Theo đó, khi thanh tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường, khoáng sản, đất đai và tài nguyên nước tại dự án Núi Pháo (Thái Nguyên), Bộ TNMT phát hiện nhiều vi phạm liên quan tới cả 4 nội dung trên.

Cụ thể, quá trình triển khai thực hiện dự án không đúng quy định, nằm ngoài khu vực dự án, không có trong quy hoạch.

Một số diện tích đất không có nhu cầu sử dụng nhưng chưa hoàn chỉnh thủ tục bàn giao cho địa phương quản lí và sử dụng theo quy định; một số diện tích đất được giao nhưng chưa làm thủ tục thuê đất với Nhà nước…

Một số vi phạm và tồn tại về chấp hành pháp luật về khoáng sản như: Phát hiện có khoáng sản mới mà không báo cáo bằng văn bản cho cơ quan quản lí Nhà nước có thẩm quyền cấp phép; thống kê, kiểm kê trữ lượng khoáng sản còn thiếu các nội dung, chưa thể hiện các điểm mốc trắc địa.

Dự án không có giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường phục vụ vận hành giai đoạn 2 và 3 của dự án.

Ngoài ra, Cty này còn chưa lắp đặt hệ thống xử lí nước thải cục bộ trước khi thải ra các hồ lắng quặng đuôi; sử dụng các ao, hồ, hố đất tự nhiên chưa được lót đáy đáp ứng tiêu chuẩn, yêu cầu về kĩ thuật và đảm bảo nước thải không thấm vào môi trường đất, nước ngầm theo quy định…

Với hàng loạt vi phạm trong quá trình hoạt động khai thác tài nguyên khoáng sản, Cty Núi Pháo đã bị Thanh tra Bộ TNMT xử phạt số tiền 510 triệu đồng, buộc phải đình chỉ và khắc phục ngay hành vi vi phạm hành chính về bảo vệ môi trường và khoáng sản.

Kết luận Thanh tra của Bộ TNMT cũng nêu rõ, yêu cầu Cty Núi Pháo phải kiểm soát chặt chẽ các chất độc hại asen, xyanua, beri (Be). Trong 3 loại chất độc này thì asen, xyanua đã được đánh giá và có giải pháp phòng ngừa ô nhiễm và bảo vệ sức khoẻ con người trong dự án đầu tư và báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) nhưng chất độc beri chưa được đề cập và đánh giá đầy đủ.

Theo đó, Bộ TNMT yêu cầu Cty Núi Pháo lập nghiên cứu, đánh giá toàn diện và đầy đủ các tác động của beri đến môi trường xung quanh, đặc biệt là sức khoẻ con người. Từ đó đề xuất biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt sự phát tán của chất này ra môi trường.

Ngoài ra, Cty Núi Pháo còn phải có biện pháp giảm thiểu ô nhiễm bụi, mùi, hơi hoá chất tại các khu vực sản xuất để hạn chế ảnh hưởng đến cộng đồng dân cư; thực hiện quản lí chặt chẽ hoá chất từ khâu vận chuyển, lưu giữ và sử dụng và phải khẩn trương làm việc với UBND tỉnh Thái Nguyên và các cơ quan liên quan để có kế hoạch, lộ trình cụ thể về việc đền bù, hỗ trợ tái định cư và di dân ra khỏi khu vực có nguy cơ bị ảnh hưởng của bụi phát tán và mùi thuốc tuyển từ Nhà máy chế biến khoáng sản Núi Pháo…

Cty Núi Pháo cũng phải cải tạo nâng cấp và xây dựng các công trình xử lí chất thải theo đúng quy định về bảo vệ môi trường và pháp luật về xây dựng các ao, hồ lắng, hồ chứa quặng… cũng như có kế hoạch xây lắp bổ sung các công trình bảo vệ môi trường, đặc biệt phải lắp đặt hệ thống xử lí nước thải cục bộ trước khi thải ra các hồ lắng quặng đuôi; cải tạo nâng cấp trạm xử lí nước thải hiện hữu; tiến hành lót đáy hoặc có biện pháp chống thấm các hồ lắng quặng đuôi, đảm bảo yêu cầu kĩ thuật theo tiêu chuẩn…

Theo đó, Bộ TNMT yêu cầu Cty Núi Pháo phải khẩn trương xây dựng kế hoạch, lộ trình cụ thể việc thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả và các yêu cầu về bảo vệ môi trường, tài nguyên nước, tài nguyên đất đai và khoáng sản báo cáo Bộ TNMT và UBND tỉnh Thái Nguyên.