Đầu tư FDI vào Việt Nam đã mang đến những cơ hội phát triển không nhỏ cho các DN trong nước, trong đó có DN ngành CNHT. Nhờ có nguồn vốn FDI, DN có thêm nguồn lực tài chính dồi dào hơn để mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh. Bên cạnh đó, chủ đầu tư còn chuyển giao các công nghệ hiện đại, đào tạo nhân lực cho các DN Viêt Nam nhằm nâng cao trình độ quản lý và năng suất sản xuất… Từ đó, các DN CNHT từng bước đạt đến các tiêu chuẩn quốc tế, trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. 

Tuy nhiên, hiện mới chỉ có 14% DN Việt Nam thành công trong việc thu hút vốn đầu tư từ các DN nước ngoài, trong số đó, chỉ có 21% DN đã trở thành nhà cung ứng trong chuỗi giá trị toàn cầu.  

Trao đổi tại hội thảo "Kết nối ngành công nghiệp hỗ trợ với khu vực FDI: Cơ hội đón đầu làn sóng đầu tư của các doanh nghiệp" mới đây, PGS.TS.Phan Đăng Tuất, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam cho rằng, nguyên nhân một phần là do năng lực của các doanh nghiệp còn yếu kém, chưa đạt đến tiêu chuẩn để thu hút đầu tư từ các doanh nghiệp FDI. 

Ngoài ra, nguyên nhân còn do một số doanh nghiệp chưa chủ động kết nối với khu vực FDI; chưa cải thiện được mạnh mẽ khả năng tham gia xuất khẩu trực tiếp, nhất là trong các ngành chế tạo. Ngay cả việc xuất khẩu gián tiếp thông qua cung ứng sản phẩm đầu vào cho khu vực FDI cũng còn là một thách thức không nhỏ đối với doanh nghiệp trong nước.

GS. TSKH Nguyễn Mại – Chủ tịch Hiệp hội DN đầu tư nước ngoài tại Việt Nam cũng lưu ý, làn sóng đầu tư nước ngoài đang có xu hướng chuyển dời nhà máy từ Trung Quốc về Việt Nam để tiết kiệm chi phí sản xuất. Với sự dịch chuyển nguồn vốn đầu tư nước ngoài như vậy, DN Việt Nam cần có sự chuẩn bị để tranh thủ cơ hội đón đầu làn sóng đầu tư.

Tuy nhiên, việc đạt được tiêu chuẩn của các công ty nước ngoài để thu hút được vốn đầu tư không phải là điều đơn giản, nhất là khi cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang tạo ra nhiều thay đổi nhanh và mạnh mẽ ở mọi khía cạnh và các công đoạn của chuỗi cung ứng toàn cầu.

Theo GS. Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài Việt Nam, vấn đề quan trọng là chất lượng và hiệu quả thu hút FDI như trình độ công nghệ, tỷ lệ nội địa hoá, lao động qua đào tạo. Đây là những vấn đề hiện đã có nhiều mô hình thành công, nhất là doanh nghiệp FDI với các doanh nghiệp Việt Nam liên kết theo chuỗi giá trị. 

Đồng thời, ông Mại cũng đề xuất, để bảo đảm các mục tiêu về chất lượng thu hút FDI được thực hiện nhanh thì cần sớm hoàn thiện cơ chế, chính sách ưu đãi nhà đầu tư theo hướng gắn với kết quả chứ không chỉ đơn thuần dựa vào quy định tại Giấy chứng nhận đầu tư.