Đồng Yên giảm bất chấp đợt tăng lãi suất đầu tiên của Nhật Bản kể từ năm 2007 và sự lạc quan về nền kinh tế. Ngày 10.4 vừa qua, tỷ giá đồng Yên đạt mức 153,24 USD/JPY - mức thấp nhất kể từ năm 1990.
Đồng Yên yếu hơn có lợi cho lợi nhuận của các nhà xuất khẩu Nhật Bản và đối với khách du lịch đến thăm xứ sở hoa anh đào, song lại gây áp lực lên các hộ gia đình.
Lãi suất là một trong những yếu tố mạnh mẽ nhất trên thị trường ngoại hối, và giờ đây đang chống lại đồng Yên. Đồng tiền Nhật Bản đã giảm liên tục trong hơn 3 năm và mất khoảng 1/3 giá trị kể từ đầu năm 2021.
Đồng Yên cũng là đồng tiền nhóm các quốc gia G10 có lợi suất thấp nhất. Qua đó, giới đầu tư đang vay loại tiền tệ này với giá rẻ rồi lại bán để đầu tư vào các loại tiền tệ có lợi suất cao hơn, khiến đồng Yên sụt giảm.
Những giao dịch này được gọi là "giao dịch thực hiện", đặc biệt hấp dẫn khi biến động thị trường làm chênh lệch lãi suất.
Lãi suất ngắn hạn của Nhật Bản được giữ ở mức dưới 0,1% và dự kiến sẽ không tăng thêm. Lãi suất ngắn hạn của Hoa Kỳ ở mức 5,25-5,5%. Việc cắt giảm lãi suất của Hoa Kỳ dự kiến sẽ không xảy ra cho đến tháng 9 hoặc tháng 11.2024. Qua đó, chênh lệch lãi suất trái phiếu chính phủ Mỹ-Nhật ở kỳ hạn 10 năm là gần 370 điểm cơ bản.
Yếu tố thứ hai, nằm ở việc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đã thực hiện bước chuyển biến lịch sử khi thoát khỏi chính sách lãi suất âm vào tháng 3. Song, động thái này vô hình trung khiến đồng Yên sụt giảm thêm do chịu áp lực bán. Trong đó, các nhà đầu tư Nhật Bản ở nước ngoài là một trong số các cá thể được hưởng lợi, có thể hưởng lợi nhuận cao hơn.
Hiện, tỷ giá đồng Yên đạt đỉnh khiến thị trường đang theo dõi từng động thái nhỏ nhất từ phía Nhật Bản. Nước này từng can thiệp vào thị trường ngoại hối hồi năm 2022 khi tỷ giá đồng Yên đạt ngưỡng 152 USD/JPY.
Bộ trưởng Tài chính Shunichi Suzuki đã cam kết sẽ "hành động quyết liệt" để chống lại các động thái đầu cơ vào cuối tháng 3 vừa qua, tương tự với phát ngôn cứng rắn trước khi Nhật Bản đưa ra các biện pháp mua lại khoảng 2 năm trước. Hiện phạm vi tỷ giá 153 - 155 USD/JPY đang được thị trường theo dõi chặt chẽ, cho rằng đây là "giới hạn" ở thời điểm hiện tại.
Giá trị chỉ số tỷ giá hối đoái hiệu quả thực tế hiện là 70,25 đối với đồng Yên trong tháng 2, cũng là mức thấp nhất kể từ khi hồ sơ của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế bắt đầu tạo lập vào năm 1994. Tài khoản vãng lai của Nhật Bản đã ghi nhận thặng dư trong 13 tháng nhờ thu nhập từ du lịch và 2,79 triệu du khách trong tháng 2 là mức kỷ lục trong tháng.
Tuy nhiên, tiêu dùng nội địa là một điểm yếu trong quá trình phục hồi kinh tế mong manh của Nhật Bản do các hộ gia đình phải đối mặt với mức giá cao hơn do đồng Yên yếu.
Ngoài Nhật Bản, một số nhà phân tích cho rằng, sự yếu kém của đồng Yên có nguy cơ làm xói mòn lợi thế cạnh tranh của các nhà sản xuất Trung Quốc và có thể là nguyên nhân dẫn đến sự sụt giảm gần đây của đồng Nhân dân tệ - mặc dù các nhà chức trách Trung Quốc vẫn duy trì kiểm soát chặt chẽ đồng tiền này.