Nhiều dư địa phát triển

Việt Nam đang trở thành một trong những mảnh đất màu mỡ cho phát triển kinh tế số khi dân số xếp thứ 15 toàn cầu với gần 100 triệu dân. Trong khi đó quy mô thị trường số của Việt Nam mới chỉ xếp thứ 25/39 quốc gia (theo khảo sát tại 39 quốc gia toàn cầu trong năm 2022 của Financial Time và Omdia.

Nhằm khơi thông cho thị trường kinh tế số, ông Trần Minh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Kinh tế số và Xã hội số, Bộ Thông tin và Truyền thông - cho biết, để có kinh tế số thì phải có thị trường số, phải có không gian số, dữ liệu số và việc đầu tiên là phải đảm bảo hạ tầng số.

Ông Tuấn chia sẻ, vấn đề phát triển kinh tế số có liên quan mật thiết đến phát triển bền vững. Thời gian qua, Bộ Thông tin và Truyền thông đã triển khai các biện pháp phát triển hạ tầng đảm bảo cho kinh tế số phát triển. Qua khảo sát, trong trường hợp Internet quốc tế bị cắt đứt, Việt Nam vẫn đảm bảo 70 - 80% hoạt động kinh tế số.

Nhìn nhận từ góc độ của doanh nghiệp, bà Vũ Thị Minh Tú - Giám đốc đối ngoại Lazada Việt Nam - lại nhấn mạnh về nguồn nhân lực. Bà Tú cho rằng, chất lượng nguồn nhân lực cho kinh tế số tại Việt Nam còn hạn chế. Trong khi đây là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến phát triển bền vững đối với kinh tế số.

Theo Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, để đảm bảo phát triển bền vững, Việt Nam cần hoàn thiện khung thể chế pháp lý. Theo đó, thời gian tới, Việt Nam chú ý hoàn thiện chính sách pháp luật về an toàn, an ninh mạng, đảm bảo chính sách cạnh tranh.

Đồng thời, cơ quan chức năng cần hoàn thiện khung chính sách thuế với nền tảng số, sở hữu trí tuệ. Quá trình xây dựng chính sách cần đảm bảo tư duy theo hướng phát huy vai trò, trách nhiệm và bảo vệ quyền lợi của người mua. Tiêu biểu như các vấn đề xử lý tranh chấp thương mại trực tuyến; ý thức đối với bảo vệ sở hữu trí tuệ trên môi trường mạng.

Phát triển nhanh

Theo báo cáo e-Conomy SEA năm 2022 của Google, Temasek và Bain Company, nền kinh tế số của Việt Nam năm 2021 có tổng giá trị hàng hoá là 18 tỉ USD, đến năm 2022 là 23 tỉ USD (tăng 28%). Dự báo năm 2025, nền kinh tế số sẽ đạt 49 tỉ USD, tốc độ tăng trưởng 31%. 

Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương cho biết, trong năm qua, đơn vị đã tiếp nhận hồ sơ, tư vấn và hỗ trợ 7.893 doanh nghiệp, tổ chức và 2.609 cá nhân đăng ký tài khoản; thực hiện thủ tục thông báo cho 10.146 website thương mại điện tử và 660 website cung cấp dịch vụ thương mại điện tử.

Còn theo thông tin từ Vụ Kinh tế số và Xã hội số (Bộ Thông tin và Truyền thông) quy mô nền kinh tế số ghi nhận sự tăng trưởng trên cả 3 khía cạnh: kinh tế số ICT, kinh tế số nền tảng và kinh tế số ngành.

Trong đó, hoạt động có đóng góp nhiều nhất cho kinh tế số là hoạt động dịch vụ công nghệ thông tin (chiếm khoảng 30% tổng giá trị đóng góp của kinh tế số), tiếp đến là thương mại điện tử (14,3%), sản xuất phần cứng (12,83%).

Ngoài ngành Thông tin và Truyền thông, ba ngành có tỉ lệ đóng góp nhiều nhất của công nghệ số là các hoạt động chuyên môn, khoa học và công nghệ (23,17%)...

Xét về mặt giá trị, công nghệ số đóng góp nhiều nhất ở ngành công nghệ chế biến, chế tạo; bán buôn bán lẻ, sửa chữa ôtô, môtô, xe máy, xe có động cơ khác và các hoạt động chuyên môn, khoa học và công nghệ.

Người dùng số thành thị tại Việt Nam có mức tiếp nhận dịch vụ số cao nhất, trong đó lĩnh vực thương mại điện tử, dịch vụ vận tải và giao đồ ăn đứng đầu danh sách với tỉ lệ lần lượt là 96%, 85% và 85%. Dịch vụ tài chính số phát triển vượt bậc. Lĩnh vực cho vay số đạt tỉ lệ tăng trưởng kép hằng năm (CAGR) nhanh nhất ở mức 114% giai đoạn 2021 - 2022.