Kịch bản nào khi giá xăng dầu vẫn "nóng"

Ngày 23.3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất giảm 50% thuế bảo vệ môi trường với xăng, dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn, mỡ nhờn so với hiện hành; riêng mức thuế với dầu hỏa giảm đến 70%.

Theo đó, kể từ 1.4 đến 31.12, mỗi lít xăng dự kiến giảm tương ứng 2.200 đồng (gồm VAT) và giá dầu cũng được điều chỉnh 1.100 đồng.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, hiện nay, giá xăng dầu thế giới vẫn còn những biến động phức tạp từ cuộc xung đột vũ trang giữa Nga và Ukraina và các lệnh trừng phạt Nga từ phương Tây. 

Vậy ở kịch bản giá vẫn còn tăng "nóng" thì việc điều hành giá mặt hàng này sẽ ra sao để giảm áp lực lên lạm phát, tránh ảnh hưởng quá lớn tới đời sống người dân, doanh nghiệp?

Trả lời câu hỏi này, ông Trần Duy Đông - Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, vẫn phải tính những kịch bản dài khác.

Cụ thể như ở kịch bản khi giá dầu biến động mạnh lên 130 USD/thùng, 150 USD/thùng, Bộ đề xuất đưa ra đề xuất tiếp tục giảm các thuế đối với xăng dầu như thuế môi trường, tiêu thụ đặc biệt, VAT…

Ngoài ra, theo ông Đông, có tính đến các gói an sinh xã hội, hỗ trợ trực tiếp cho các đối tượng kinh doanh trực tiếp xăng dầu hay người sử dụng xăng dầu.

Về dự trữ quốc gia, ông Đông cho hay, hiện chúng ta đã có tiềm lực về tài chính, cần tính tới cơ chế để tăng dự trữ quốc gia, tách bạch dự trữ quốc gia ra khỏi dự trữ lưu thông phân phối.

"Thời gian qua, một số nước rất linh hoạt trong vấn đề này. Chẳng hạn như Trung Quốc đã tăng cường nhập khẩu và dự trữ quốc gia, có chiến lược 10 năm, nhờ mua dầu thô giá rẻ và bơm ra thị trường, qua đó vừa lợi về kinh tế, vừa là công cụ điều tiết thị trường", ông Đông nói.

Giá xăng dầu sẽ còn tăng, nên điều chỉnh lại cách thu thuế

Ông Trịnh Quang Khanh - Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam chia sẻ, trong bối cảnh hiện nay, giá xăng dầu vẫn sẽ tiếp tục tăng. Đơn cử trong tháng 3, thời cao điểm, giá xăng đã tăng lên đến 130 USD/thùng. Khi có thông tin Nga - Ukraina có thể ký được hiệp định hòa bình, giá dầu đã ngay lập tức giảm còn 99 USD/thùng.

"Tuy nhiên, hôm qua (23.3), giá dầu lại lên đến 116 USD/thùng. Do đó, diễn biến của giá xăng dầu phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố", ông Khanh lo ngại.

Theo ông Khanh, khi giá thế giới biến động mạnh, chúng ta chỉ có thể dùng 2 công cụ: Quỹ bình ổn giá và thuế. Thời gian vừa qua, các cơ quan đã sử dụng phần lớn quỹ bình ổn để kiềm chế giá trong thời gian nhất định.

Đối với biện pháp chính sách về thuế, Hiệp hội Xăng dầu kiến nghị với Bộ Tài chính trên cơ sở sắc thuế hiện nay là 8% với xăng, 10% thuế tiêu thụ đặc biệt nên tính toán, xem xét thu theo thuế tuyệt đối như thuế bảo vệ môi trường.

Trao đổi với Lao Động, ông Nguyễn Tiến Thoả - nguyên Cục Trưởng Cục Quản lý Giá - Bộ Tài chính cho hay, Việt Nam có thể nghiên cứu, vận dụng để ứng xử với tình trạng giá dầu (giá dầu thô, gắn liền với nó là giá xăng dầu thành phẩm) khi tăng quá cao gây tác động bất lợi đến nền kinh tế.

Nhà nước có chính sách, cơ chế đẩy mạnh sản xuất, chế biến trong nước; Lập dự trữ chiến lược để chủ động điều hòa cung cầu trong nước.  Xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược sử dụng nhiên liệu tiết kiệm, hợp lý gắn với nâng cao hiệu suất sử dụng nhiên liệu trong cả sản xuất và tiêu dùng (trước hết và đặc biệt là những ngành sử dụng nhiều nhiên liệu.

Các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có sử dụng xăng dầu phải lựa chọn phương án sử dụng xăng dầu hợp lý, giảm suất tiêu hao trên đơn vị sản phẩm; các cơ quan Nhà nước cũng phải áp dụng các biện pháp chống lãng phí trong việc sử dụng xăng dầu. 

Nhà nước chủ động, linh hoạt áp dụng các biện pháp tài khóa, tiền tệ hợp lý khi thị trường thế giới có những cú sốc xảy ra. 

Trong kinh doanh xăng dầu, thực hiện rà soát lại các điều kiện kinh doanh, loại bỏ các điều kiện kinh doanh không còn hợp lý, các chế độ bảo hộ bất bình đẳng giữa các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh xăng dầu không phù hợp với cam kết và thông lệ quốc tế (ví dụ kiểu bảo hộ cho nhà máy lọc dầu Nghi Sơn); tạo môi trường cạnh tranh thực trong kinh doanh xăng dầu, kể cả về cung ứng và giá theo tín hiệu thị trường.