiếng cười nói rộn ràng giữa mùa đông Hà Nội.

Và mỗi độ xuân về người ta lại “rỉ tai” nhau về loại đào quý chơi xuân là đào Thất Thốn. Đây là loại đào cổ, hiếm và là biểu tượng cho tinh hoa đào Nhật Tân. Loài hoa xưa kia từng dùng dâng tiến lên nhà vua và các vị công thần, quý tộc.

Nhiều người lý giải, tên gọi Thất Thốn bởi đây là loại đào một thốn (độ dài cành bằng một đốt ngón tay) có 7 bông hoa. Nhưng cũng có nhiều người cho rằng, đào gọi là Thất Thốn vì 7 thốn cây sẽ chia cành một lần hoặc lá đào dài bảy thốn.

Đào Thất Thốn mang dáng vẻ cổ kính, từ gốc đến cành đào đều sùi phồng, nổi những u, mấu xù xì. Nếu các loại đào khác đơm hoa từ những cành nhỏ thì đào Thất Thốn có thể nở hoa từ những nơi không tưởng nhất – trụ gốc khô khốc.

Điều đặc biệt ở Đào Thất Thốn là hoa đào. Hoa đào bung nở có kích thước khổng lồ với đường kính từ 4-5 cm. Màu hoa đỏ thắm, nhụy vàng. Mỗi bông hoa có khoảng 49 cánh hoa được xếp dày dặn, cuốn hút.

Thông thường, đào Thất Thốn chỉ ra hoa vào khoảng rằm tháng Giêng, 2 năm mới ra hoa một lần. Chính vì vậy, để có một cây đào Thất Thốn nở hoa đúng dịp Tết hết sức khó khăn. Có lẽ cũng chính vì vậy, hiện nay tại Nhật Tân còn rất ít người trồng loại đào này.

Dày công chăm sóc

Ở vườn đào Nhật Tân, duy chỉ có gia đình anh Lê Hàm (56 tuổi, phường Nhật Tân) là người nặng lòng và theo đuổi “nghiệp” trồng đào Thất Thốn đến cùng.

Nhiều năm trở về trước, anh Lê Hàm đã từng phải “ngậm đắng, nuốt cay” khi loài đào này không nở đúng vào dịp Tết nguyên đán dù đã dồn nhiều công sức, tiền của vào đào Thất Thốn.

Theo anh Hàm, có những thời điểm, anh đã tìm mọi cách từ tuốt lá, chiết, ghép, tỉa cành, khoanh gốc, ủ ấm… đều vô dụng, hoặc chúng cứ trơ trơ như củi, hoặc đến tháng Giêng mới chịu nở hoa.

Anh chia sẻ: “Cái giống thất thốn này, biết là đã trồng từ thời các cụ, nhưng nghe nói ít ai thành công. Những người “ép” được thất thốn trổ hoa đã là xuất sắc, nhưng vẫn không thể đúng Tết như những giống đào khác”.

Sau gần 30 năm trồng đào, sau bao lần thất bại và thành công, anh đã tích lũy cho mình những kinh nghiệm trồng đào Thất Thốn riêng biệt.

Sau quá trình dài chăm sóc, vào thời điểm cụ thể giáp Tết, anh đưa toàn bộ số đào Thất Thốn vào các “phòng điều hòa” để điều chỉnh được hoa nở đúng dịp Tết Nguyên Đán. Hiện nay, anh cho xây dựng 3 lô cốt và lắp điều hòa hai chiều để điều chỉnh nhiệt độ cho cây. Đến 23 tháng Chạp, đào sẽ được đưa ra ngoài để bày bán.

Trong vườn nhà anh Hàm có khoảng 100 gốc đào Thất Thốn. Cây có tuổi đời ít nhất là 10 năm, có cây tới 20 năm tuổi. Anh Hàm cho biết thêm: “Có được những gốc đào Thất Thốn rất quý giá, cả một quá trình chăm sóc bền bỉ. Mỗi dịp Tết đến, giá đào cho thuê dao động từ 10 triệu đến 60 triệu đồng/cây”.