Lãi mẹ đẻ lãi con, DHB tiếp tục lỗ nặng

Báo cáo giải trình kết quả kinh doanh sụt giảm vừa được Cty Cổ phần Phân đạm Hà Bắc (DHB) gửi tới Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở Giao dịch chứng khoàn Hà Nội cho thấy, dù vẫn đạt hơn 2.141,3 tỉ đồng doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ, lợi nhuận sau thuế của DHB trong 9 tháng đầu năm 2019 vẫn là con số lỗ hơn 421,1 tỉ đồng, tăng tới 58,5% so với con số lỗ 265,6 tỉ đồng của cùng kỳ 2018.

Theo giải trình của Tổng Giám đốc DHB Nguyễn Đức Ninh, chỉ riêng trong quý III/2019, DHB tăng lỗ 94,7% so với cùng kỳ 2018 do các nguyên nhân như than 4a, 5a là nguyên liệu đầu vào chủ yếu liên tục tăng giá 8,6-9,4% so với cùng kỳ 2018, trong khi giá bán thu về không đủ bù đắp chi phí do các chi phí cố định tăng cao như khấu hao, lỗ tỉ giá và lãi vay đầu tư.

Đáng chú ý, chi phí lãi vay chiếm tỉ trọng rất lớn, khoảng 30% tổng doanh thu và chủ yếu phát sinh từ khoản vay tại ngân hàng với lãi suất vay vốn bình quân là 10,78%/năm. Đặc biệt từ tháng 1.2019 do không được kéo dài thời gian trả nợ, DHB không thể cân đối được tài chính để trả nợ gốc cho ngân hàng và phải chịu lãi phạt trên nợ gốc quá hạn với lãi suất 18%/năm. “Lãi phạt trên số tiền chậm trả là 150% lãi suất trong hạn, có khoản vay với lãi phạt lên tới 18%/năm” - ông Nguyễn Đức Ninh cho biết.

Chưa hết, theo đánh giá của ông Nguyễn Phú Cường - Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem), ước tính trong cả năm 2019, chi phí tài chính của đạm Hà Bắc sẽ vào khoảng 870 tỉ đồng, chiếm 28% trên kế hoạch doanh thu khoảng 3.100 tỉ đồng. Chi phí tài chính theo đó đang là gánh nặng lớn nhất của đạm Hà Bắc và thực tế này đặt ra yêu cầu nếu không được cơ cấu lại nợ cũng như lãi vay, DHB sẽ rất khó để tiếp tục duy trì sản xuất.

Dự án đình trệ, lãi vay vẫn phát sinh hàng trăm tỉ đồng mỗi năm

Trong khi đó, lãi vay tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn II (Dự án II) của Cty CP Gang thép Thái Nguyên (TISCO) tiếp tục phình to hàng trăm tỉ đồng mỗi năm là một yếu tố khiến doanh nghiệp này mất cân đối tài chính nghiêm trọng. Cụ thể, Báo cáo tài chính hợp nhất quý III/2019 của TISCO cho thấy, tính đến cuối tháng 9.2019, tổng giá trị xây dựng cơ bản dở dang cho Dự án II vọt lên 5.287 tỉ đồng, tăng 194 tỉ đồng chỉ sau 9 tháng dù trên thực tế dự án này bị đình trệ thi công suốt từ năm đầu năm 2013 đến nay.

Báo cáo tại ĐHCĐ thường niên 2019 của TISCO mới đây, Trưởng ban Kiểm soát TISCO Trần Anh Dũng cũng cho biết, chỉ tính đến cuối năm 2018, chi phí lãi vay được vốn hóa chiếm tới 1.888 tỉ đồng trong tổng chi phí đầu tư toàn bộ của dự án tại thời điểm 31.12.2018 là 5.093 tỉ đồng (tương đương 37%) với chi phí phát sinh chủ yếu trong năm là chi phí lãi vay được vốn hóa. Như vậy nếu so sánh với tổng giá trị xây dựng dự án vào thời điểm đầu năm 2016 chỉ là 4.438 tỉ đồng, giá trị xây dựng dự án đến cuối tháng 9.2019 tăng thêm tới 849 tỉ đồng sau gần 4 năm, tương đương hơn 212 tỉ đồng mỗi năm và cũng chủ yếu phát sinh do chi phí lãi vay được vốn hóa.

Theo Quyết định số 1468/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án xử lý các tồn tại, yếu kém của một số dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành Công thương, phương án xử lý ưu tiên đối với Dự án II là thoái vốn nhà nước và tái cơ cấu lại TISCO.

Chỉ khi phương án này thực hiện không thành công mới xem xét cân nhắc lựa chọn các phương án như bán dự án hoặc kêu gọi doanh nghiệp, nhà đầu tư góp vốn đầu tư dự án. Tuy nhiên, Chủ tịch HĐQT TCty Thép Việt Nam (VNSteel) Nghiêm Xuân Đa tại ĐHCĐ 2019 mới đây thừa nhận, việc thoái vốn của TCty tại TISCO vẫn chưa thực hiện được do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân về trách nhiệm bảo lãnh của TCty với khoản vay của TISCO tại ngân hàng.

Trong khi đó theo ông Nguyễn Minh Hạnh - Phó Tổng Giám đốc TISCO, theo hợp đồng vay vốn cho dự án Dự án II, thời hạn trả nợ gốc và lãi được tính từ đầu năm 2017 và đến nay mỗi tháng TISCO phải trả cho các ngân hàng khoảng 47 tỉ đồng. Song do chậm tiến độ, đơn vị vẫn chưa có nguồn để trả nợ và số lãi vay vẫn được vốn hóa vào giá trị xây dựng dự án.