Nhiều điểm nghẽn, vấn đề nội tại của kinh tế cần tháo gỡ

Thông tin tới báo chí ngày 17.9, liên quan đến bức tranh kinh tế Việt Nam những tháng đầu năm 2023, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, mới nhận dự thảo báo cáo của Chính phủ và sắp tới Ủy ban sẽ thẩm tra. Song, về cơ bản, tinh thần bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ để điều hành, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo các cân đối lớn. Tuy nhiên, khó khăn, thách thức của nền kinh tế cần nhận diện vì “bức tranh có cả gam sáng và gam màu xám”. Động lực tăng trưởng về đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu có dấu hiệu chậm lại. Đầu tư công cần giải pháp thúc đẩy vì 8 tháng mới giải ngân hơn 42%, dù mấy tháng gần đây có chuyển biến song chưa như yêu cầu. Sức khỏe đầu tư tư nhân đang bị bào mòn sau đại dịch khi hoạt động sản xuất kinh doanh khó khăn, thiếu đơn hàng dẫn đến người lao động phải giảm, giãn, mất việc làm.

“Bức tranh kinh tế Việt Nam vẫn là điểm sáng trong bức tranh xám màu của nền kinh tế thế giới” - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nói.

Nhận diện rào cản, nút thắt cho vấn đề cấp bách và lâu dài

Nhấn mạnh ý nghĩa của diễn đàn, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Đức Hiển cho biết, cấu trúc các chuyên đề thảo luận đặt ra những vấn đề mang tính cấp bách cũng như lâu dài để gợi mở các giải pháp phù hợp, cụ thể để khơi thông nguồn lực, phục hồi tăng trưởng, phát triển bền vững.

Các ý kiến sẽ nhận diện rào cản, nút thắt trong phát triển kinh tế hiện nay qua đánh giá 9 tháng và dự báo cả năm 2023. Ông cho hay, mặc dù có nỗ lực lớn nhưng tốc độ tăng trưởng chưa đạt như kỳ vọng, dự báo năm nay hoàn thành 10/15 chỉ tiêu. Điều đáng lưu ý là 5 chỉ tiêu chưa đạt lại phản ánh chất lượng tăng trưởng.

Cụ thể như năng suất lao động dự kiến chỉ đạt 3,7-4,7% trong khi mục tiêu đặt ra là 5,6%, còn cả nhiệm kỳ từ 6-6,5%, chiến lược phát triển KT-XH giai đoạn 2021-2030 cũng đề ra trên 6%. Tỉ trọng công nghiệp chế biến chế tạo trong tổng GDP không đạt trong năm 2023 cũng như bình quân giai đoạn 2021-2025

Ông Nguyễn Đức Hiển cũng phân tích những vấn đề mang tính dài hạn sẽ được đề cập tại diễn đàn nhằm gợi mở các giải pháp. Thứ nhất, đánh giá toàn bộ quá trình cơ cấu lại nền kinh tế trong thời gian vừa qua. Bởi, để phát triển nhanh, bền vững cần đảm bảo cơ cấu, chuyển dịch đồng bộ. Thứ hai, để tăng trưởng về dài hạn vẫn phải dựa vào năng lực nội sinh, tự lực tự cường. Hiện nước ta xuất siêu nhưng tỉ trọng khu vực doanh nghiệp đầu tư nước ngoài là đa số; sự chuyển giao công nghệ có tích cực hơn nhưng còn hạn chế… Thứ ba, năng suất lao động là câu chuyện phải được giải quyết vì đây là gốc, yếu tố sống còn với phát triển dài hạn và chất lượng tăng trưởng. Thứ tư là chuyển đổi xanh, tăng trưởng xanh, phát triển kinh tế số, kinh tế tuần hoàn.

Ông Nguyễn Đức Hiển nhấn mạnh, có nhiều đường hướng, chủ trương phát triển bền vững trong suốt gần 40 năm đổi mới, nhưng chuyển đổi xanh, tăng trưởng xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn mới đề cập rõ hơn từ 2020 đến nay, các ngành, lĩnh vực đều có định hướng lớn.