Một số địa phương thực hiện tăng học phí, giá gạo trong nước tăng theo giá gạo xuất khẩu là những nguyên nhân chính làm cho chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 10.2023 tăng nhẹ 0,08% so với tháng trước.
Số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy, so với tháng 12.2022, CPI tháng 10 tăng 3,2% và so với cùng kỳ năm trước tăng 3,59%. Bình quân 10 tháng năm 2023, CPI tăng 3,2% so với cùng kỳ năm trước.
Trong mức tăng 0,08% của CPI tháng 10.2023 so với tháng trước, có 9 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng, 2 nhóm hàng có chỉ số giá giảm.
Tiêu biểu là nhóm giáo dục tăng cao nhất với 2,25%, làm CPI chung tăng 0,14 điểm phần trăm. Trong đó, giá dịch vụ giáo dục tăng 2,54% do một số địa phương thực hiện tăng học phí đối với các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông trên địa bàn theo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh. Một số trường đại học, cao đẳng công lập, dân lập, tư thục cũng tăng học phí năm học 2023 - 2024 để bảo đảm chi thường xuyên. Bên cạnh đó, giá vở, giấy viết các loại tháng 10 cũng tăng.
Nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 0,27% do giá gas, giá nước sinh hoạt và giá dịch vụ sửa chữa nhà ở tăng. Ở chiều ngược lại, giá vật liệu bảo dưỡng nhà, giá thép, giá điện sinh hoạt, giá dầu hoả ở giảm.
Nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,21%, tập trung chủ yếu ở mặt hàng chăm sóc cơ thể, đồ trang sức, đồng hồ đeo tay, dịch vụ cắt tóc, gội đầu.
Hai nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá giảm gồm nhóm bưu chính viễn thông (giảm 0,11% chủ yếu giảm ở nhóm thiết bị điện thoại) và nhóm giao thông (giảm 1,51% chủ yếu do giá xăng, giá ôtô mới, xe máy và xe ôtô đã qua sử dụng giảm).
Lạm phát cơ bản tháng 10.2023 tăng 0,09% so với tháng trước, tăng 3,43% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 10 tháng năm 2023, lạm phát cơ bản tăng 4,38% so với cùng kỳ năm 2022, cao hơn mức tăng CPI bình quân chung (tăng 3,2%).
Theo lý giải từ Tổng cục Thống kê, nguyên nhân chủ yếu do bình quân giá xăng dầu trong nước 10 tháng năm 2023 giảm 13,24% so với cùng kỳ năm trước. Giá gas giảm 8,55% là yếu tố kiềm chế tốc độ tăng của CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính lạm phát cơ bản.