Bình quân một tháng có 19.200 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường

Báo cáo thẩm tra tình hình hình kinh tế - xã hội, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội cho biết, 4 tháng đầu năm 2023, tổng số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động giảm, số doanh nghiệp giải thể, phá sản tăng. Xu hướng này có thể diễn biến phức tạp hơn trong thời gian tới.

Cụ thể trong 4 tháng đầu năm, số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn là 49.900 doanh nghiệp (tăng 21,8% so với cùng kỳ năm trước). Có 20.900 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể (tăng 39,9%) và 6.100 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể (tăng 10,1%). Bình quân một tháng có 19.200 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.

"Nhiều doanh nghiệp đối diện áp lực trả nợ lớn nên phải chuyển nhượng, bán cổ phần với mức giá rất thấp, trong nhiều trường hợp bán cho nước ngoài. Doanh nghiệp thiếu đơn hàng diễn ra phổ biến, lao động mất việc làm tại nhiều khu công nghiệp", báo cáo thẩm tra nêu.

Báo cáo trích dân số liệu của Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam , từ tháng 9.2022 đến tháng 1.2023, có gần 547.000 lao động tại 1.300 doanh nghiệp bị giảm giờ làm, ngừng việc do đơn hàng giảm. Trong đó lao động tại doanh nghiệp FDI chiếm 75%.

"Hiện tượng cắt giảm lao động, nợ lương, nợ bảo hiểm, nợ thuế diễn ra khá phổ biến đối với nhiều doanh nghiệp xây dựng. Một số nhà thầu, nhất là nhà thầu có quy mô nhỏ có nguy cơ đổ vỡ, phá sản", ông Vũ Hồng Thanh - Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế nói và cho biết "nền kinh tế đang rất khó khăn".

Doanh nghiệp khó khăn về dòng tiền, nhưng tiếp cận vốn vay khó khăn, lãi suất cao.

Theo báo cáo của Chính phủ, bình quân lãi suất cho vay mới là 9,3% nhưng số liệu của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia cho thấy, lãi suất cho vay bình quân tại 35 ngân hàng thương mại tới cuối tháng 3 khoảng 10,23%, cao hơn 0,56 điểm % so với cuối 2022.

Lo lắng khác được cơ quan thẩm tra nêu là xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém chậm, tác động tiêu cực tới thị trường tiền tệ, ảnh hưởng tới nỗ lực hạ lãi suất của các ngân hàng. Nợ xấu xu hướng tăng, trong khi tỉ lệ dự phòng rủi ro tín dụng so với nợ xấu giảm, gây ảnh hưởng tới an toàn hệ thống tài chính.

Tình trạng sở hữu chéo, tài sản đảm bảo được định giá không đúng giá trị, cho vay các doanh nghiệp nội bộ, sân sau còn phức tạp. Trong bối cảnh doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn nhưng ngân hàng thương mại lãi cao.

Trước khó khăn của người lao động, Uỷ ban Kinh tế đã đề nghị Chính phủ báo cáo cụ thể hơn tình hình triển khai xây dựng chế độ tiền lương mới theo Nghị quyết 27-NQ/TW ngày 21.5.2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp.

Trước đó trong phần cáo, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, trong thời gian tới, Chính phủ sẽ siết chặt kỷ luật, kỷ cương; nâng cao đạo đức công vụ; tiếp tục hoàn thiện tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế; thực hiện lộ trình cải cách tiền lương. Ngoài ra là xây dựng phương án điều chỉnh tiền lương tối thiểu vùng phù hợp. 

Bên cạnh lộ trình cải cách tiền lương, Uỷ ban Kinh tế cũng đề xuất nghiên cứu phương án điều chỉnh tăng mức giảm trừ gia cảnh đối với thuế thu nhập cá nhân, giảm thuế giá trị gia tăng nhưng bảo đảm cân đối ngân sách và bội chi ngân sách năm 2023 không vượt mức Quốc hội cho phép.

Hiện mức giảm trừ gia cảnh năm gồm giảm trừ gia cảnh cho bản thân người nộp thuế và giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc. Mức giảm trừ gia cảnh năm 2023 thực hiện theo Nghị quyết 954 là: Mức giảm trừ đối với đối tượng nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm); Mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng.