Khó khăn bủa vây 

Theo Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TPHCM (Hawa) kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam trong 8 tháng của năm 2022 đạt 11,156 tỉ USD, tăng 7% so với cùng kỳ năm 2021. Mặc dù kim ngạch xuất khẩu tăng trở lại nhưng Hawa cho rằng, do ảnh hưởng của lạm phát, những bất ổn về kinh tế toàn cầu sẽ tiếp tục tác động đến tăng trưởng xuất khẩu của ngành gỗ và sản phẩm gỗ, các mặt hàng khác nói chung của Việt Nam trong những tháng cuối năm 2022. 

Tại triển lãm VietnamWood 2022 mới đây, các doanh nghiệp ngành gỗ và nội thất cũng phản ánh mặc dù đã bước sang quý IV/2022 nhưng tình hình sản xuất ngày càng ảm đạm. Với mức độ hội nhập sâu rộng vào thị trường thế giới, ngành gỗ Việt Nam đang chịu tác động trực tiếp của các biến động, suy giảm xuất khẩu ở các thị trường chính như Mỹ, Châu Âu và Anh...

Ông Nguyễn Chánh Phương - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TPHCM (Hawa) - cho biết,  các doanh nghiệp vẫn chưa có nhiều đơn hàng như các năm trước, một số doanh nghiệp tuy có lại đơn hàng nhưng vẫn chậm. 

Đề cập đến vấn đề nêu trên, ông Ngô Sỹ Hoài - Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam nhận định, từ nay đến cuối năm 2022 ngành gỗ sẽ còn đối mặt với nhiều khó khăn. Do đó, để xuất khẩu bền vững, doanh nghiệp cần thực hiện giải pháp về kỹ thuật, có chiến lược lâu dài.

Cả hiệp hội, doanh nghiệp phải cùng tập trung cho việc giải trình, điều trần với cơ quan điều tra của Mỹ để chứng minh nguồn gỗ xuất khẩu của Việt Nam là hợp pháp, hạn chế sản xuất sản phẩm có giá trị thấp, tận dụng nguồn nhân công giá rẻ để tránh bị đưa vào danh sách điều tra chống bán phá giá.

Doanh nghiệp nỗ lực giữ đà tăng trưởng 

Số liệu của trung tâm thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương) cũng dự báo nhu cầu đối với nội thất gỗ, văn phòng sẽ không cao trong nửa cuối năm 2022.

Nguyên nhân là do thương mại toàn cầu đang bị đứt gãy, cộng thêm cuộc xung đột giữa Nga và Ukraina chưa có dấu hiệu chấm dứt, tình hình lạm phát tăng cao tại các thị trường lớn như Mỹ và EU. Đặc biệt, trong bối cảnh người dân ở nhiều thị trường nhập khẩu gỗ từ Việt Nam đang phải “thắt lưng buộc bụng”, mặt hàng đồ gỗ nội thất không phải là ưu tiên lựa chọn hàng đầu. Tất cả các yếu tố nêu trên sẽ dẫn tới việc ngành gỗ gặp nhiều bất ổn và các doanh nghiệp sẽ tạm thời thu hẹp hoạt động, sản xuất. 

Ông Tô Xuân Phúc - Chuyên gia của Tổ chức Forest Trends đưa ra giải pháp, để thích ứng, một số doanh nghiệp cần phải tìm cách dịch chuyển theo hướng đa dạng hóa thị trường và lựa chọn giảm giá sản phẩm để kích cầu. Tuy nhiên, các biện pháp này được nhìn nhận chỉ có khả năng khắc phục tình hình trong ngắn hạn.

Vì trong số 52 doanh nghiệp được hỏi, hơn 60% doanh nghiệp cho biết chỉ có khả năng cầm cự được tối đa 6 tháng. Ngược lại, có gần 1/4 số doanh nghiệp tham gia khảo sát có khả năng tiếp tục duy trì sản xuất trên 12 tháng.

Không chỉ gặp khó với thị trường xuất khẩu, thị trường gỗ nội địa cũng đang bị giảm doanh thu đáng kể. Các sản phẩm gỗ xuất khẩu hiện đã giảm 30%, doanh thu của nhiều doanh nghiệp giảm 1 nửa, thậm chí một vài doanh nghiệp buộc phải đóng cửa.

Nhiều chuyên gia cho rằng, các doanh nghiệp ngành gỗ đang cần sự hỗ trợ từ phía Chính phủ, cùng ngân hàng Nhà nước với các chính sách như giãn nợ, giảm lãi suất, gia hạn vay, giảm chi phí container... để doanh nghiệp ổn định sản xuất, tăng lượng đặt đơn hàng trong những tháng cuối năm 2022.