Khắc phục tồn tại, hạn chế

Theo UBND tỉnh Kiên Giang, đến tháng 4.2023 tỉnh tập trung thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm, khắc phục những tồn tại, hạn chế đối với hoạt động khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (khai thác IUU) theo khuyến nghị của Đoàn Thanh tra Ủy ban Châu Âu (EC) lần thứ 3. 

Tỉnh huy động cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở vào cuộc thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU, phân công cụ thể nhiệm vụ, giải pháp cho từng sở, ngành, đơn vị chức năng và huyện, thành phố khắc phục những tồn tại, hạn chế về chống khai thác IUU theo khuyến nghị. Dự kiến tháng 4.2023, Đoàn Thanh tra này sẽ sang Việt Nam làm việc với tỉnh thanh tra lần thứ 4. 

Công tác phối hợp giữa 2 tỉnh Kiên Giang, Cà Mau và các đơn vị: Vùng Cảnh sát Biển 4, Vùng 5 Hải quân, Hải Đoàn 28 Bộ đội Biên phòng, Chi cục Kiểm ngư Vùng 5 về tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, phòng chống, xử lý khai thác IUU tại vùng khơi biển Kiên Giang, Cà Mau và vùng biển chồng lấn, chưa được phân định giữa Việt Nam và các nước trong khu vực tiếp tục được tăng cường.

Ngoài ra sẽ mở đợt cao điểm, tuần tra dọc biên giới biển nhằm ngăn chặn tàu cá Kiên Giang vi phạm vùng biển nước ngoài khai thác hải sản trái phép gắn với kiên quyết xử lý vi phạm hành chính tàu cá vi phạm khai thác IUU. 

Theo Ban Chỉ đạo IUU tỉnh Kiên Giang, đến nay, số tàu cá đã lắp thiết bị giám sát hành trình là 3.648 tàu trong tổng số 3.874 tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15 mét trở lên thuộc diện phải lắp thiết bị giám sát hành trình. Còn lại 226 tàu cá chưa lắp thiết bị giám sát hành trình thuộc diện ngân hàng quản lý, tàu nằm bờ, tàu đang làm thủ tục xóa đăng ký... 

Mặc dù các sở, ngành và địa phương đã quyết liệt trong công tác lắp đặt thiết bị giám sát hành trình và theo dõi, giám sát tàu cá hoạt động trên biển nhưng vẫn còn tình trạng tàu cá tháo thiết bị giám sát hành trình, vô hiệu hóa thiết bị giám sát hành trình… chưa được phát hiện, xử lý kịp thời. 

Tình trạng tàu cá tỉnh Kiên Giang vi phạm vùng biển nước ngoài vẫn còn diễn ra, ảnh hướng rất lớn đến nỗ lực gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của EC. Từ đầu năm đến nay, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành 8 quyết định xử phạt vi phạm hành chính về khai thác IUU với số tiền hơn 4,2 tỉ đồng.

Do lợi ích kinh tế nên một số chủ tàu, thuyền trưởng đã cố tình tắt tín hiệu thiết bị giám sát hành trình để trốn tránh sự giám sát của lực lượng chức năng và đưa tàu đi khai thác thủy sản ở vùng biển nước ngoài. Tình trạng tàu cá không đầy đủ các giấy tờ theo quy định nên cố tình né tránh Trạm kiểm soát Biên phòng để ra khơi hoạt động. 

Ông Lâm Minh Thành - Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang, cho biết, thời gian qua tỉnh đã rất quyết liệt trong triển khai thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU. Ngoài việc tổ chức nhiều hội nghị đối thoại doanh nghiệp, tuyên truyền rộng rãi đến ngư dân về các quy định chống khai thác IUU còn tăng cường kiểm tra, xử phạt.

Qua 3 năm, Kiên Giang xử phạt vi phạm hành chính trên 51 tỉ đồng. Tuy nhiên do số lượng tàu nhiều, vùng biển rộng lớn, việc kiểm soát tàu cá gặp nhiều khó khăn, ngư trường cạn kiệt, đánh bắt không hiệu quả, đa số chủ tàu đều vay nợ ngân hàng. 

Người đứng đầu chịu trách nhiệm nếu để vi phạm

Chủ tịch UBND tỉnh cũng đề nghị Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu đề xuất Chính phủ có chính sách khoanh nợ, giãn nợ để tháo gỡ khó khăn cho chủ tàu.

Về lâu dài, Kiên Giang đã xây dựng đề án chuyển đổi nghề khai thác thủy sản hướng tới giảm số lượng tàu đánh bắt. Hằng năm, tỉnh trích kinh phí từ 8-10 tỉ đồng để hỗ phí chi phí thuê bao thiết bị giám sát hành trình cho các chủ tàu. 

Tỉnh đề nghị lực lượng biên phòng tăng cường kiểm soát chặt chẽ tàu cá qua Trạm Biên phòng tại các cửa sông, cửa biển, kiên quyết không cho tham gia hoạt động khai thác thủy sản trên biển nếu không đảm bảo giấy tờ theo quy định. Chỉ đạo các đồn, trạm Biên phòng có biện pháp kiểm tra, ngăn chặn, xử lý đối với các trường hợp tàu cá cố tình né tránh không qua Trạm kiểm soát Biên phòng. 

Người đứng đầu các sở, ban, ngành, đơn vị, các lực lượng chức năng có liên quan và Chủ tịch UBND cấp huyện, xã chịu trách nhiệm trước UBND, Chủ tịch UBND tỉnh nếu để công tác chống khai thác IUU của tỉnh Kiên Giang không đạt yêu cầu thuộc phạm vi trách nhiệm của cơ quan, đơn vị, địa phương mình, ảnh hưởng đến nỗ lực gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” EC của Việt Nam.

Mới đây, UBND tỉnh cũng ban hành Kế hoạch về việc tổ chức triển khai thực hiện quy định chính sách hỗ trợ cước thuê bao dịch vụ vệ tinh giám sát hành trình tàu cá trên địa bàn tỉnh Kiên Giang. Hỗ trợ 50% cước thuê bao dịch vụ vệ tinh giám sát hành trình tàu cá hằng năm (không bao gồm các dịch vụ phát sinh khác), theo hợp đồng ký kết giữa đơn vị cung cấp dịch vụ và chủ tàu, nhưng không quá 2,4 triệu đồng/tàu/năm, thời gian hỗ trợ là 24 tháng. Trong đó, năm thứ nhất tính từ ngày 5.8.2022.